Исландияда дунёдаги энг йирик қурилма "Мамонт" ишга туширилади
Исландияда дунёдаги энг катта CО2 сақловчи қурилма бўлган «Мамонт» ишга туширилмоқда, у карбонат ангидридни дунёдаги бошқа шунга ўхшаш қурилмаларга қараганда ўн баробар кўпроқ ўзлаштиради. Бу ҳақда Azertag хабар берди.
«Мамонт» 72 та катта фанатдан иборат бўлади, улар ҳавони сўради ва карбонат ангидридни фильтрлайди, шунинг учун уни ер остида сақлаш мумкин. Тўғридан-тўғри ҳавони ушлаб туриш (direct air capture, DAC) технологияси атмосферадаги карбонат ангидрид миқдорини камайтиришга қаратилган. Келажакда бу атмосферадаги карбонат ангидрид миқдорини камайтириш, иссиқхона газлари чиқиндиларини бутунлай олдини олиш қийин бўлган қишлоқ хўжалиги ва денгизчилик каби тармоқларни қоплаш усулларидан бирига айланиши башорат қилинмоқда.
- Биринчи вентиляторлар май ойининг бошида ишга туширилди. «Мамонт» йилига 36 000 тонна карбонат ангидридни ушлай олади, - деди Climeworksга эгалик қилувчи компания.
Climeworks маълумотларига кўра, улар 2030 йилга бориб атмосферадан ҳар йили миллионлаб тонна карбонат ангидридни олиб ташлашни бошлайдилар ва тахминан 2050 йилга бориб йилига бир миллиард тоннадан ортиқ қувватга етадилар. Жадвал қандай бўлишидан қатъи назар, «Мамонт» яқинда Техасда қурилаётган улкан «Стратос» лойиҳасига ўз ўрнини бўшатиб беради, у келгуси йили фойдаланишга берилади ва 500 000 тонна карбонат ангидридни ушлашга қодир.
Агар ҳозирда режалаштирилган барча DAC объектлари ҳақиқатан ҳам ҳақиқатга айланса, Халқаро энергия кенгаши маълумотларига кўра, мазкур ўн йилликнинг охирига қадар глобал CО2 миқдори йилига 65 миллион тоннага етади. Технология ёрдамида карбонат ангидридни ушлаш нархи жуда юқори. Бу бугунги иқлим сиёсатида карбонат ангидридни чиқариш нархидан анча юқори. Joule илмий журналида чоп этилган сўнгги тадқиқотга кўра, атмосферадан бир тонна карбонат ангидридни олиб ташлаш 226 доллардан 835 долларгача бўлиши мумкин.
Энергия истеъмоли юқори нархга ҳисса қўшадиган омил бўлиб, Climeworks ўзининг биринчи кенг кўламли қурилмаларини арзон геотермал энергияга эга бўлган Исландияда жойлаштиришининг сабабларидан биридир.
