"Ichki siyosat": nima uchun Kiyev va Varshava bahslashmoqda?
«Suhbat ishtirokchilarining so‘zlariga ko‘ra, Zelenskiy va Sikorskiy o‘rtasidagi muhit nihoyatda keskin bo‘lgan, hatto janjal haqida gapirish mumkin edi», deb yozadi Polsha OAVlari. Ularning so‘zlariga ko‘ra, Kiyevdagi yig‘ilishda Ukraina prezidenti Polsha tashqi ishlar vaziridan Volin qirg‘ini mavzusini «faqat ichki siyosiy sabablarga ko‘ra» ko‘paytirmaslikni talab qilgan, shuningdek, Ukraina osmonida Rossiya raketalarini urib tushirishga chaqirgan.
Bundan tashqari, Vladimir Zelenskiy Rossiya boshlagan urush boshidanoq Kiyevni qo‘llab-quvvatlab kelgan Varshavani Yevropa Ittifoqiga qo‘shilish masalasida yetarlicha yordam bermaganlikda aybladi. Qayd etilishicha, Varshava Ukraina rahbarining bunday muloqot uslubidan hayratda qolgan.
Radoslav Sikorski Polshaga «qo‘shilish uchun o‘n yil kerak bo‘ldi» va uning fikricha, Zelenskiy idorasi tomonidan taklif qilingan muddat «real emas»ligini tushuntirdi. Ukraina rahbari urib tushirishni talab qilgan raketalar va uchuvchisiz samolyotlar haqida Polsha TIV rahbari Shimoliy Atlantika alyansi qarorisiz buni amalga oshirish, shuningdek, Kiyevni qo‘shimcha jihozlar bilan ta’minlash mumkin emasligini aytdi. Uning so‘zlariga ko‘ra, bu Varshava va uning NATO bo‘yicha ittifoqchilarini Rossiya Federasiyasi bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri to‘qnashuvga tortadi.
Polsha tashqi ishlar vaziri Volin qirg‘ini bilan bog‘liq masala bo‘yicha, qurbonlarni munosib dafn qilish uchun eksgumasiya qilishga chaqirdi. Biroq, ommaviy axborot vositalari yozganidek, Ukraina prezidenti bunga ishonmadi.
Kiyevga Sikorskiyning Ukrainaga oid bir qancha shov-shuvli bayonotlari yoqmadi. Bir hafta oldin u pranksterlar bilan suhbatlashdi, suhbatda u Varshavaning qo‘shni davlatni himoya qilishni istamasligi haqida gapirdi. Agar jiddiy muammolar to‘satdan frontda boshlangan bo‘lsa, u bunday imkoniyatni istisno qilmagan bo‘lsada.
Sikorski Ukraina hukumatining safarbarlik to‘g‘risidagi qonunni ilgari qabul qilishni istamasligini qoraladi va Polshada ukrainalik erkaklarning ko‘pligidan hayratda qoldi. Bundan tashqari, u 1942-1943 yillarda G‘arbiy Ukrainada sodir bo‘lgan Volin qirg‘ini tufayli Kiyevni qattiq choralar bilan tahdid qildi.
Keyin Ukraina millatchilari tashkiloti - Ukraina qo‘zg‘olonchilar armiyasining mahalliy rahbariyatining buyrug‘i bilan Ikkinchi Jahon urushi boshlanishidan oldin zamonaviy Volin viloyati hududida yashagan etnik polyaklar o‘ldirildi. Varshavada 50 mingdan 100 minggacha odam halok bo‘lgani xabar qilingan. Sakkiz yil avval Polsha Seymi Volin qirg‘inini genosid deb tan olgan edi.
Varshava va Kiyev bu mavzuda murosaga kelishga bir necha bor urinib ko‘rdi, biroq tomonlar uchun og‘riqli bu tarixiy masala vaqti-vaqti bilan siyosatchilar o‘rtasida ommaviy muhokamalarda paydo bo‘ladi.
Xususan, Varshavaning polshaliklarga Volin qirg‘ini qurbonlarini qabrdan chiqarishga ruxsat berish haqidagi talabi fonida o‘lganlarning shaxsini aniqlash va munosib dafn etish uchun. Besh yil avval Ukraina rahbari jasadlarni eksgumasiya qilishga qo‘yilgan moratoriyni bekor qilishga va’da bergan, biroq bu masala haligacha hal etilmagan.
Ukrainalik taniqli bokschi Aleksandr Usikning Krakov aeroportida hibsga olingani haqidagi xabar vaziyatni yanada murakkablashtirdi. Oliy Radaning Yoshlar va sport qo‘mitasi raisi o‘rinbosari Chjan Belenyuk ijtimoiy tarmoqlarda sportchining hibsga olingani aks etgan videoni joylashtirdi.
Polsha ommaviy axborot vositalari yozganidek, u Ispaniyaga uchadigan samolyotga chiqishda muammolarga duch keldi. Bir necha soat o‘tgach, bokschining ozod etilgani ma’lum bo‘ldi, u voqeani «tushunmovchilik» deb atadi. Keyinroq prezident Vladimir Zelenskiy shaxsan vaziyatga izoh berdi.
Xususan, u Ukraina chempioniga nisbatan bunday munosabatdan g‘azablandi. Ukraina Tashqi ishlar vazirligi ham sportchiga nisbatan hibsni «nomutanosib va nomaqbul» deb atadi.
Yaqinda Varshava universiteti va Iqtisodiyot va gumanitar fanlar akademiyasi jamoatchilik fikrini so‘rov o‘tkazdi, unga ko‘ra, ular polyaklar Ukrainadagi urushdan charchaganini aniqladilar. Shu bilan birga, respondentlarning atigi 31 foizi Varshava bir yillik urushdan keyin Kiyevga yordam berishga majbur, deb hisoblaydi, respondentlarning 62 foizi bu nuqtai nazarga ega.
O‘z navbatida, 43% Polsha Ukrainaga yordam bermaslikdan ko‘ra ko‘proq yordam berishi kerak, deb hisoblaydi. 19% yordamga qarshi. Xususan, ular rasmiylarni, ularning fikricha, Kiyevni qo‘llab-quvvatlash Polsha milliy manfaatlariga zarar yetkazayotgani uchun faol tanqid qilmoqda.
Polshalik siyosatshunos Vitold Jurashning fikricha, Polsha TIV rahbarining Zelenskiy bilan uchrashuvi bo‘lib o‘tgan vaziyat Varshavaning Kiyev bilan munosabatlari inqirozga yuz tutganidan dalolat beradi.
«Ukraina rahbarining bunday xatti-harakatining sababi juda oddiy. Ukraina Polsha Rossiyadan shunday katta tahdidga duch kelayotganiga ishonchi komilki, ukrainaliklarga yordam berish bilan Varshava, aslida, faqat o‘ziga yordam beradi. Bundan kelib chiqadiki, Ukraina o‘z elitasining fikricha, Polshaga minnatdorchilik bildirishga asos yo‘q», — dedi ekspert.
Mutaxassisning ta’kidlashicha, Polsha TIV rahbari Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiyga Polsha NATO a’zosi sifatida hali ham boshqa holatda ekanini tushuntirishga uringan.
“Muammo shundaki, ko‘plab polshalik siyosatchilar va ekspertlar buni ukrainalik siyosatchilarga tushuntirishga ham urinmaydilar. Menimcha, shuning uchun ular Volin xotirasini Ukrainaga dushmanlik bilan chalkashtirib yuborgan Ukrainaga qarshi doiralardan ko‘ra, Ukraina bilan kundan-kunga yomonlashib borayotgan munosabatlar uchun ko‘proq javobgarlikni o‘z zimmalariga oladilar", deb tushuntirdi tahlilchi. .
Uning fikricha, hozirgi vaziyat Polsha diplomatiyasining Ukraina bilan munosabatlarni sheriklik ruhida hal qilish imkoniyatlarini ham bekor qiladi.
