AQShda Trampning yadroviy loyihasi bo‘yicha xavotir bildirildi
Donald Tramp bilan bog‘liq bo‘lgan "2025 loyihasi" siyosiy to‘plamida bayon etilgan yadro qurolini rivojlantirish dasturi butun dunyo bo‘ylab qurollanish poygasiga olib keladi. Bu haqda yadroviy tahlilchi Jo Chirinchione "Bulletin of the Atomic Scientists" nashriga ma’lum qildi, deb yozmoqda RIA Novosti.
“2025 loyihasi” “Meros” jamg‘armasi tomonidan 2024 yilgi prezidentlik saylovlarida Respublikachilar partiyasidan nomzodning islohot dasturi sifatida tayyorlangan. To‘plamni tuzuvchilar orasida Donald Tramp ma’muriyatining bir qancha sobiq amaldorlari ham bor va “Meros” jamg‘armasi o‘zini "trampizmni institusionalizasiya qiluvchi" deb biladi.
Ular AQShning mavjud yadroviy va raketa dasturlarini sezilarli darajada, yadro arsenalini amaldagi xalqaro shartnomalardan tashqari oshirish va 1996 yilgi Yadro sinovlarini to‘liq taqiqlash to‘g‘risidagi shartnomaga zid ravishda yangi yadro sinovlarini o‘tkazishni tezlashtirish va kengaytirishni taklif qilishmoqda.
“Ushbu yangi va kengaytirilgan dasturlar yadroviy qurollanish poygasini tezlashtiradi. <...> Yadro arsenalining “2025 loyihasi” tomonidan taklif qilingan miqyosda kengayishi, ehtimol, bizning raqiblarimizni, shu jumladan, Rossiyani ham, AQShga tobora ortib borayotgan tahdidni qondirish uchun yadroviy qurol dasturlarini oshirishga majbur qilishi mumkin” — deya ogohlantirdi tahlilchi.
Chirinchionening so‘zlariga ko‘ra, Qo‘shma Shtatlarning hozirgi imkoniyatlari har qanday taxminiy yadroviy zarba berish uchun zarur bo‘lgan imkoniyatlardan oshib ketadi. “2025 loyihasi”da taklif qilingan dasturlar Amerikaning ulkan yadroviy arsenalida ortiqcha qurollarning paydo bo‘lishiga olib keladi.
Shu bilan birga, ekspert ta’kidlaganidek, amaldagi prezident bo‘lgan Qo‘shma Shtatlar 2025 yil uchun SSSR bilan qarama-qarshilikdan beri yadroviy qurolga sarflanadigan eng katta mablag‘ni byudjetlashtirishi mumkin.
"2025 loyihasida taklif qilingan rejalar va dasturlar AQShni qimmat, xavfli va beqarorlashtiruvchi yadroviy qarama-qarshilik tubiga surib qo‘yadi — sovuq urushning eng yomon kunlaridan beri kuzatilmagan narsa", — deya xulosa qildi ekspert.
Eslatib o‘tamiz, avvalroq Rosssiya prezidenti Vladimir Putin Rossiya yadro qurolidan foydalanish chegarasini pasaytirish imkoniyati muhokama qilinayotgan paytda yadroviy doktrinasiga o‘zgartirishlar kiritishi mumkinligini aytgandi. Uning so‘zlariga ko‘ra, o‘ta kam quvvatli portlovchi yadroviy qurilmalar ishlab chiqilmoqda va G‘arbdagi ekspert doiralarida bunday qurollardan foydalanish mumkinligi va bunda ayniqsa dahshatli narsa yo‘q degan fikrlar mavjud.
