AQSh Afg‘onistondagi qo‘shinlarini O‘zbekiston va Tojikistonga ko‘chirishi mumkin
Amerika Qo‘shma Shtatlari Afg‘onistondan olib chiqilgan qo‘shinlarini Markaziy Osiyo mamlakatlariga ko‘chirishi mumkin. Bu haqda "Wall Street Journal" nashri xabar berdi.
Nashrning ta’kidlashicha, Vashingtonga Kobulni qo‘llab-quvvatlash va Tolibon radikal harakati jangarilarini ushlab turish uchun nafaqat harbiy xizmatchilarni, balki uchuvchisiz samolyotlarni, bombardimonchi samolyotlarni va artilleriyani joylashtirish uchun bazalar kerak. AQSh hukumati va Pentagon vakillarining fikriga ko‘ra, Markaziy Osiyo davlatlariga, Fors ko‘rfazi davlatlariga va dengiz flotining alohida kemalariga kelajakda qo‘shinlarni joylashtirish uchun mumkin bo‘lgan joy sifatida qaralmoqda.
AQSh Prezidenti Jo Baydenning ba’zi harbiy xizmatchilari va ma’muriyati vakillarining fikriga ko‘ra, qo‘shinlarni Afg‘oniston bilan chegaradosh O‘zbekiston va Tojikistonga joylashtirgan ma’qul. Shunday qilib, agar kerak bo‘lsa, harbiylar tezda mamlakatga kirishlari mumkin bo‘ladi. Shu bilan birga, manbalar ushbu mintaqalarga qo‘shinlarni o‘tkazish Rossiyaning mintaqadagi "katta harbiy ishtiroki" va Xitoyning kuchayib borayotgan ta’siri tufayli qiyin bo‘lishini ta’kidladilar.
AQShning Afg‘oniston bo‘yicha maxsus vakili Zalmay Xalilzod may oyida O‘zbekiston va Tojikistonda bo‘lib, u yerda qo‘shni davlatdagi vaziyatni muhokama qildi. Gazeta manbalarining xabar berishicha, Toshkent va Dushanbe zo‘ravonliklarni tarqatishni istamasliklarini va vaziyatdan xavotirda ekanliklarini bildirishgan.
Ismi oshkor etilmagan amaldorlar, shuningdek, gazetaga Markaziy Osiyodagi biron bir bazada qo‘shinlarni joylashtirish to‘g‘risida hech qanday so‘rovlar bo‘lmaganligini va AQSh Mudofaa vazirligi hozirda ijobiy va salbiy tomonlarini o‘ylab ko‘rishayotganini aytdi. Qaror qabul qilishda Davlat departamenti va Oq uy ham ishtirok etmoqda.
Gazeta ta’kidlaganidek, AQSh ilgari Markaziy Osiyoda ikkita bazaga ega edi: O‘zbekiston va Qirg‘izistonda bittadan; ikkalasi ham Afg‘onistonda kuchlarni joylashtirish va operasiyalarni o‘tkazish uchun ishlatilgan. Qo‘shma Shtatlar 2005 yilda O‘zbekistondagi bazani va deyarli o‘n yil o‘tib Qirg‘izistondagi bazani tark etdi.
AQSh va boshqa bir qator davlatlarning rasmiylariga ko‘ra, Vashingtonning Moskva va Pekin bilan munosabatlari yomonlashganiga qaramay, AQSh mintaqada barqarorlikni ta’minlashdan manfaatdor. O‘z navbatida, Markaziy Osiyoda Rossiya va Xitoy ta’siriga qarshi muvozanatni yaratmoqchi, deb yozadi gazeta.
Gazetaning yozishicha, Amerika qo‘shinlarini olib chiqishi iyul oyida yakunlanishi mumkin.
Avvalroq AQSh ma’muriyati buni, 1 mayga qadar boshlanishini va 11 sentyabrga qadar Afg‘onistondagi qo‘shinlarni ittifoqchilar bilan to‘liq muvofiqlashtirib tugatishini e’lon qilgan edi. 2020 yilda Qo‘shma Shtatlar va "Tolibon" radikal harakati vakillari Doxada 18 yillik urush davomida birinchi tinchlik shartnomasini imzolagan edilar. Unda 14 oy ichida Yaqin Sharq davlatidan chet el qo‘shinlarini olib chiqib ketish va mahbuslar almashinuvidan so‘ng afg‘onistonlararo muloqot boshlanishi nazarda tutilgan. Shartnoma imzolanganidan beri toliblar Vashingtonni kelishuvni buzishda bir necha bor ayblab keladi.
