Qashqadaryolik fermer IIB boshliqlarining navbatdagi zo‘ravonligini fosh etdi

«Daryo» internet-nashriga kelib tushgan navbatdagi murojaatda IIB boshlig‘ining zo‘ravonligi haqida so‘z boradi. Qashqadaryo viloyatining Qarshi tumanidagi «Charog‘il» qishlog‘ida yashovchi fermer Bekzod Farmonov tuman IIB boshlig‘i Bahodir Arslonov doimiy ravishda uni haqorat qilib kelganini, joriy yilning 21 iyul kuni esa uning xonadoniga to‘satdan bostirib kirib, tintuv o‘tkazganini aytmoqda. Fermerning bildirishicha, IIB boshlig‘ining tasodifiy tintuvi tarvuz yeb o‘tirgan 4 va 6 yoshli farzandlarini qo‘rqitib yuborgan. Eng yomoni fermerning ayoliga kuch ishlatgan IIB boshlig‘i voqea so‘ngida o‘zini jabrdiyda ko‘rsatish maqsadida telefoni va ko‘zoynagini sindirib, maxsus guruh chaqirtirgan.

— 21 iyul kuni dalada ishlayotgan paytim fermer xo‘jaligimga biriktirilgan tuman agroximiyaning boshlig‘i Tolib aka telefon qilib, kechki payt soat 18:30 da yig‘ilish borligini aytib, borishimni tayinladi, — deydi fermer Bekzod Farmonov. – Shunda Tolib akaga «aka, paxtam bir yarim oydirki suv ichmayapti, tuman hokimi va IIB boshlig‘idan suv so‘rayverib charchadim, kelib suv olishimga ko‘maklashing, paxtani sug‘oraylik, dedim. Shunda Tolib aka «gapni ko‘paytirma, yig‘ilishga borasanmi yo‘qmi», dedi. Jahl ustida «bormayman», dedim va ishimni davom ettirdim.

Fermer Bekzod Farmonovning aytishicha, uning 7 gektarlik paxta dalasi 12 iyun kunidan buyon umuman sug‘orilmagan. Charog‘il hududi tuman IIB boshlig‘i Bahodir Arslonov sektori bo‘lgani bois, ushbu hududda joylashgan fermer xo‘jaliklariga suv berishni IIB boshlig‘i nazorat qilgan. Fermer o‘tgan fursat davomida IIB boshlig‘iga ham, tuman hokimi G‘ayrat Begaliyevga ham ko‘p marotaba murojaat qilsa-da, suv berilmagan.

Bundan 3 yil ilgari qayta tashkil etilgan «Parizoda Ro‘ziqulova» fermer xo‘jaligi egasi Bekzod Farmonovning aytishicha, fermer va agrokimyo boshlig‘i o‘rtasidagi suhbat tez orada tuman IIB boshlig‘i qulog‘iga yetib boradi. Boshliq esa o‘sha zahoti fermerga qo‘ng‘iroq qiladi.

— Dala ishlari bilan bandligim va telefonim mashinada qolgani bois, tuman IIB boshlig‘ining qo‘ng‘irog‘ini keyin ko‘rdim va tezda qaytib telefon qildim, — deydi Bekzod Farmonov. – Shunda IIB boshlig‘i «majlisga bormayman debsan», dedi. Jahl ustida bormayman deb aytib yuborganimni, ammo majlisga albatta borishimni aytdim. Shunda boshliq «majlisni qo‘y, men uyingdaman uyingga kel», dedi. IIB boshlig‘ining uyimga borganini eshitib, tezda uyga yetib bordim. Borsam, uyimda tintuv bo‘lyapti. Bolalarim va ayolim qo‘rqib ketgan.

Fermerning aytishicha, u uyiga borishidan 10–15 daqiqa ilgari IIB boshlig‘i MMTP raisi Sherali Qiyomov hamrohligida uning xonadoniga dabdurustdan bostirib kirib, tintuv o‘tkaza boshlagan. Oqibatda fermerning tarvuz yeb o‘tirgan ayoli, 4 va 6 yoshli farzandlari qo‘rqib ketgan.

— Uyimga kelganimda IIB boshlig‘i uyimni tintuv qilayotgan ekan, — deydi fermer. – Uyda dala ishlari uchun olingan 80 litr solyarka bor edi. Bizda yonilg‘i shoxobchasi yo‘qligi bois, kerakli solyarkani uyda saqlashga majburmiz. Dala ishlari uchun traktorga solyarka kerak bo‘lganda, shundan foydalanamiz.

Fermerning aytishicha, IIB boshlig‘i uyni ko‘zdan kechirib bo‘lgach, solyarka xususida so‘ragan. Fermer solyarka yonilg‘i tarqatish shoxobchasi yo‘qligi sabab, uyda saqlanayotganini aytgach, ortga qayta boshlagan. Ajablanarlisi, IIB boshlig‘i fermerga nima sababdan kelganini ham aytmagan. Shunda fermer IIB boshlig‘idan dalasi uchun yana suv so‘ragan. Paxtasi oxirgi marotaba 12 iyun kuni sug‘orilganini, ayni kunda dalasi suvga muhtojligini tushuntirib, suv bering degan. Tayinli javob ololmagach, IIB boshlig‘iga paxta uchun berilayotgan suv Charog‘il massivida ekilgan 200–300 gektar qovun-tarvuzga ketayotganini aytib, ushbu holatni rasmga olganini, bu haqda viloyat hokimiga murojaat qilishini bildirgan. Bu gapni eshitgan IIB boshlig‘i esa «Sen nima deyapsan», deb shu zahoti tuman yong‘in xavfsizligi xodimini chaqirgan. Xodimga fermer xonadonidagi 80 litr solyarkani rasmiylashtirishni buyurgan.

— Yong‘in xodimi bilan mashinada solyarkani rasmiylashtirayotgan paytimiz IIB boshlig‘i hali qurilishi bitmagan uyimga kirib, nimalarnidir izlay boshladi, — deydi fermer. — Bu mening g‘ashimga tegdi. Hujjatlarga qo‘l qo‘yib, ichkariga kirdim va uyimdan nimalarnidir izlayotgan boshliqqa dalaga ketishim kerakligini aytib, uydan chiqishini so‘radim. Shunda IIB boshlig‘i meni har doimgidek kurakda turmaydigan so‘zlar bilan haqorat qilib, «Aziz va Ilyosning kunini boshingga solaman», dedi.

Bekzod Farmonovning «Daryo» muxbiriga ma’lum qilishicha, IIB boshlig‘i tilga olgan Aziz Norov hamda Ilyos Rahmonovlar yer maydoni ushbu hududda joylashgan fermerlar bo‘lib, ular IIB boshlig‘i qahriga uchraganlardan. Fermerning aytishicha, Aziz Norov ismli fermer joriy yilgi g‘alla o‘rimi paytida shudring tushib qolgan g‘allasiga kombayn tushishiga qarshilik ko‘rsatgach, IIB boshlig‘i talabi bilan qamab qo‘yilgan. Ilyos Rahmonov ismli fermer esa g‘alla rejasini ortig‘i bilan bajargach, IIB boshlig‘idan 1 gektar maydondagi g‘allasini o‘ziga qoldirishini so‘ragan va g‘allaning o‘rib olinishiga qarshilik ko‘rsatgan. Oqibatda Ilyos fermer ham qamalgan.

Fermer Ilyos Rahmonovning holatga oydinlik kiritishicha, IIB boshlig‘i uni bir kun qamoqda emas, tuman shifoxonasining narkologiya bo‘limida majburan ushlab turgan.

— Shartnoma bo‘yicha joriy yil 28 tonna g‘alla topshirishimiz kerak edi, — deydi Ilyos Rahmonov. – Qariyb 31 tonna topshirdik. Shunda 1 gektar maydondagi g‘allani o‘zimga qoldirishlarini so‘radim. IIB boshlig‘i «topshirasan» deb turib oldi. Nechchi oy ishlaganimni, g‘alla olishga haqqim borligini aytdim. Va g‘allani o‘rishlariga qarshilik ko‘rsatdim. Shunda IIB boshlig‘i talabi bilan «Jiguli» mashinasida IIBga olib ketildim. IIBda rosa haqorat qilishdi. Ilgariroq asab bo‘yicha davolanganimni pesh qilishib, majburiy tartibda tuman shifoxonasining narkologiya bo‘limida bir kun ushlab turishdi.

Aniqlanishicha, fermer va IIB boshlig‘i o‘rtasidagi mojaro boshlangan payt IIB boshlig‘i Charog‘il QFY raisi Mirjamil Eshmurodovni ham chaqirgan.

— IIB boshlig‘i meni chaqirib, fermer xonadonida 80 litr solyarka saqlayotganini, aslida solyarka 20 litrgacha bo‘lsa uyda saqlash mumkinligini aytdi, — deydi «Charog‘il» QFY raisi Mirjamil Eshmurodov. – Qonuniy tartibi qanday bilmayman, ammo mening bilishimcha, fermer ham solyarkani ilojsizlikdan xonadonida saqlagan. Boisi, bizning hududda yonilg‘i tarqatuvchi shoxobcha yo‘q. Eski binosi bor, ammo u talabga javob bermaydi. Yonilg‘i Beshkentdan keltiriladi.

O‘sha kungi voqealar rivojiga ko‘ra, fermer Bekzod Farmonov IIB boshlig‘i uni haqorat qilishda davom etgach, ayoliga voqeani telefonga syomka qilishni buyurgan.

— IIB boshlig‘ini meni haqorat qilishda davom etgach, ayolimga telefonimni berib, holatni syomka qilishini buyurdim, — deydi Bekzod Farmonov. — Ayolim IIB boshlig‘ining meni haqorat qilayotganini telefonga yoza boshladi. IIB boshlig‘i telefonni o‘chirishni talab qildi. So‘ngra 5 metr narida turgan ayolimga tashlanib, qo‘lini qayirib telefonni tortib oldi. IIB boshlig‘ining ayolimga tashlanganini ko‘rgan bolalarim baqirib yig‘ladi. Shunda ayolimga tashlangan IIB boshlig‘iga «ayolimdan uzoqroq tur deya» uni quchoqlab orqaga tortdim. Shunda ikkalamiz ham baravariga yiqildik.

Ma’lum qilinishicha, IIB boshlig‘i fermerning ayolidan telefonni tortib olayotgan payt uning qo‘liga ozor yetkazgan.

— IIB boshlig‘i turmush o‘rtog‘imni haqorat qila boshlagach, voqeani telefonga syomka qila boshladim, — deydi fermerning ayoli Manzura Ro‘ziyeva. – Shunda IIB boshlig‘i menga tashlandi. Qochishimga qaramasdan qo‘limni qayirib, telefonni tortib oldi. Qo‘limni tirnab olgani bois, qo‘lim qonadi. Shunda erim u kishini quchoqlab orqaga tortdi. Ikkalasi ham baravariga yiqilgach, IIB boshlig‘ining telefoni yerga tushdi. Men ham uning telefonini olib qo‘ydim.

IIB boshlig‘i Bahodir Arslonov o‘rnidan turgach, unga viloyat hokimi telefon qilishi mumkinligini aytib, qishloq fuqarolar yig‘ini raisi Mirjamil Eshmurodovdan telefonini olib berishini so‘ragan.

— Telefonini mendan olgach, yerga urib sindirdi, — deydi Manzura Ro‘ziyeva. – Ko‘zoynagini ham olib, uniyam yerga otdi. Ustidagi kiyimining tugmalarini yulib olib, erimga «Sen meni urding, xizmat vazifamni bajarishimga to‘sqinlik qilding», deya shantaj qilishga o‘tdi. Va maxsus guruh chaqirdi. Uyimizni IIB xodimlari bosdi.

Ma’lum bo‘lishicha, Qarshi tuman IIB boshlig‘i telefoni va ko‘zoynagini yerga urib sindirgach, IIB va tuman prokuraturasidan vakil chaqirib, o‘zining jabrlanganini ma’lum qilgan.

— Haqiqatdan ham IIB boshlig‘i unga viloyat hokimi telefon qilishi mumkinligini aytib, fermerning ayolidan telefonini olib berishimni so‘radi, — deydi rais Mirjamil Eshmurodov. — Telefonini olib berganimdan so‘ng, Bahodir Arslonov «bu telefon o‘zi yaxshi ishlamaydi» deb telefonini yerga urdi. Taqib yurgan ko‘zoynagini qo‘liga olib, uni ham otdi. Shunda IIB boshlig‘ining qo‘lida kiyimining singan tugmasi ham paydo bo‘ldi.

Ma’lum qilishlaricha, voqea so‘ngida IIB boshlig‘i tomonidan chaqirilgan IIB xodimlari va tuman prokuraturasi tergovchilari voqea sababini o‘rgangan. Qanday xulosa qilingani esa bizga qorong‘i. Sababi bu xususida viloyat prokuraturasidan ma’lumot olishga urindik. Ammo har doimgidek viloyat prokuraturasi ma’lumot berishni paysalga soldi.

Jurnalistik surishtiruvlarimiz davomida «P.Qurbonov» fermer xo‘jaligi rahbari Gulnora Mirzayeva ham tuman IIB boshlig‘ining xatti-harakatlaridan aziyat chekayotganini aytdi.

— 11 may kuni paxta chopig‘ini tugatgandik, — deydi fermer Gulnora Mirzayeva. – 21 may kuni hududdagi paxta dalalarining ahvoli o‘rganildi. Shunda 6 ta fermer dalasining o‘t bosib yotgan holati aniqlangan. IIB boshlig‘i bizning paxta dalamiz toza bo‘lsa-da, dalasini o‘t bosgan fermerlarga qo‘shib bizni ham ro‘yxatga olgan. Tuman hokimi bu fermerning yeri toza-ku, nega ro‘yxatga kirityapsan deb so‘raganda, «bu insofsiz seminarga qatnashmaydi», degan. Noto‘g‘ri va asossiz tuzilgan dalolatnoma sabab, bizning yerimiz tuman zaxira yer fondiga topshirib yuborildi. Ammo sud orqali qaytarib oldik. Ammo ancha sarson bo‘ldik.

Fermer Gulnora Mirzayeva tuman IIB boshlig‘i Bahodir Arslonovning qishloq xo‘jaligini tushunishiga shubha qilmoqda.

— IIB boshlig‘ining qishloq xo‘jaligini, dehqonchilikni tushunishiga ishonmayman, bu borada bilim-saviyasi yo‘q, — deydi Gulnora Mirzayeva. – Ammo aql o‘rgatadi. G‘allamni ko‘rib, bu g‘allang bo‘lmaydi deb yerga urardi. Mana 34 tonna reja o‘rniga, 55 tonna g‘alla topshirib, belgilangan rejani 161 foizga bajardim. Uyalib qoldi.

Gulnora Mirzayeva IIB boshlig‘ini ko‘zbo‘yamachilik qilishda ham ayblamoqda.

— 16 iyul kuni tuman hokimi IIB sektoridagi 16 nafar traktorchiga 500 ming so‘mdan pul va 5 litrdan yog‘ tarqatdi, — deydi fermer. – Hokim sovg‘ani topshirib, ketishi bilan IIB boshlig‘i pul va yog‘larni qaytarib oldi. Ko‘zbo‘yamachilik qilishdan ham uyalmaydi. Nega bunday qildingiz deb so‘rasak, «Menga pul berib qo‘yganmiding», deydi.

«Daryo» muxbiri bilan suhbatlashgan Qarshi tuman IIB boshlig‘i Bahodir Arslonov shikoyat xususida eshitgach, to‘g‘ridan to‘g‘ri ma’lumot berolmasligini, viloyat IIB matbuot xizmati orqali ma’lumot olishimiz mumkinligini aytdi. IIB matbuot xizmatiga savollarimizni yubordik. Ming taassufki, Bahodir Arslonov savollarga javob berishdan bosh tortdi. Hatto IIB matbuot xizmati ham bu ishni eplolmadi. Matbuot xizmatining aytishicha, Bahodir Arslonov bu holatni prokuratura o‘rganayotganini ro‘kach qilib, prokuraturadan ma’lumot olishimiz lozimligini aytgan.

Kuzatuvlarimizga ko‘ra, haqiqatdan ham Charog‘il massiv hududida gektarlab yerlarga poliz ekinlari — qovun, tarvuz ekilgan. Qovun-tarvuz egalari asosan vodiy viloyatlaridan kelgan dehqonlar ekanligi ma’lum bo‘ldi. Ushbu hududda ishlovchi fermerlarning gapiga ko‘ra, qovun-tarvuzlar paxtaga deb chiqarilgan suvdan sug‘oriladi. Dehqonlar esa egalik qilayotgan yerlarining gektariga 1 million so‘mdan haq to‘laydi.

Qarshi tuman hokimi o‘rinbosari Javlov Do‘sanovning «Daryo» muxbiriga ma’lum qilishicha, Charog‘il massiv hududida jami 60 gektar yerga qovun-tarvuz ekilgan. Poliz ekinlari yetishtiruvchi dehqonlar o‘z hududiga suv keltirish uchun motor o‘rnatib, tok tortib kelgan. Poliz ekinlari uchun alohida suv beriladi. O‘rinbosarning aytishicha, eng muhimi qovun-tarvuz xorijga eksport qilinmoqda. Ammo o‘tgan yillar davomida qovun-tarvuz eksportidan tumanga qancha valyuta kirgani hokim o‘rinbosariga ham noma’lum ekan.

Quvonarlisi, har bir dehqon yeridan kuniga 2 ta Damas’da 250 tagacha qovun va tarvuz ichki bozorga olib kirilmoqda. Bu degani hududda deylik 10 nafar dehqon bo‘lsa, bozorga kuniga 5000 dona poliz ekinlari kiryapti. Ammo uning daromadidan davlatga qancha foyda tushayotgani faqatgina tuman mas’ullariga ma’lum.

Qarshi tuman IIB rahbarining xatti-harakatidan aziyat chekayotgan fermerlar arzi-dodiga va tumanning chekka hududida bo‘layotgan o‘zboshimchaliklarga mutasaddilar tez orada e’tibor qaratishadi degan umiddamiz. Mavzuga albatta, qaytamiz.