Xalqaro DNK kuni
Har yili 25 aprelda dunyoning turli mamlakatlarida noodatiy bayram - Xalqaro DNK kuni (DNK kuni), genetika va ushbu sohada erishilgan ilmiy yutuqlarning ahamiyatini inobatga olgan holda nishonlanadi.
Ushbu sana 1953 yil 25 aprelda Nature jurnalida olimlar Jeyms Vatson va Frensis Krik Mauris Uilkins va Rozalind Franklin bilan birgalikda DNK molekulasining tuzilishini o‘rganish natijalarini nashr etganligi sababli tanlandi.
Aniq 50 yil o‘tgach, 2003 yil 25 aprelda inson genomini shifrlash loyihasi nihoyasiga yetayotganligi e’lon qilindi. Genomning ba’zi qismlarini qo‘shimcha tahlil qilish hali yakunlanmagan, ammo loyiha bo‘yicha asosiy ishlar yakunlandi. Inson genlarining tuzilishini aniqlash sog‘liqni saqlashni rivojlantirishdagi muhim qadamdir.
DNK bu deoksiribonuklein kislotasi. Bizning genetik ma’lumotimiz DNKda saqlanadi va bu maxsus sinov oilaviy aloqalarni o‘rnatish uchun eng mashhurlaridan biridir. DNK spiralining kashf qilinishi fan uchun inqilobiy bo‘ldi. DNKning kashf etilishi tufayli irsiyat kodi aniqlandi, irsiy xavf aniqlandi, organizmning dasturlashtirilgan xususiyatlarini shakllantirish boshlandi, irsiyat yaxshilandi, gen muhandislik texnologiyalari yaratildi.
AQShda DNK kuni birinchi marta 2003 yilda nishonlandi, uni Kongressning har ikki palatasi - Senat va Vakillar palatasi rasmiy ravishda e’lon qildi.
DNK kuni tadbirlari Genom tadqiqoti bo‘yicha Milliy institut (AQShning Merilend shtatidagi Bethesda shahridagi Milliy sog‘liqni saqlash institutining bo‘limi) tomonidan tashkil etiladi. Bu sana har xil bo‘lishi mumkin, lekin aniq aprelga to‘g‘ri keladi: masalan, 2010 yilda 23 aprelda, 2011 yilda 15 aprelda, 2012 yil 20 aprelda nishonlangan. Dunyo bo‘ylab ba’zi tashkilotlar 25 aprelni Xalqaro DNK kuni sifatida nishonlashadi.
