Kambag‘al va boy davlatlar o‘rtasidagi tafovut rekord darajaga yetdi

Jahon banki sabablarni aytib o‘tdi.
So‘nggi o‘ttiz yil ichida dunyodagi eng kambag‘al va eng boylar o‘rtasida eng katta tafovut ochildi. Jahon banki ekspertlari xavotir bildirmoqda, deb xabar beradi Podrobno.uz muxbiri.

Jahon banki hisobotiga ko‘ra, bu asrda birinchi marta dunyodagi eng qashshoq mamlakatlarning yarmidan ko‘prog‘i aholisi eng boy iqtisodlari bilan daromadlar tafovutining kengayishi oqibatlarini boshdan kechirmoqda. Ta’kidlanishicha, aholi jon boshiga to‘g‘ri keladigan daromadlar farqi so‘nggi besh yil ichida sezilarli darajada farqlana boshlagan.

«Birinchi marta biz konvergensiya etishmasligini ko‘rmoqdamiz. Ular [eng qashshoq mamlakatlar] tobora qashshoqlashmoqda!» - dedi Jahon banki bosh iqtisodchisi o‘rinbosari, hisobot mualliflaridan biri Ayxan Kose. Shuningdek, u bu juda jiddiy tizimli regressiya, dunyoda teskari o‘zgarish ekanligini qo‘shimcha qildi.

Hisobotda aytilishicha, Xalqaro Taraqqiyot Assosiasiyasi ro‘yxatidagi 75 ta davlat siyosati katta o‘zgarishlarsiz va investisiyalarsiz o‘n yillik taraqqiyotni yo‘qotish xavfi bor. Bu mamlakatlarda so‘nggi to‘rt yil ichida hosildorlikning o‘sishi atigi 3,4 foizni tashkil etdi, bu 1990 yillarning boshidan beri eng past ko‘rsatkichdir.

Bu mamlakatlarning iqtisodiy ahvoli va istiqbollariga global mojarolar, iqlim o‘zgarishi va zo‘ravonlikning kuchayishi katta ta’sir ko‘rsatdi, deyiladi hisobotda.

Ro‘yxatdagi barcha davlatlarning yarmidan ko‘pi Afrikada, 14 tasi Sharqiy Osiyoda, sakkiztasi Lotin Amerikasi va Karib havzasida joylashgan.

Kongo, Afg‘oniston va Gaiti kabi o‘ttiz bir davlatning yillik daromadi kishi boshiga 1315 dollardan kam. Ro‘yxatdagi mamlakatlarning uchdan biridan ko‘prog‘i hozirda COVID-19 pandemiyasidan oldingi statistik jihatdan qashshoqroq.

Xalqaro Taraqqiyot Assosiasiyasi mamlakatlari, shuningdek, yetarli oziq-ovqat mahsulotlariga ega bo‘lmagan dunyo aholisining 92 foizini tashkil qiladi. Aksariyat mamlakatlar qarz inqirozini boshdan kechirmoqda. Bu omillarning barchasi tufayli xususiy va davlat kreditorlari o‘zlarining rivojlanishini qo‘llab-quvvatlashda sust bo‘lishdi.

Jahon banki bosh iqtisodchisi Indermeet Gillning ta’kidlashicha, hozirda yirik iqtisodiy kuchlar Xitoy, Hindiston va Janubiy Koreya bir vaqtlar dunyoning eng qashshoq davlatlari qatorida bo‘lgan, ammo o‘ta qashshoqlikni yengib, turmush darajasini oshirishga muvaffaq bo‘lgan. U dunyo yetakchilarini mamlakatlardagi qashshoqlik muammosini muhokama qilishga chaqiradi.