Toqayev MDHni kengaytirishni taklif qildi

Qozog‘iston prezidenti Qosim-Jomart Toqayev 8 oktabr kuni bo‘lib o‘tgan MDH sammiti chog‘ida hamkorlikning yangi formati – «MDH plus»ni yaratishni taklif qildi. Bu format, dedi u, mintaqaviy aloqalarni kengaytirish va Hamdo‘stlikning jahon miqyosidagi mavqeini mustahkamlash uchun asos bo‘ladi.

Toqayev g‘oyasiga ko‘ra, qo‘shni davlatlar MDH plyusga qo‘shila oladi, bu esa savdo va bojxona qoidalarini soddalashtiradi. Hozir MDHga 9 ta davlat kiradi: sobiq SSSRning 9 ta davlati: Armaniston, Ozarbayjon, Belarus, Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Moldova, Rossiya, Tojikiston va O‘zbekiston.

Tashabbus assosiasiyaga global beqarorlik va xalqaro vaziyatning jadal o‘zgarishlari tahdidlariga tezda moslashish imkonini beradi, dedi Toqayev.

“MDHning jahon miqyosidagi nufuzi oshib bormoqda. O‘tgan yili MDH kuzatuvchisi va hamkor maqomlari ta’sis etilgani tashkilotimizning ochiqligi va yetukligini ko‘rsatdi. Ushbu institusional ishni davom ettirish sifatida «MDH plyus» formatini yo‘lga qo‘yish masalasini ko‘rib chiqishni taklif qilaman”, — dedi prezident.

Shuningdek, u 1991 yildagi Olmaota deklarasiyasi asosida MDHning nufuzli xalqaro tashkilot sifatidagi salohiyatini yanada mustahkamlash Qozog‘iston uchun mutlaq ustuvor vazifa bo‘lib qolayotganini alohida ta’kidladi. Toqayevning so‘zlariga ko‘ra, Moskvadagi uchrashuv hozirgi geosiyosiy notinchliklar fonida MDH faoliyatiga yangi sur’at berishi kerak.

Toqayev sammitdagi nutqi davomida iqtisodiy masalalarga alohida e’tibor qaratdi. Prezident 2023 yilda qabul qilingan xizmatlar va sarmoyalarning erkin savdosi to‘g‘risidagi bitim iqtisodiy hamkorlikni chuqurlashtirish yo‘lida muhim qadam bo‘lganini eslatdi. Shuningdek, u jahon iqtisodiyotida beqarorlik kuchayib borayotganini inobatga olgan holda savdo-iqtisodiy aloqalar diqqat markazida bo‘lishi kerakligini ta’kidladi.

Bundan tashqari, Toqayev «Hamdo‘stlik yarmarkasi» dasturini ishga tushirishni taklif qildi, unga ko‘ra har yili MDHning turli shaharlarida Yevroosiyo mintaqasi hunarmandlari va fermerlari ishtirokida savdo tadbirlari o‘tkaziladi. Buyuk ipak yo‘lidagi eng qadimiy savdo markazlaridan biri bo‘lgan Qozog‘istonning Taraz shahri ilk ko‘rgazmani o‘tkazishga tayyor.

Prezident, shuningdek, Ozarbayjon va Armanistonning tinchlik shartnomasini tuzish borasidagi qadamlari, shuningdek, Markaziy Osiyoda chegaralarni rasmiylashtirish borasidagi yutuqlarni olqishladi. O‘z nutqini yakunlar ekan, Toqayev Tojikistonning 2025 yilda MDHga raislik qilishi va Hamdo‘stlikning navbatdagi sammitini Dushanbeda o‘tkazishni qo‘llab-quvvatladi.