Abituriyentlardan yig‘iladigan pullar nimaga sarflanadi?

23 fevral kuni O‘zbekiston Respublikasi prezidenti Administrasiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikasiyalar agentligida Oliy ta’lim muassasalariga test sinovlari orqali qabul qilish tizimini takomillashtirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida gi qaror loyihasi bo‘yicha Davlat test markazi va ommaviy axborot vositalari vakillari o‘rtasida matbuot anjumani o‘tkazildi.

Qaror loyihasida o‘tgan yil va undan oldingi davrda o‘qishni tugatgan abituriyentlar test sinovlarida ishtirok etishi uchun eng kam oylik ish haqining bir barobari miqdorida to‘lovni amalga oshirish tartibi taklif etilmoqda.

Ma’lumot uchun, 2018-2019 yil Oliy ta’lim muassasalarining 82 900 nafar o‘ringa jami 679 979 nafar abituriyent hujjat topshirgandi. 597 079 abituriyent esa kirish imtihonlaridan o‘ta olmagan.

Hozirgi kunda O‘zbekistonda eng kam oylik ish haqi 202 730 so‘m hisoblanadi. Bu holatda Oliy ta’lim muassasasiga ikkinchi yoki boshqa urinishda hujjat topshirayotgan abituriyentlardan jami 121 mlrd. so‘m (14 mln. 240 ming AQSh dollari) to‘lov undirilishi mumkin. Abituriyentlarning umumiy kontingenti esa 1 mln. 300 ming nafarni tashkil etadi. Ulardan 80 mingdan ziyod abituriyent talaba bo‘lgan holda ham bu raqamlarning sezilarli ravishda o‘sishi demakdir umumiy kontingentdagi o‘qishga kira olmagan abituriyentlardan jami 247,3 mlrd. so‘m (29 mln. AQSh dollari) yig‘ib olinishi mumkin bo‘ladi.

Loyihada kirish imtihoni jarayonidan tushgan mablag‘lar binolarning ijara to‘loviga, katta quvvatli kondisionerlar, shaxsni aniqlash va kuzatish kamerasi, ota-onalar uchun monitorlar bilan jihozlashga hamda abituriyentlarni ichimlik suvi va ruchka bilan ta’minlashga yo‘naltirilishi to‘g‘risida so‘z boradi.

Kun.uz muxbiri Davlat test markazi direktori Majid Karimovga taklifning shaffofligi, ochiq smeta to‘g‘risida savol berdi.

Davlat test markazi direktori bu holatga shunday izoh berdi:

Ko‘p yillar davomida byudjetdan tashqari mablag‘lar va homiylar hisobidan moddiy-texnik baza mustahkamlab kelingan.

Abituriyentlardan yig‘ib olinadigan to‘lovlarning nazorati O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi va Moliya vazirligi tomonidan nazorat qilinadi. Yig‘imlarning nimaga yo‘naltirilishi Davlat test markazi saytida e’lon qilib boriladi.

2018-2019 o‘quv yilida shartnoma asosida o‘qishga kirgan talabalarning to‘lovlaridan 1,5-2 foizini olishga erishdik. Bu mablag‘lar bilan ham jarayonlar sarfini qoplay olmadik.

O‘tgan yili axborot-kommunikasiya vositalari va ularni o‘rnatish uchun o‘tgan yili 12 mlrd. so‘m sarflangan. Aloqa liniyalari bo‘yicha to‘lovlar ham qimmatga tushadi. Prognozlarimizga ko‘ra mablag‘larning 80 foizi aynan AKT vositalari va kuzatuv kameralariga sarflanadi .

Matbuot anjumanida to‘lovlar yig‘imi tajribasi Turkiya, Yaponiya va Koreya Respublikasi tajribasidan olingani aytildi. To‘lovlar yig‘imi 2019-2020 yillarda Oliy ta’lim muassasalariga hujjat topshirish jarayonida ham sinab ko‘riladi.

Loyihada Oliy ta’lim muassasasi kirish imtihonidan birinchi yil o‘ta olmagan abituriyentlarga amal qilish muddati uch yil bo‘lgan sertifikat berilishi mo‘ljallanmoqda. Ushbu muddat davomida sertifikat bilan Oliy ta’lim kirish imtihonlarida ishtirok etishlari mumkin bo‘ladi.

Uzoq joylar, chekka tuman va qishloqlardagi abituriyentlar kirish imtihonlariga hujjatlarini o‘z hududidagi Davlat xizmatlari markazi orqali topshirishi mumkin bo‘ladi. Hujjat topshirish uchun esa Davlat xizmatlari markaziga to‘lov to‘lanadi. To‘lov miqdori 10 ming so‘mdan 20 ming so‘mgacha bo‘lishi rejalashtirilmoqda.