Turkiy davlatlar tashkiloti doirasidagi ko‘p tomonlama munosabatlar sifat jihatdan yangi darajaga ko‘tarildi

Turkiy davlatlar tashkiloti doirasidagi ko‘p tomonlama munosabatlar sifat jihatdan yangi darajaga ko‘tarildi

Joriy yilning 6 noyabrida Bishkek shahrida TDT Davlat rahbarlari kengashining 11 sammiti bo‘lib o‘tdi. Unda tashkilotga a’zo mamlakatlar yetakchilari, jumladan O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev ham ishtirok etdi va nutq so‘zladi.

Davlat Rahbari TDT mamlakatlari o‘rtasida savdo-iqtisodiy, investision va transport sohalaridagi hamkorlikni yanada jadallashtirish borasida bir qancha amaliy taklif va tashabbuslarni ilgari surdi.

Birinchidan, tarif va notarif to‘siqlarni bartaraf etish, savdo-bojxona tartib-qoidalarini yengillashtirish, elektron tijorat platformalarini rivojlantirish bo‘yicha aniq bitim va kelishuvlar ishlab chiqish lozimligi qayd etildi.

Bu sohadagi umumiy salohiyatimizni yanada yuksaltirishga qaratilgan tadqiqotlar olib borish uchun yaqin istiqbolda Toshkentda TDT mamlakatlarining etakchi milliy tahlil markazlarimizning anjumanini o‘tkazish taklifi ilgari surildi.

Shuningdek, O‘zbekiston yetakchisi tomonidan savdo-iqtisodiy sherikchiligimizni yanada rivojlantirish uchun kelgusi yil uchun iqtisodiy forum, savdo va sanoat ko‘rgazmalari, mintaqa va viloyatlarimizning o‘zaro tashrif rejalarini, davlat xaridlarida ishtirok etish, kooperasiya va lokalizasiya qo‘shma dasturini qabul qilish zarurligi e’tirof etildi.

Shu bilan birga, bugungi kunda TDT mamlakatlari o‘rtasidagi o‘zaro savdo ko‘lami mavjud salohiyatimizga nisbatan yetarli darajada emas. Hozirda turkiy mamlakatlar o‘rtasidagi savdo hajmi 40 milliard dollarga yetgan va ushbu ko‘rsatkich turkiy davlatlar umumiy tashqi savdo aylanmasida atigi 6%ni tashkil etadi. Shu bilan birga, tashqi savdoning katta qismi uchinchi mamlakatlardan qilinadigan importga to‘g‘ri keladi.

Shu nuqtai nazardan, O‘zbekiston Rahbarining tashabbuslari o‘zaro savdoni oshirish borasida yuzaga keladigan muammolarni bartaraf etish, eksport va import hajmlarini oshirishning yangi mexanizmlarini keng joriy etish va bu jarayonlarga ilg‘or texnologik platformalarni kengroq jalb qilish imkonini beradi. Shu o‘rinda, ekspertlarning fikricha, mavjud salohiyat va imkoniyatlar ishga solinganda tashkilot a’zolari o‘rtasida ichki savdoni yaqin istiqbolda 100 milliard dollarga ko‘tarish mumkin bo‘ladi.

Ikkinchidan, O‘zbekiston yetakchisi jahon moliya bozorida kapitalga bo‘lgan talab va uning narxi tobora oshib borayotgani, shuningdek rivojlanayotgan davlatlar uchun uzoq muddatli va «yashil» kreditlar ajratish shartlari qiyinlashuvi sharoitida TDT doirasida moliyaviy instrumentlarni joriy etishga jiddiy e’tibor qaratish kerakligiga alohida urg‘u berdi.

Yurtboshimiz tomonidan Turkiy investisiya jamg‘armasi ishini faollashtirish, shuningdek Turkiy rivojlanish bankini tashkil etish masalalarini ko‘rib chiqish zarurligi ta’kidlandi. Bu yo‘nalishdagi aloqalarni yanada chuqurlashtirish borasida Turkiy investisiya forumini tashkil etish va uning ilk tadbirini O‘zbekistonda o‘tkazish tashabbusi bilan chiqdi.

Ta’kidlash joizki, Turkiy investisiya jamg‘armasi yaqinda tashkil etildi va uning faoliyatini TDT a’zolari bilan birgalikda qo‘llab-quvvatlash o‘ta dolzarbdir. Bu o‘rinda Jamg‘arma fondi mablag‘lari hisobidan TDT mamlakatlarida loyihalarni maqsadli va tizimli aniqlash mexanizmini ishlab chiqish muhim ahamiyat kasb etmoqda.

Keyingi yillarda O‘zbekiston Markaziy Osiyo mamlakatlari bilan qo‘shma investision loyihalarni ro‘yobga chiqarish borasida yaxshi natijalarga erishdi. Misol uchun O‘zbekiston, Qirg‘iziston va Qozog‘iston bilan birgalikda Qambarota GES qurilishi va ekspluatasiyasi loyihasini amalga oshirmoqdalar, shuningdek ushbu mamlakatlar bilan hamkorlikda qo‘shma avtomobil zavodlari ishga tushdi. Ushbu amaliy tajribani TDT doirasida qo‘llash xorijiy investisiya xajmini oshirishga imkon yaratadi.

O‘zbekiston Rahbarining bu yo‘nalishdagi tashabbuslarining amaliy ijrosi Tashkilotning barqaror investision makon sifatidagi nufuzining yuksaltiradi, o‘zaro sarmoyaviy hamkorlikning real mexanizmlarini yaratadi, shuningdek bugungi global investision zanjirlarning uzilishi fonida qo‘shma investision loyihalarni amalga oshirish borasidagi salohiyatni kengaytiradi.

Uchinchidan, Prezident Shavkat Mirziyoyev TDT makonida transport-tranzit salohiyatidan unumli foydalanish borasida ham qator takliflarni bildirib o‘tdi. Jumladan, O‘rta koridor bo‘ylab tranzit tariflarini maqbullashtirish, chegaralardan o‘tish jarayonlarini soddalashtirish, zamonaviy logistika tizimlari va qo‘shma operatorlarni yaratish lozimligi ta’kidlab o‘tildi.

TDT doirasidagi tashuvlarda elektron hujjatlar aylanmasiga o‘tish va ularni o‘zaro tan olish bo‘yicha ko‘p tomonlama bitimni imzolash zarurligi aytib o‘tildi. Bunday dolzarb masalalarni muhokama qilish uchun Turkiy davlatlar logistika markazlari va yuk tashuvchilari alyansi bilan hamkorlikda Xalqaro logistika konferensiyasini o‘tkazish taklif qilindi.

Qayd etish kerakki, bugungi kunda O‘rta koridor bo‘ylab tashilayotgan yuk hajmi 3 million tonnaga yaqin bo‘lib, kelajakda bu ko‘rsatkichni 10 million tonnagacha oshirish kutilmoqda.

Biroq infratuzilmaning hali to‘liq rivojlanmaganligi sababli O‘rta koridorni mintaqaviy yo‘nalishdan qit’alararo tranzit arteriyasiga aylantirish jarayoni biroz sust kechmoqda. Jumladan, hozirgacha mazkur loyihada ishtirok etuvchi davlatlar hududidan o‘tuvchi yuk tashishning atigi 4-5% qit’alararo savdoga to‘g‘ri keladi.

Bu o‘rinda O‘zbekistonning tashabbuslari Osiyo va Yevropa o‘rtasida strategik ko‘prik sifatida e’tibor qozonayotgan ushbu muhim transport yo‘lagini rivojlantirishga qaratilgan. Ushbu transport yo‘lagining samaradorligini oshirish orqali TDT mamlakatlari nafaqat xalqaro tranzit, balki mintaqaviy iqtisodiy integrasiyaning muhim ishtirokchilari sifatida ham o‘z mavqelarini mustahkamlashlari mumkin bo‘ladi.

Xulosa qilib aytganda, O‘zbekiston Rahbari tomonidan Bishkek sammitida bildirilgan taklif va tashabbuslarning amaliy ijrosi TDT mamlakatlari o‘rtasidagi ko‘p tomonlama munosabatlarni sifat jihatdan yangi darajaga ko‘taradi, Tashkilot doirasida ustuvor yo‘nalishlarda samarali hamkorlikni yanada jadallashtirishga va mustahkamlashga xizmat qiladi.

Sarvar Kamolov,

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti
huzuridagi SMTI bosh ilmiy xodimi


Matnda xatolik topsangiz, o‘sha xatoni belgilab, bizga jo‘nating (Ctrl + Enter)

Bo'limga tegishli qiziqarli xabarlar

Fikr bildirish uchun qaydnomadan o'tishingiz so'raladi va telefon rakamni tasdiklash kerak buladi!

Saudiya Arabistoni xazina topdi, neft konlarida «oq oltin» aniqlandi

Бу қиролликнинг нефтга бой иқтисодиёти учун нимани англатади?

Rossiya olti davlat elchixonalariga hujum qildi

Киевда Россиянинг ракета ҳужуми натижасида олтита хорижий элчихона зарар кўрди, деди Украина Ташқи ишлар вазирлиги матбуот котиби Георгий Тихи.

Dollarning so‘mga nisbatan yangi qiymati ma’lum bo‘ldi

Марказий банк хорижий валюталарнинг ўзбек сўмига нисбатан 23 декабрда амалда бўладиган қийматини эълон қилди.

«Endi juda qiyin bo‘ladi»: Kilian Mbappe Lionel Messi tajribasidan so‘ng Krishtianu Ronaldu bilan o‘ynay olmaganidan afsusdaligini aytdi

Килиан Мбаппе «Реал Мадрид» афсонаси Криштиану Роналду билан кийиниш хонасини баҳам кўра олмаслигидан афсусда.

Britaniya rekord miqdordagi askarini yo‘qotdi

Буюк Британия қуролли кучларининг сони оммавий ихтиёрий ишдан бўшатишлар фонида - иш ҳақи рекорд даражада ошганига қарамай, қисқаришда давом этмоқда.

Rossiyaliklar "Humo arena" bo‘yicha shikoyat qilishdi

22 декабрь куни Тошкент шаҳридаги "Ҳумо арена" мажмуасида хоккей бўйича КХЛ доирасидаги "Динамо" Минск ва "Спартак" Москва жамоалари ўртасидаги ўйин ўтказилганди.

Havo harorati asta-sekin ko‘tarilishi kutilmoqda

Бу ҳақда "Ўзгидромет" хабар берди.

O‘zbekiston terma jamoasi a’zosi faoliyatini yurtimizda davom ettiradi

Ўзбекистон терма жамоаси футболчиси Умар Эшмуродов фаолиятини яна юртимизда давом эттириши мумкин.

Ertaga, 22 dekabr kuni yurtimiz bo‘ylab kutilayotgan ob-havo ma’lumoti bilan tanishing

Бу ҳақда Ўзбекистон Республикаси Гидрометеорология хизмати агентлиги хабар берди.

AQSh Ukrainaning Rossiya hujumini to‘xtata olmasligini e’lon qildi

Украина Россиянинг олға силжишини тўхтатишга қодир эмас, бу ҳақиқат. Бу ҳақда америкалик разведканинг собиқ ходими Скотт Риттер YouTube'даги i Judging Freedom каналида айтиб ўтди.

Qattiq sovuq qachon chekinishi ma’lum qilindi

Ёғиб ўтган қордан сўнг Ўзбекистон ҳудудининг катта қисмида қор қоплами ҳосил бўлди. Бугун эрталаб ҳаво ҳарорати 8-13 даража совуққача, айрим жойларда 15 даража совуққача, энг чекка жанубда 4-6 даража совуққача пасайди.

O‘zbekistonga yana qorli sovuq havo kirib kelmoqda

20-22 декабрь кунлари Ўзбекистон ҳудудига нам ва совуқ ҳаво массалари кириб келиши кутилмоқда. Баъзи жойларда ёғингарчилик (ёмғир, қор) кузатилади, тоғ олди ва тоғли ҳудудларда кучли бўлиши мумкин.

Erkinjon Turdimovning yangi ish joyi ma’lum bo‘ldi

Самарқанд вилояти ҳокими лавозимидан озод этилган Эркинжон Турдимов Президент Администрациясига ишга ўтказилади.

Yurtimizga qachon qor yog‘adi?

Бу ҳақда Ўзгидромет хабар берди.

Havo harorati -8 darajagacha tushishi kutilmoqda

Бу ҳақда Ўзгидромет хабар берди.

NATOning uchta davlati Rossiyaga qarshi turishni istamasligini tan oldi

Бу ҳақда сиёсатчилар Индепендент нашрига берган интервюсида гапирди .

Fayzullayev nega ota-onasini Moskvaga olib ketmasligini tushuntirdi

Москванинг ЦСКА ва Ўзбекистон миллий терма жамоаси футболчиси Аббосбек Файзуллаев нега ҳалигача ота-онасини Россия пойтахтига кўчирмагани ҳақида гапириб берди.

Moskva Kishinyovga tahdid qildi

Кишинев томонидан Днестрбўйи электр стансиясини зўрлик билан босиб олиниши Европада оғир оқибатларга ва беқарорликка олиб келади.

G‘arb Zelenskiyni ittifoqchilardan millionlab dollar o‘g‘irlaganlikda aybladi

Ирландиялик журналист Чей Боузнинг айтишича, Украина етакчиси Владимир Зеленский Ғарб ҳамкорларидан молиявий ва ҳарбий ёрдам сўрамоқда. Бу ҳақда у Х ижтимоий тармоғида ёзган.

Ozarboyjon hukumatidagi manbalar Azerbaijan Airlines samolyoti Rossiya raketasi bilan urib tushirilganini tasdiqladi — Euronews

Актаудаги самолёт ҳалокатига Россиянинг “ер-ҳаво” таснифидаги ракетаси сабаб бўлган.

Хитой ўзининг олтинчи авлод янги қирувчи самолётини илк бор синовдан ўтказди.

Bugun Kamol Advan kasalxonasiga qilingan hujumlarning 5-kuni

Ғарбий Соҳилда босқинчилар фаластинликларни оммавий ҳибсга олишмоқда. Ой бошидан буён 495 киши ҳибсга олинган. Ал-Халилдаги назорат-ўтказиш пунктига ҳужум уюштирилди, бир аскар оғир яраланди.

Ozarbayjon havo yo‘llari samolyoti Rossiya raketasi bilan urib tushirilgani isbotlandimi?

Озарбайжон ҳаво йўллари самолётининг Ақтауда қулашига Россиянинг “ер-ҳаво” тоифали ракетаси сабаб бўлган. Бу ҳақда Euronews, Reuters ва бошқа ОАВ Озарбайжон ҳукуматидаги манбаларга таяниб хабар берди.

Кремл бир неча бор рус диаспорасини ҳимоя қилиш баҳонасида ҳарбий ҳаракатларни бошлаган. Грузия, Молдова ва Украинада шундай бўлган.

Mahmud Abbos rejimi G‘arbiy Sohilda Al-Jazira kanalini taqiqladi

Бу ҳаракат Аббос режимининг Женинга ҳужуми пайтида Ал-Жазира "нифоқ уруғини сепмоқда ва ички низоларни қўзғатмоқда" деган айбловлар фонида амалга оширилди.

G‘azo Sog‘liqni saqlash vazirligi: 24 soat ichida 20 dan ortiq falastinlik halok bo‘ldi

Бу ҳақда Фаластин анклавининг Соғлиқни сақлаш вазирлиги баёнот берди.

Qozog‘istondagi aviahalokatda qancha odam qurbon bo‘lgani aytildi

Қозоғистоннинг Ақтау шаҳри яқинида Embraer 190 ҳалокати 38 кишининг ҳаётига зомин бўлди.

AQSh G‘azodagi sulh, yordam haqida gapiradi, ammo Isroilning ochlik siyosatini e’tiborsiz qoldiradi

Байден Нетаняхуга Ғазода хоҳлаган ишини қилиши учун "бўш чек" берганга ўхшайди.

Sudandagi vabo epidemiyasi

Суданда вабо эпидемияси қурбонлари сони 1258 кишига етди.

Ukraina urushning yana bir qishini o‘tkazmoqda

Россиянинг Украина энергетика инфратузилмасига ҳужумлари шу йилнинг баҳоридан бошлаб кучайди.

Shavkat Mirziyoyev Ilhom Aliyev va Putinga hamdardlik bildirdi

Давлатимиз раҳбари барча жароҳат олганлар тез фурсатда соғайиб кетишларини тилади.

Paragvayda 57 tonna marixuana musodara qilindi

Бу ҳақда мамлакат президенти Сантьяго Пенья ижтимоий тармоғидаги саҳифасида маълум қилган.

Isroil armiyasi Yamandan otilgan raketani tutib olgani haqida xabar berdi

Бу ҳақда Исроил мудофаа кучлари матбуот хизмати маълум қилди.

Myunxenda qariyalar uyi yonib ketdi

Бу ҳақда Билд хабар бермоқда .

BMT: Dunyoda och odamlar soni ortib bormoqda

Бой давлатлар халқаро ташкилотларни молиялаштиришни қисқартирар экан, дунёда оч одамлар сони ортиб бормоқда.

O‘zbekistonda avtomobil davlat raqami salkam 1 milliard so‘mga sotildi

Авторақамлар онлайн аукционида сотувга қўйилган 01 888 BBB авторақами 965 миллион 250 минг сўмга сотилди.

Jahondagi eng yirik avtomobil yetkazib beruvchisi ma’lum qilindi

Европа Иттифоқи томонидан электромобилларга бож жорий этилишига қарамай, Хитой 2025 йилда жаҳон бозорида энг йирик автомобил етказиб берувчиси бўлиб қолади.

Ukraina Rossiyaning birinchi 1 mlrd dollarini oldi

Бу АҚШ G7 ташаббуси доирасида Россия активларидан фойдаланиш орқали ажратишга тайёр бўлган режалаштирилган 20 миллиард долларнинг биринчи траншидир.

Rossiya va Xitoy mudofaa xarajatlarini 50 foizga oshirdi – biz esa changda qolib ketibmiz — Daily Express

Нашрнинг ёзишича, янги тадқиқотлар шуни кўрсатдики, Буюк Британиянинг душманлари ҳарбий харажатларни кўпайтирмоқда, аммо Буюк Британия мудофаа учун ЯИМнинг 2,5 фоизини таъминлай олмаяпти.

Rossiyada 5 nafar O‘zbekiston fuqarosi yonib ketdi

Россия Федерациясининг Татаристон бўйича Фавқулодда вазиятлар вазирлиги маълумотлаига кўра, жорий йил 24 декабрь эрталаб соат 3:00 ларда Татаристон Республикасида Елабуга муниципал туманида жойлашган «МИР» чорвачилик фермасининг иншоотида ёнғин содир бўлган.