Nega matematikada noma’lum son "X" harfi bilan belgilanadi?

Hikoya IX asrda Xorazmda boshlangan. U yerda matematik al-Xorazmiy tenglamalar yechish fanining asosi - algebrani yaratgan. Uning nomi arabcha "al-jabr" atamasidan kelib chiqqan bo‘lib, belgini o‘zgartirgan holda tenglama a’zosini chapdan o‘ngga almashtirish ma’nosini anglatadi.

Al-Xorazmiy hali formuladan foydalanmagan va tenglamalarni so‘z bilan yozardi. U noma’lum miqdorni "shey" (arabchadan "narsa") deb atagan. Masalan: 3ta "narsa" jami 15 bo‘lsa, demak har 1 "narsa" 5ga teng deb e’tirof etadi. 

XII asrda al-Xorazmiy kitoblari Ispaniyaga yetib keldi. U yerda noma’lum narsa “xei” deb yozila boshlandi. Chunki eski ispan tovushida Sh harfi X harfi bilan yozilardi. Borib borib, xei so‘zi, bir harf, x harfigacha qisqarib ketdi. 

Dekart 1637 yilda nashr etilgan mashhur "Geometriya"ga aynan shu ispancha "x" harfini qo‘shdi. Fransuz tilida bu xat "ks" deb o‘qilgan va "iks" deb aytilgan.