Islandiyada dunyodagi eng yirik qurilma "Mamont" ishga tushiriladi
Islandiyada dunyodagi eng katta CO2 saqlovchi qurilma bo‘lgan «Mamont» ishga tushirilmoqda, u karbonat angidridni dunyodagi boshqa shunga o‘xshash qurilmalarga qaraganda o‘n barobar ko‘proq o‘zlashtiradi. Bu haqda Azertag xabar berdi.
«Mamont» 72 ta katta fanatdan iborat bo‘ladi, ular havoni so‘radi va karbonat angidridni filtrlaydi, shuning uchun uni yer ostida saqlash mumkin. To‘g‘ridan-to‘g‘ri havoni ushlab turish (direct air capture, DAC) texnologiyasi atmosferadagi karbonat angidrid miqdorini kamaytirishga qaratilgan. Kelajakda bu atmosferadagi karbonat angidrid miqdorini kamaytirish, issiqxona gazlari chiqindilarini butunlay oldini olish qiyin bo‘lgan qishloq xo‘jaligi va dengizchilik kabi tarmoqlarni qoplash usullaridan biriga aylanishi bashorat qilinmoqda.
- Birinchi ventilyatorlar may oyining boshida ishga tushirildi. «Mamont» yiliga 36 000 tonna karbonat angidridni ushlay oladi, - dedi Climeworksga egalik qiluvchi kompaniya.
Climeworks ma’lumotlariga ko‘ra, ular 2030 yilga borib atmosferadan har yili millionlab tonna karbonat angidridni olib tashlashni boshlaydilar va taxminan 2050 yilga borib yiliga bir milliard tonnadan ortiq quvvatga yetadilar. Jadval qanday bo‘lishidan qat’i nazar, «Mamont» yaqinda Texasda qurilayotgan ulkan «Stratos» loyihasiga o‘z o‘rnini bo‘shatib beradi, u kelgusi yili foydalanishga beriladi va 500 000 tonna karbonat angidridni ushlashga qodir.
Agar hozirda rejalashtirilgan barcha DAC ob’ektlari haqiqatan ham haqiqatga aylansa, Xalqaro energiya kengashi ma’lumotlariga ko‘ra, mazkur o‘n yillikning oxiriga qadar global CO2 miqdori yiliga 65 million tonnaga yetadi. Texnologiya yordamida karbonat angidridni ushlash narxi juda yuqori. Bu bugungi iqlim siyosatida karbonat angidridni chiqarish narxidan ancha yuqori. Joule ilmiy jurnalida chop etilgan so‘nggi tadqiqotga ko‘ra, atmosferadan bir tonna karbonat angidridni olib tashlash 226 dollardan 835 dollargacha bo‘lishi mumkin.
Energiya iste’moli yuqori narxga hissa qo‘shadigan omil bo‘lib, Climeworks o‘zining birinchi keng ko‘lamli qurilmalarini arzon geotermal energiyaga ega bo‘lgan Islandiyada joylashtirishining sabablaridan biridir.
