Turkiy davlatlar tashkiloti doirasidagi ko‘p tomonlama munosabatlar sifat jihatdan yangi darajaga ko‘tarildi

Turkiy davlatlar tashkiloti doirasidagi ko‘p tomonlama munosabatlar sifat jihatdan yangi darajaga ko‘tarildi

Joriy yilning 6 noyabrida Bishkek shahrida TDT Davlat rahbarlari kengashining 11 sammiti bo‘lib o‘tdi. Unda tashkilotga a’zo mamlakatlar yetakchilari, jumladan O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev ham ishtirok etdi va nutq so‘zladi.

Davlat Rahbari TDT mamlakatlari o‘rtasida savdo-iqtisodiy, investision va transport sohalaridagi hamkorlikni yanada jadallashtirish borasida bir qancha amaliy taklif va tashabbuslarni ilgari surdi.

Birinchidan, tarif va notarif to‘siqlarni bartaraf etish, savdo-bojxona tartib-qoidalarini yengillashtirish, elektron tijorat platformalarini rivojlantirish bo‘yicha aniq bitim va kelishuvlar ishlab chiqish lozimligi qayd etildi.

Bu sohadagi umumiy salohiyatimizni yanada yuksaltirishga qaratilgan tadqiqotlar olib borish uchun yaqin istiqbolda Toshkentda TDT mamlakatlarining etakchi milliy tahlil markazlarimizning anjumanini o‘tkazish taklifi ilgari surildi.

Shuningdek, O‘zbekiston yetakchisi tomonidan savdo-iqtisodiy sherikchiligimizni yanada rivojlantirish uchun kelgusi yil uchun iqtisodiy forum, savdo va sanoat ko‘rgazmalari, mintaqa va viloyatlarimizning o‘zaro tashrif rejalarini, davlat xaridlarida ishtirok etish, kooperasiya va lokalizasiya qo‘shma dasturini qabul qilish zarurligi e’tirof etildi.

Shu bilan birga, bugungi kunda TDT mamlakatlari o‘rtasidagi o‘zaro savdo ko‘lami mavjud salohiyatimizga nisbatan yetarli darajada emas. Hozirda turkiy mamlakatlar o‘rtasidagi savdo hajmi 40 milliard dollarga yetgan va ushbu ko‘rsatkich turkiy davlatlar umumiy tashqi savdo aylanmasida atigi 6%ni tashkil etadi. Shu bilan birga, tashqi savdoning katta qismi uchinchi mamlakatlardan qilinadigan importga to‘g‘ri keladi.

Shu nuqtai nazardan, O‘zbekiston Rahbarining tashabbuslari o‘zaro savdoni oshirish borasida yuzaga keladigan muammolarni bartaraf etish, eksport va import hajmlarini oshirishning yangi mexanizmlarini keng joriy etish va bu jarayonlarga ilg‘or texnologik platformalarni kengroq jalb qilish imkonini beradi. Shu o‘rinda, ekspertlarning fikricha, mavjud salohiyat va imkoniyatlar ishga solinganda tashkilot a’zolari o‘rtasida ichki savdoni yaqin istiqbolda 100 milliard dollarga ko‘tarish mumkin bo‘ladi.

Ikkinchidan, O‘zbekiston yetakchisi jahon moliya bozorida kapitalga bo‘lgan talab va uning narxi tobora oshib borayotgani, shuningdek rivojlanayotgan davlatlar uchun uzoq muddatli va «yashil» kreditlar ajratish shartlari qiyinlashuvi sharoitida TDT doirasida moliyaviy instrumentlarni joriy etishga jiddiy e’tibor qaratish kerakligiga alohida urg‘u berdi.

Yurtboshimiz tomonidan Turkiy investisiya jamg‘armasi ishini faollashtirish, shuningdek Turkiy rivojlanish bankini tashkil etish masalalarini ko‘rib chiqish zarurligi ta’kidlandi. Bu yo‘nalishdagi aloqalarni yanada chuqurlashtirish borasida Turkiy investisiya forumini tashkil etish va uning ilk tadbirini O‘zbekistonda o‘tkazish tashabbusi bilan chiqdi.

Ta’kidlash joizki, Turkiy investisiya jamg‘armasi yaqinda tashkil etildi va uning faoliyatini TDT a’zolari bilan birgalikda qo‘llab-quvvatlash o‘ta dolzarbdir. Bu o‘rinda Jamg‘arma fondi mablag‘lari hisobidan TDT mamlakatlarida loyihalarni maqsadli va tizimli aniqlash mexanizmini ishlab chiqish muhim ahamiyat kasb etmoqda.

Keyingi yillarda O‘zbekiston Markaziy Osiyo mamlakatlari bilan qo‘shma investision loyihalarni ro‘yobga chiqarish borasida yaxshi natijalarga erishdi. Misol uchun O‘zbekiston, Qirg‘iziston va Qozog‘iston bilan birgalikda Qambarota GES qurilishi va ekspluatasiyasi loyihasini amalga oshirmoqdalar, shuningdek ushbu mamlakatlar bilan hamkorlikda qo‘shma avtomobil zavodlari ishga tushdi. Ushbu amaliy tajribani TDT doirasida qo‘llash xorijiy investisiya xajmini oshirishga imkon yaratadi.

O‘zbekiston Rahbarining bu yo‘nalishdagi tashabbuslarining amaliy ijrosi Tashkilotning barqaror investision makon sifatidagi nufuzining yuksaltiradi, o‘zaro sarmoyaviy hamkorlikning real mexanizmlarini yaratadi, shuningdek bugungi global investision zanjirlarning uzilishi fonida qo‘shma investision loyihalarni amalga oshirish borasidagi salohiyatni kengaytiradi.

Uchinchidan, Prezident Shavkat Mirziyoyev TDT makonida transport-tranzit salohiyatidan unumli foydalanish borasida ham qator takliflarni bildirib o‘tdi. Jumladan, O‘rta koridor bo‘ylab tranzit tariflarini maqbullashtirish, chegaralardan o‘tish jarayonlarini soddalashtirish, zamonaviy logistika tizimlari va qo‘shma operatorlarni yaratish lozimligi ta’kidlab o‘tildi.

TDT doirasidagi tashuvlarda elektron hujjatlar aylanmasiga o‘tish va ularni o‘zaro tan olish bo‘yicha ko‘p tomonlama bitimni imzolash zarurligi aytib o‘tildi. Bunday dolzarb masalalarni muhokama qilish uchun Turkiy davlatlar logistika markazlari va yuk tashuvchilari alyansi bilan hamkorlikda Xalqaro logistika konferensiyasini o‘tkazish taklif qilindi.

Qayd etish kerakki, bugungi kunda O‘rta koridor bo‘ylab tashilayotgan yuk hajmi 3 million tonnaga yaqin bo‘lib, kelajakda bu ko‘rsatkichni 10 million tonnagacha oshirish kutilmoqda.

Biroq infratuzilmaning hali to‘liq rivojlanmaganligi sababli O‘rta koridorni mintaqaviy yo‘nalishdan qit’alararo tranzit arteriyasiga aylantirish jarayoni biroz sust kechmoqda. Jumladan, hozirgacha mazkur loyihada ishtirok etuvchi davlatlar hududidan o‘tuvchi yuk tashishning atigi 4-5% qit’alararo savdoga to‘g‘ri keladi.

Bu o‘rinda O‘zbekistonning tashabbuslari Osiyo va Yevropa o‘rtasida strategik ko‘prik sifatida e’tibor qozonayotgan ushbu muhim transport yo‘lagini rivojlantirishga qaratilgan. Ushbu transport yo‘lagining samaradorligini oshirish orqali TDT mamlakatlari nafaqat xalqaro tranzit, balki mintaqaviy iqtisodiy integrasiyaning muhim ishtirokchilari sifatida ham o‘z mavqelarini mustahkamlashlari mumkin bo‘ladi.

Xulosa qilib aytganda, O‘zbekiston Rahbari tomonidan Bishkek sammitida bildirilgan taklif va tashabbuslarning amaliy ijrosi TDT mamlakatlari o‘rtasidagi ko‘p tomonlama munosabatlarni sifat jihatdan yangi darajaga ko‘taradi, Tashkilot doirasida ustuvor yo‘nalishlarda samarali hamkorlikni yanada jadallashtirishga va mustahkamlashga xizmat qiladi.

Sarvar Kamolov,

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti
huzuridagi SMTI bosh ilmiy xodimi


Matnda xatolik topsangiz, o‘sha xatoni belgilab, bizga jo‘nating (Ctrl + Enter)

Bo'limga tegishli qiziqarli xabarlar

Fikr bildirish uchun qaydnomadan o'tishingiz so'raladi va telefon rakamni tasdiklash kerak buladi!

Qozog‘iston Rossiya, Xitoy, Turkiya va Markaziy Osiyo davlatlarini ortda qoldirdi

Қозоғистон иқтисодий фаровонлик бўйича 50 та давлат қаторига кўтарилди.

MMA. Mahmud Muradov ishtirokidagi jang to‘liq davom etdi

Аралаш яккакураш устамиз Маҳмуд Мурадов ўзининг ММАдаги навбатдаги жангини ўтказди.

Rustam Ashurmatovning «Rubin»dagi maoshi ma’lum bo‘ldi

Россия Премьер-лигасида фаолият юритаётган ўзбекистонлик ҳимоячи Рустам Ашурматовнинг «Рубин» клубидаги маоши маълум бўлди.

Ukraina dushman uchun «Jahannam» tayyorladi

Бу ҳақда Украина президенти Владимир Зеленский Борис Патон номидаги миллий мукофотни топшириш чоғида маълум қилди.

«An-Nasr» futbolchilariga avtomobil sovg‘a qildi. Ronaldu va Manega BMW XM topshirildi

Саудия Арабистонининг «Ан-Наср» клуби ўз футболчиларига қимматбаҳо совға тайёрлади.

O‘zbekistonda hafta boshida kutilayotgan ob-havo ma’lum qilindi

«Ўзгидромет» 9-11 декабрь кунлари кутилаётган об-ҳаво маълумотини эълон қилди.

Rossiya Ukrainadan yerlarini qaytarib olganini e’lon qildi

Киев кучлари август ойида қуруқликдан у ерга катта ҳужум уюштирган эди.

16 dekabr kuni yana izg‘irin sovuq qaytadi

Ўзгидромет ўзининг 14-16 декабрь кунлари учун эълон қилган прогнозларида бу хақида маълум қилди.

Ukraina beshta shaharni yo‘qotish xavfi ostida

Бу ҳақда Олий Раданинг собиқ депутати, ҳарбий хизматчи Егор Фирсов маълум қилди.

Ronalduning narxi rekord darajada pastladi

«Transfermarkt» портали саҳифаларида «Ан-Наср»нинг юлдуз ҳужумчиси Криштиану Роналдунинг нархи янгиланди.

Erkinjon Turdimovning yangi ish joyi ma’lum bo‘ldi

Самарқанд вилояти ҳокими лавозимидан озод этилган Эркинжон Турдимов Президент Администрациясига ишга ўтказилади.

Yurtimizga qachon qor yog‘adi?

Бу ҳақда Ўзгидромет хабар берди.

Havo harorati -8 darajagacha tushishi kutilmoqda

Бу ҳақда Ўзгидромет хабар берди.

Rossiyalik polisiyachilar ommaviy ravishda ishdan ketmoqda

Россияда шундай ҳудудлар борки, у ерда участка полиция инспекторлари лавозимларининг 90 фоизигача бўш, ва битта ходим тўққизта ходим ўрнига ишлашга мажбур бўлмоқда.

Rossiya o‘z ishini boshladi

Россия армияси Украинадаги нишонларга яна камикадзе дронларини учиришни бошлади.

Qo‘shma Shtatlar Rossiyaga qarshi bayonot bilan chiqdi

Москва Яманнинг “Ансоруллоҳ” гуруҳи билан алоқада экани, Исроил ва унинг иттифоқчиларига қарши амалиётларида унга ёрдам бериш учун қурол жўнатаётгани АҚШнинг ғазабини қўзғатди.

Rossiyaning katta yutuqlari

Россия ўтган ойда катта ютуқларга эришганини даъво қилмоқда.

Samarqandda 23 yoshli kosmetolog va byuti-bloger o‘zini 8-qavatdan tashlab halok bo‘ldi

Марҳуманинг ўлим сабабини аниқлаш мақсадида суд-тиббий экспертизаси тайинланган.

Qirg‘izistonda "Krishnachilar" anjumani aniqlandi

Қирғизистонда ўзини ривожлантириш курслари ниқоби остида "Кришначилар" анжумани ўтказилгани аниқланди.

Isroillik ravvin: “G‘azoda hammani, hatto chaqaloqlarni ham o‘ldiring”

Исроил ишғоли остидаги Яффа шаҳридаги Шират Моше Ҳесдер ешива раҳбари Элияҳу Малининг Ғазо аҳолиси, жумладан, болалар ва чақалоқларни йўқ қилишга оид чақирувлари жиддий эътирозларга сабаб бўлди. У ўз нутқида “яҳудийча” уруш тамойилларини мисол қилиб келтирган.

Suriyada «jihod dorisi»ning katta zahiralari topildi

Дамашқда Сурия миллий армияси «жиҳод дориси» деб ҳам аталадиган ноқонуний Cаптагон дорисининг катта захирасини топди.

Tailanddagi festivalda bomba portlashi oqibatida to‘rt kishi halok bo‘ldi

Таиланднинг Ум Пҳанг шаҳрида Қизил Хоч фестивалида портлаш содир бўлди, оқибатда 50 га яқин киши жароҳатланди, тўрт киши ҳалок бўлди, деб хабар бермоқда Ком Чад Луэк.

Janubiy Koreya parlamenti prezidentga impichment e’lon qildi

Жанубий Корея парламенти президентнинг импичментини қўллаб-қувватлади.

Xorazmdagi kiyim-kechak do‘konlarida yong‘in chiqdi

Ёнғин натижасида тан жароҳати олган ва вафот этганлар йўқ.

Ukrainaga keng ko‘lamli hujum: 300 ga yaqin raketa va dronlar

Украина президенти Владимир Зеленский маълум қилишича, бугунги ҳужум пайтида Россия қўшинлари Украинага қарийб 93 та ракета ва 200 га яқин учувчисиз қурилма учирган.

Kreml Trampning Ukrainaning Rossiyaga bergan zarbalarini tanqid qilganini olqishlaydi

«Биз ўт очишни тўхтатмоқчи эмасмиз, биз шартлар бажарилиб, барча мақсадларимизга эришгандан сўнг тинчлик бўлишини истаймиз», — деди Песков.

Rossiya Yevropa Ittifoqi sanksiyalar tufayli qancha zarar ko‘rganini e’lon qildi

Россия Федерацияси ташқи ишлар вазири ўринбосари Александр Грушконинг таъкидлашича, Европа Иттифоқи Россияга қарши санкцияларнинг таъсирида катта иқтисодий зарар кўрмоқда.

AQSh Ukrainaga shoshilinch yordamni e’lon qildi

Жо Байден «биз ушбу маъмуриятни охиригача қўшимча пакетлар билан таъминлашни давом эттирамиз,» деб айтган.

Sergelidagi MaxWay binosida yong‘in chiqdi

Янги Сергели кўчасида содир бўлган ёнғин ҳақида маълумот 13 декабрь куни соат 16:12 да келиб тушган. Соат 16:19 да ёнғин-қутқарув гуруҳи воқеа жойига етиб келди.

Kaliforniyadagi yirik yong‘in tufayli 12 ming kishi evakuasiya qilindi

Лос-Анжелес округи ёнғин департаменти маълумотларига кўра, “Франклин” ёнғини бир кечада 39 фоизга ўсган

Rossiya Ukrainaga katta hujum boshladi

13 декабрь куни эрталаб Россия Украина ҳудудига 93 та ракета ва 200 га яқин дрон учирди.

Suriyalik isyonchilar Hafiz Asadning maqbarasiga o‘t qo‘yishdi

«Ҳайят Таҳрир аш-Шам» ҳаракати бошчилигидаги исёнчилар яшин тезлигида Сурияни қўлга киритиб, Асадлар оиласининг 54 йиллик ҳукмронлигига нуқта қўйди. Мамлакатни ташлаб қочган президент Башар Асад ва унинг оиласига Россия бошпана берди.

O‘zbekistonlik bokschi raqibini tishlagani uchun oltin medaldan mahrum bo‘ldi

Ўзбекистонлик боксчи Ҳавасбек Асадуллаев финалда қозоғистонлик рақибини мағлуб этиб, Осиё чемпиони унвонини қўлга киритганди. Бироқ жанг давомида у рақибини тишлаб олгани сабаб Осиё бокс конфедерацияси уни дисквалификация қилди. Олтин медал эса Аблайхон Жусуповга берилди.

Isroil qochqinlar lageriga hujum uyushtirdi: 25 nafar falastinlik halok bo‘lgan

Исроил ҳаво кучларининг Нусейрат қочқинлар лагерига уюштирган ҳужумида камида 25 фаластинлик ҳалок бўлди. Зарба АҚШ миллий хавфсизлик бўйича маслаҳатчиси Исроил ва ҲАМАС ўртасида ўт очишни тўхтатиш бўйича келишувга эришиш умидини билдирганидан бир неча соат ўтиб содир бўлган.

Tishlarni uchinchi marta ham o‘stirish mumkin — yapon olimlari

«Одамларнинг тишини учинчи марта ўстириб беришга қодир яширин тиш томирлари борлиги айтилаётгани ҳам инқилобий, ҳам баҳсли масала», — деди Гонконг университети эндодонтия клиник профессори Чэнфэй Чжан.

Medvedev Trampni maqtayapti

АҚШнинг сайланган президенти Доналд Трамп ўз сиёсий рақибларини "йиқита олган" иқтидорли шахс таассуротини қолдирмоқда.

Ukrainani Yevropa Ittifoqiga olib kirishni to‘xtatib bo‘lmaydimi?

Германия канцлери Олаф Счолз Украинанинг Европа интеграцияси жараёнини ортга қайтариш мумкин эмаслигини айтиб, Россия президенти Владимир Путин ягона уруш мақсадига эришмаганини қўшимча қилди.

Rossiya bu talablarni qabul qilmasligini aytmoqda

Путиннинг таклифлари қуйидагилардан иборат: Украина НАТОга қўшилмаслиги шарт ва Россия ўзи ҳозир Россияга қўшиб олганини эълон қилган Украинанинг тўртта вилоятининг бутун ҳудудига эга бўлиши керак.

Nasistlar Nuseyrat lageridagi Al-Luhlar oilasining uyini portlatib, 15 kishini o‘ldirdi

Уларнинг аксарияти аёллар ва болалар эди.

Putin va Orban telefonda nimani gaplashgani ma’lum qilindi

Венгрия раҳбари Трамп ва Путиннинг Европа Иттифоқидаги энг яқин сиёсий ҳамкори ҳисобланади.