Surxondaryolik erkak ukasining oilasini sudga berdi, ammo...
Xalqimiz azal-azaldan qarindoshlar o‘rtasidagi mehr-oqibat, ahil-inoqlik va tinchlik-totuvlik kabi olijanob fazilatlarni ulug‘lab kelgan. Ular qon-qarindoshlik rishtalarini yanada mustahkamlab, jamiyatda mo‘’tadil muhit yaratadi. Biroq hayotda mulk, uy-joy talashib, yetti yot begonaga aylanayotgan og‘a-inilar, bir hovliga sig‘may, kunaro jiqqamusht bo‘layotgan ovsinlar ham uchrab turadiki, bu hol kishini beixtiyor o‘ylantirib qo‘yadi. Quyida bayon etilayotgan voqea ham aynan shu haqida.
Sherobod tumanining «Tallimaron» mahallasida istiqomat qiluvchi Sora Nazarova (ism-shariflar o‘zgartirilgan) umr yo‘ldoshi vafot etgach, o‘ziga tegishli 0.13 ga tomorqa uchastkasi va u yerdagi uyni katta o‘g‘li Baxtiyor Xolboyev hamda qizi Barno Xolboyeva nomiga hadya sifatida rasmiylashtirib beradi. Afsuski, shu kundan boshlab oiladan osoyishtalik ko‘tariladi. Chunki bu hovlida Sora opaning kichik o‘g‘li Alisher Xolboyev ham turmush o‘rtog‘i va uch nafar farzandi bilan yashab kelayotgandi.
O‘z navbatida, Baxtiyor ukasini oila a’zolari bilan birga hovlidan ko‘chirib yuborish choralarini izlay boshlaydi. Lekin ukasining ko‘chib chiqadigan uy-joyi yo‘q.
Aka-ukaning mojarolaridan xabar topgan qo‘ni-qo‘shni, mahalla kayvonilari, qarindosh-urug‘lar ularni insofga chaqirib, katta hovlida tinch-totuv yashashga undashadi. Biroq Baxtiyor va uning turmush o‘rtog‘i sira murosai-madoraga kelmaydi.
Oxir-oqibat o‘zaro tortishuv va nizolar shu darajaga borib yetdiki, Baxtiyor Xolboyev ukasi va uning oila a’zolarini majburiy tartibda hovli-joydan chiqarish uchun sudga da’vo arizasi kiritdi.
Sud taraflarning fikrlarini atroflicha muhokama qilib, tegishli hujjatlar bilan batafsil tanishib, ushbu nizoga huquqiy baho berdi.
Xususan, Uy-joy kodeksida belgilanishicha, uy, kvartira mulkdorining oila a’zolari, shuningdek, u bilan doimiy yashayotgan fuqarolar, agar ularni ko‘chirib kelgan paytda yozma ravishda boshqa hol qayd etilmagan bo‘lmasa, uydagi, kvartiradagi xonalardan mulkdor bilan teng foydalanishga haqlidir. Ular mulkdor bergan turar joyga o‘zlarining voyaga yetmagan farzandlarini ko‘chirib kiritishga ham haqli bo‘lib, oilaning boshqa a’zolarini uy, kvartira mulkdorlarining roziligi bilan kiritishi mumkin. Bunday vaziyatda ham ularda turar joydan foydalanish huquqi saqlanib qoladi. Uy, kvartiraning mulkdori bilan uning sobiq a’zolari, shuningdek, u bilan doimiy yashayotgan fuqarolar o‘rtasida turar joydan foydalanish tartibi taraflar kelishuvi bilan belgilanadi.
Ushbu qonun talablaridan kelib chiqib, sud Baxtiyor Xolboyevning ukasi Alisher Xolboyevning oila a’zolari bilan majburiy tartibda hovli-joydan chiqarish haqidagi da’vosini qanoatlantirishni rad etish xususida hal qiluv qarori chiqardi.
Xulosa o‘rnida aytadigan bo‘lsak, har qanday oqil kishi o‘z yaqinlari oldidagi insoniylik burchini birinchi galdagi vazifa deb biladi. Qaerda bo‘lmasin, ularga madad bo‘lib, mehr-muruvvat ko‘rsatish uchun shoshiladi, hech qachon ulardan beminnat ko‘magini ayamaydi. Ahillik bor joyda hech qanday nizoga o‘rin qolmaydi.
Sohib Rahimov,
fuqarolik ishlari bo‘yicha
Sherobod tumanlararo
sudi sudyasi,
Abdunabi Boboyorov,
jurnalist
