Donald Trampning Mars maqsadi haqiqatmi?

Donald Tramp dushanba kuni ikkinchi bor qasamyod qilganda, u amerikalik astronavtlarni Marsga yuborishni va’da qildi.
"Amerika Qo‘shma Shtatlari yana bir bor o‘zini boyligini ko‘paytiruvchi, hududlarini kengaytiruvchi, shaharlarini quruvchi, umidlarini yuksaltiruvchi va bayrog‘ini yangi va go‘zal ufqlarga olib chiquvchi rivojlanayotgan davlat deb hisoblaydi," dedi Tramp tantanali nutqida. "Va biz o‘z taqdirimizdagi maqsadimizni yulduzlarga qadar davom ettiramiz, amerikalik astronavtlarni Mars sayyorasiga Yulduzlar va Yo‘l-yo‘l bayrog‘ini o‘rnatish uchun jo‘natamiz."
SpaceX kompaniyasining milliarderi Ilon Mask qo‘llarini yuqoriga ko‘tardi va Tramp Mars haqidagi rejasini e’lon qilganda, tomoshabinlar olqishlashdi.
Kun davomida hukumat xarajatlarini kamaytirish uchun tashkil etilgan yangi Hukumat samaradorligi departamenti (DOGE)ga rahbarlik qilayotgan Mask ham Trampning e’loniga munosabat bildirdi. "Rahmat. Yuragim to‘lib-toshmoqda. Aynan siz tufayli sivilizasiyamiz kelajagi kafolatlangan. Siz tufayli, nihoyat, xavfsiz shaharlarga ega bo‘lamiz. Ishonchli chegaralar. Oqilona xarajatlar. Oddiy, asosiy narsalar. Va biz DOGEni Marsga olib boramiz. Tasavvur qilyapsizmi, amerikalik astronavtlarning ilk bor boshqa sayyoraga bayroq o‘rnatishi qanchalik ajoyib bo‘ladi?" dedi Mask. - dedi Mask.
Qo‘shma Shtatlar kosmik siyosatda murakkab muammolarga duch kelmoqda. Xitoy 2030 yilgacha astronavtlarni oyga yuborish va keyingi o‘n yil ichida Rossiya bilan hamkorlikda oyda ekipajli ilmiy stansiya qurish rejalarini tuzmoqda; bu Qo‘shma Shtatlar e’tiborsiz qoldirmaydigan harakat bo‘ladi.
Ammo Tramp va Mask yaqin kelajakda Marsda Amerika bayrog‘i hilpirashidan umidvorligicha qolmoqda. Biroq, ular bunga qanday va qachon erishishning o‘ziga xos xususiyatlarini belgilash muammosiga duch kelishadi va mutaxassislar ularning vaqt jadvali noreal ekanligini aytishadi.
Maskning SpaceX kompaniyasi "Mars missiyasi" deb nomlangan aniq maqsadni belgilagan bo‘lib, bu qizil sayyorada barqaror insoniyat hayotini yo‘lga qo‘yish va oxir-oqibat Mask "insoniyatning zaxira rejasi" deb atagan o‘zini o‘zi ta’minlay oladigan odamlar koloniyasini barpo etishga qaratilgan. Ushbu dastur doirasida Mask ilgari 2026 yilga kelib Marsga ekipajsiz Starship kemalarini, 2028 yilgacha esa ekipajli missiyalarni yuborishni rejalashtirganini aytgan edi.
Tramp ham keng qamrovli vaqt jadvalini e’lon qildi. U 9 oktyabr kuni Pensilvaniya shtatining Reading shahrida o‘tkazilgan saylovoldi tadbirida tarafdorlariga AQSh o‘zining vakolat muddati tugashiga qadar, ya’ni 2029 yil yanvarda Marsga yetib borishini ma’lum qildi.
"Biz koinotda dunyo yetakchisi bo‘lamiz va mening vakolat muddatim tugashidan oldin Marsga yetib boramiz," dedi Tramp. U Marsga odamlarni qo‘ndirishni yoki ekipajsiz kosmik parvozni nazarda tutayotganini aniqlashtirmadi.
NASA "2030 yillarning boshlarida" odamlarni Marsga yuborish va qaytarib olib kelish uchun zarur bo‘lgan bir qator texnologiyalarni tadqiq qilmoqda.
Biroq, ekspertlarning fikricha, bunday muddat haqiqatga to‘g‘ri kelmaydi.
"Bunday narsa uchun real vaqt oralig‘i umuman yo‘q. Marsga odam qo‘nishi uchun hech kim o‘z zimmasiga olmaydigan katta resurslarni talab qiladi", dedi Buyuk Britaniyadagi Durham universitetining Hukumat va xalqaro aloqalar maktabi xodimi Bleddin Bouyen.