O‘zbekistondan qancha valyuta olib chiqish yoki olib kirish mumkin?
Mamlakatimizda qo‘shni davlatlar bilan aloqalar mustahkamlanib, davlatlar o‘rtasidagi chegara-bojxona postlari xizmati yo‘lga qo‘yilib, aholiga ham, tadbirkorlarga ham qulayliklar yaratilmoqda. Biroq berilayotgan imkoniyat va imtiyozlarni suiiste’mol qilib, bojxona qoidalarini buzayotgan fuqarolarimiz ham yo‘q emas. Shu bois Davlat bojxona qo‘mitasi Axborot xizmati bilan hamkorlikda bojxona chegaralarini kesib o‘tuvchi jismoniy shaxslar uchun bojxona tartib-qoidalari haqida ma’lumot berishni lozim deb topdik.
O‘zbekiston Respublikasiga kirib kelayotgan bo‘lsangiz...
Jismoniy shaxslarning O‘zbekiston Respublikasiga qay yo‘sinda kirib kelayotganiga qarab, tovarlarni bojsiz olib kirish me’yorlari turlicha qo‘llaniladi. Agar respublikamizga xalqaro aeroportlar orqali kirib kelayotgan bo‘lsangiz 2000 AQSh dollari, temir yo‘l va daryo o‘tkazish punktlari orqali 1000 AQSh dollari, avtomobilda yoki piyoda kirib kelayotgan bo‘lsangiz 300 AQSh dollari ekvivalenti miqdoridagi tovarlarni bojsiz olib kirishingiz mumkin.
Bunda ularni yo‘lovchi bojxona deklarasiyasida ko‘rsatish talab etilmaydi.
Jismoniy shaxslar tomonidan bojxona chegarasi orqali olib o‘tilayotgan tovarlarning qanday maqsadga mo‘ljallanganligini aniqlashda tovarlarning miqdori hisobga olinadi va bunda tovarlarni olib o‘tayotgan jismoniy shaxs o‘z ehtiyojidan ortiq miqdordagi bir turdagi tovarlarga, agar tovarlarni olib o‘tayotgan shaxs nima maqsadda olib o‘tayotganini isbotlab bermasa unda tadbirkorlik faoliyatida foydalanish uchun olib kirilayotgan tovarlar deb qaraladi.
Ammo ayrim turdagi tovarlarni bojsiz olib kirishning cheklangan me’yorlari mavjud. Xususan, O‘zbekiston Respublikasiga
alkogol mahsulotlari, shu jumladan, pivo 2 litrgacha;
barcha turdagi tamaki mahsulotlari 10 qutigacha;
atir va atirsimon suyuqliklar 3 donagacha;
qimmatbaho metall va qimmatbaho toshlardan yasalgan zargarlik buyumlari
65 gr.gacha olib kirish mumkin.
Qancha miqdorda naqd xorijiy va milliy valyutani olib kirish mumkin?
Jismoniy shaxslar O‘zbekiston Respublikasi hududiga cheklanmagan miqdorda naqd xorijiy valyuta olib kirishlari mumkin. Bunda olib kirilayotgan naqd xorijiy valyutalar 2000 AQSh dollari ekvivalentidan ortiqcha bo‘lsa, u holda yo‘lovchi bojxona deklarasiyasida to‘liq ko‘rsatilishi lozim.
Jismoniy shaxslarga eng kam oylik ish haqi miqdorining 50 baravaridan oshmaydigan summadagi naqd milliy valyuta so‘m ni olib kirishga ruxsat etiladi.
Qancha miqdorda naqd xorijiy va milliy valyutani olib chiqish mumkin?
O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari, O‘zbekiston Respublikasida doimiy yashash joyiga ega bo‘lgan chet ellik fuqarolar va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarga 5 000 AQSh dollariga teng yoki undan oshmaydigan miqdorda naqd xorijiy valyutani yo‘lovchi bojxona deklarasiyasida ko‘rsatgan holda erkin olib chiqib ketishlariga ruxsat beriladi. 2000 AQSh dollari va undan ortiq bo‘lmagan ekvivalentdagi naqd xorijiy valyutalarni olib chiqishda esa ularni yo‘lovchi bojxona deklarasiyasida ko‘rsatish talab etilmaydi.
Belgilangan summadan ortiqcha naqd xorijiy valyutani olib chiqib ketish uchun O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankining tegishli ruxsatnomasi talab etiladi.
Norezidentlar, ya’ni O‘zbekiston Respublikasi fuqarosi bo‘lmagan yoki O‘zbekiston Respublikasida doimiy yashash joyiga ega bo‘lmagan chet ellik fuqarolar va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar tomonidan naqd xorijiy valyutalarni olib chiqish ular tomonidan O‘zbekiston Respublikasiga kirish chog‘ida to‘ldirilgan yo‘lovchi bojxona deklarasiyasi asosida amalga oshiriladi. Ya’ni kirishda to‘ldirilgan yo‘lovchi bojxona deklarasiyasida ko‘rsatilgan naqd xorijiy valyuta summasidan ortiqcha bo‘lmagan miqdordagi naqd xorijiy valyutalarni olib chiqishga ruxsat etiladi.
Shuningdek, respublikada belgilangan tartibda tashkil qilingan musobaqalar, tanlov va olimpiadalarning sovrindori yoki qatnashchisi bo‘lgan norezidentlar tomonidan belgilangan summadan ortiqcha naqd xorijiy valyuta olib chiqib ketilayotganda, naqd xorijiy valyuta olinganligining qonuniyligini tasdiqlovchi hujjat talab etiladi.
Jismoniy shaxslarga eng kam oylik ish haqi miqdorining 50 baravaridan oshmaydigan summadagi naqd milliy valyuta so‘m ni olib chiqishga ruxsat etiladi.
Belgilangan summadan ortiqcha naqd milliy valyutani olib chiqib ketish uchun O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankining tegishli ruxsatnomasi talab etiladi.
Unutmang!
O‘zbekiston Respublikasiga giyohvandlik vositalari, psixotrop moddalar, prekursorlar, portlovchi moddalar va portlatish vositalari, davlat va jamiyat qurilishiga raxna solishga, urush, terrorizm, zo‘ravonlik, ekstremizm, pornografiya va boshqalarni targ‘ib etishga qaratilgan har qanday turdagi materiallarni, shuningdek, etil spirti, lazerli nur tarqatgichlar, uchuvchisiz uchish apparatlari, pirotexnika mahsulotlari, pul yutug‘i bilan bog‘liq bo‘lgan o‘yin avtomatlari, M2 , M3 va N2 toifadagi oldin foydalanuvda bo‘lgan avtotransport vositalari, zaharlilik darajasi Yevro-3 ekologik sinfi talablariga javob bermaydigan, benzin yoki dizel yoqilg‘isida harkatlanadigan yangi avtotransport vositalarini, bundan tashqari, energiya samaradorligining G va F klassiga mansub bo‘lgan maishiy elektr priborlarini hamda quvvati 40 vattdan ortiq bo‘lgan cho‘g‘lanma lampochkalarni chetdan olib kirish taqiqlanadi.
Ozonni buzuvchi moddalar va tarkibida ular mavjud bo‘lgan mahsulotlarni, sanoat maqsadidagi portlovchi materiallarni, alyuminiy kukuni va qurumini, o‘qotar qurol va patronlarni, yovvoyi o‘simliklar, ularning qismlari, mevalari, urug‘lari va botanika kolleksiyalari, yovvoyi hayvonlar, ularning qismlari, zoologiya kolleksiyalari, hayot faoliyati mahsulotlari, o‘ljalar, tulumlari, radioelektron vositalar va yuqori chastotali uskunalar ekologik xavfli mahsulotlar va chiqindilar, diniy adabiyotlar va madaniy boyliklarni olib kirishda vakolatli organlarning tegishli ruxsatnomalari yoki xulosalari talab etiladi.
O‘zbekiston Respublikasidan chiqib ketayotganlar uchun
Agar siz O‘zbekiston Respublikasidan chiqib ketayotgan bo‘lsangiz, shuni yodda tutingki, jismoniy shaxslar 5 000 AQSh dollarigacha qiymatdagi tovarlarni erkin olib chiqishlari mumkin. Bunda ularni yo‘lovchi bojxona deklarasiyasida ko‘rsatish talab etilmaydi.
Ammo ayrim turdagi tovarlarni olib chiqishning cheklangan me’yorlari mavjud. Jumladan,
guruch 3 kg.gacha;
non mahsulotlari 5 kg.gacha;
go‘sht va go‘sht mahsulotlari, shakar va o‘simlik yog‘i 2 kg.gacha;
yangi meva-sabzavot mahsulotlari, uzum, poliz, dukkakli ekinlar, shuningdek, quritilgan sabzavot va mevalardan 40 kg.gacha olib chiqish mumkin.
Darvoqe:
Jismoniy shaxslar tomonidan O‘zbekiston Respublikasi Davlat chegarasining avtoyo‘l (yo‘lovchi), temir yo‘l va daryo o‘tkazish punktlari orqali bojxona to‘lovlari undirilmaydigan ayrim tovarlarni olib o‘tishning miqdoriy normalari va davriyligi mavjud.
Quyidagi ruyxatda keltirilgan tovarlarni endilikda har 6 oyda chegarani birinchi marotaba kesib o‘tayotganda faqat 1 donadan olib kirish mumkin.
Boshqa turdagi tovarlarni esa 1 kalendar oyda 1 marotaba har bir nomdagi tovardan 2 kg.gacha (bo‘linmaydigan tovarlar bundan mustasno) olib kirishga ruxsat etiladi. Ammo mazkur tovarlarning umumiy og‘irligi 10 kg.dan oshmasligi kerak.
Olib o‘tilayotgan tovarlar qiymati respublikaga jismoniy shaxslar tomonidan piyoda, avtomobilda, temir yo‘l yoki daryo o‘tkazish punktlari orqali tovarlarni bojxona to‘lovlari undirmasdan olib o‘tishning cheklagan me’yorlaridan oshmasligi kerak.
Unutmang, tovarlarni bojxona to‘lovlari to‘lamasdan olib o‘tishning miqdoriy normalari jismoniy shaxs O‘zbekiston Respublikasi davlat chegarasini chegara o‘tkazish punktidan belgilangan davrda birinchi marta o‘tishida qo‘llaniladi. Bunda bojxonachilar chegara xizmatlari organlari tomonidan jismoniy shaxsning pasportiga qo‘yiladigan belgidagi sanaga asoslanishadi.
Jismoniy shaxslar tomonidan O‘zbekiston Respublikasi Davlat chegarasining avtoyo‘l (yo‘lovchi), temir yo‘l va daryo o‘tkazish punktlari orqali bojxona to‘lovlari undirilmaydigan ayrim tovarlarni olib o‘tishning miqdoriy normalari
Agar Siz bojxona qoidalari haqida to‘liq ma’lumotga ega bo‘lmoqchi bo‘lsangiz, Davlat bojxona qo‘mitasi bojxona.uz veb-saytiga yoki 11-08 ishonch telefoniga murojaat qilishingiz mumkin.
Shuningdek, bojxona chegarasini kesib o‘tayotgan jismoniy shaxslar shu yerning o‘zida chegara-bojxona postida xizmat olib borayotgan bojxona xodimlariga murojaat qilishlari mumkin.
Manba: Mahalla gazetasi
