— Turmush o‘rtog‘im birinchi oilasi bilan yarashib olgach, bizdan xabar olmay qo‘ydi. Moddiy tomondan qiynalib qolganim uchun alimentga berishga majbur bo‘ldim. Biroq u aliment to‘lamaslik uchun “Bola meniki emas”, deb yozib berdi. Advokati “To‘yingiz bo‘lmagan, “metrika”dagi yozuv hech nimani hal qilmaydi”, deyapti. “Ota-onasi xohlasa DNK qildirsin”, desam, erim rozi bo‘lmayapti. Endi o‘g‘limni otasi ekanini qanday isbotlayman?
Ismi sir tutildi
DALOLATNOMADA OTASI SIFATIDA TURMUSh O‘RTOG‘INGIZ KO‘RSATILGAN BO‘LSA...
— Oila kodeksi 61-moddasining 1-qismiga ko‘ra, bolaning onasi bilan nikohda bo‘lmagan shaxsning otaligi o‘zini bolaning otasi deb tan olgan shaxs va onaning fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd qilish organiga birgalikda topshirgan arizasiga binoan belgilanadi.
Vazirlar Mahkamasining 2016 yil 14 noyabrdagi “Fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd etish qoidalarini tasdiqlash to‘g‘risida”gi 387-son qaroriga 1-ilova “Fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd etish Qoidalari”ning 2-bob 13-bandiga ko‘ra, fuqarolik holatini qayd etish fuqarolarning huquq va burchlari paydo bo‘lishiga sabab bo‘lib xizmat qiluvchi hujjat (gerbli guvohnoma) berish uchun asos bo‘ladi. Fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd etishning ahamiyati shundaki, unga asosan FHDYo organi tomonidan berilgan guvohnoma va unda ko‘rsatilgan faktning to‘g‘riligini tasdiqlovchi shaksiz dalil hisoblanadi.
Tug‘ilganlik haqidagi guvohnoma bolaning tug‘ilganligini, uning ota-onasi kim ekanligini tasdiqlovchi yagona hujjatdir.
Ushbu qonun talablariga ko‘ra, bolaning otadan tug‘ilganligini tasdiqlovchi huquqiy hujjat uning tug‘ilganligi haqidagi dalolatnoma yozuvi bo‘lib, agarda farzandingizning tug‘ilganligi haqidagi dalolatnoma yozuvida otasi sifatida turmush o‘rtog‘ingiz ko‘rsatilgan bo‘lsa, shu holatning o‘zi ularni ota-bola maqomida qabul qilish uchun yetarli hisoblanadi.
Bolani otadan tug‘ilgan deb hisoblash uchun “to‘y bo‘lmaganligi” holatlari mutlaqo huquqiy ahamiyatga ega emas. Qolaversa, bolaning tug‘ilganligi haqidagi dalolatnoma yozuvida otasi sifatida aniq bir shaxs ko‘rsatilgan bo‘lsa, o‘rtada qonuniy nikohning mavjud emasligi bolaning huquqlariga hech qanday ta’sir qilmaydi.
Zero, Oila kodeksining 64-moddasiga ko‘ra, ushbu Kodeksning 61 va 62-moddalarida nazarda tutilgan tartibda otalik belgilanganda bolalar ota-onasi va ularning qarindoshlariga nisbatan o‘zaro nikohda bo‘lgan shaxslardan tug‘ilgan bolalar bilan teng huquq va majburiyatlarga ega bo‘ladilar.
Agarda bolaning otasi farzandini tan olmayotgan bo‘lsa, bolaning shu otadan tug‘ilganligini Siz emas, aksincha, ota bu holatni sud tartibida nizolashish yo‘li bilan amalga isbotlashi lozim.
Oila kodeksining 63-moddasiga ko‘ra, tug‘ilishni yozish daftaridagi tug‘ilishga oid yozuv bolaning unda ko‘rsatilgan ota-onadan tug‘ilganligini tasdiqlovchi dalil hisoblanadi.
BIOLOGIK OTASI EKANLIGIGA SHUBHASI BO‘LSA...
— Bolaning otasi yoki onasi deb yozilgan shaxs unga bunday yozuv ma’lum bo‘lgan yoki ma’lum bo‘lishi lozim bo‘lgan vaqtdan e’tiboran bir yil mobaynida ana shu yozuv to‘g‘risida sud tartibida e’tiroz bildirishga haqlidir.
Mazkur qonun talablariga ko‘ra, agarda bolangizning otasi o‘zining bolaning biologik otasi ekanligiga shubhasi bo‘lsa, faqat sud tartibida otalikka e’tiroz keltirish haqida da’vo arizasi bilan murojaat qilib, nizolashishga haqli. Boshqa har qanday vajlar, xususan, to‘y bo‘lmaganligi, bolani tan olmasligi kabi vajlar huquqiy jihatdan ahamiyatsiz bo‘lib, bolaning nasl-nasabiga oid holatlarni belgilash va aliment undirish masalasini hal qilishda inobatga olimaydi.
Bolaning otasi agarda uning ta’minotida ixtiyoriy ravishda ishtirok etmayotgan, o‘z otalik majburiyatlarini bajarishdan bosh tortib kelayotgan bo‘lsa, sudga voyaga yetmagan bolaning ta’minoti uchun aliment undirish haqida ariza bilan murojaat qilishingiz lozim.
Oila kodeksining 96-moddasiga ko‘ra, ota-ona voyaga yetmagan bolalariga ta’minot berishi shart.
Voyaga yetmagan bolalariga ta’minot berish majburiyatini ixtiyoriy ravishda bajarmagan ota (ona)dan sudning hal qiluv qaroriga yoki sud buyrug‘iga asosan aliment undiriladi.
Voyaga yetmagan bolalarga aliment to‘lash haqida ota-ona o‘rtasida kelishuv bo‘lmaganda yoki aliment ixtiyoriy ravishda to‘lanmaganda va ota-onadan birortasi ham aliment undirish to‘g‘risida sudga da’vo yoxud ariza bilan murojaat qilmagan hollarda, vasiylik va homiylik organlari, shuningdek o‘n to‘rt yoshga to‘lgan bola voyaga yetmagan bolaning ta’minoti uchun ota yoki onadan qonunda belgilangan miqdorda aliment undirish to‘g‘risida da’vo qo‘zg‘atishga haqlidir.
Qayd etish lozimki, Oila kodeksi 136-moddasining 3-qismiga ko‘ra, aliment sudga murojaat etilgan paytdan boshlab undiriladi. Shunga ko‘ra, aliment undirish haqida sudga bunday zarurat yuzaga kelgan vaqtda murojaat qilinmasligi o‘tgan davr uchun aliment to‘lovlari undirilmasdan qolishiga olib kelishi mumkinligi tushuntiriladi.
Bahodir SAIDMURATOV,
Toshkent shahar sudining fuqarolik ishlari bo‘yicha sudyasi
Matnda xatolik topsangiz, o‘sha xatoni belgilab, bizga jo‘nating (Ctrl + Enter)
Fikr bildirish uchun qaydnomadan o'tishingiz so'raladi va telefon rakamni tasdiklash kerak buladi!
“UzAuto Motors” 2025 йил 21 июлдан бошлаб мижозларга Chevrolet Onix, Tracker ва Damas моделдаги автомобилларни янги шартларда харид қилиш имконини тақдим этмоқда.
Россия иккиламчи бозорида Ўзбекистонда йиғилган Chevrolet Cobalt (ушбу модел Ravon R4 номи остида сотилмоқда) машинасининг ишончлисини топиш мумкин, деди «За Рулём» журналининг автоэксперти Сергей Зиновьев.
АҚШ президенти Дональд Трамп БРИКС мамлакатларига қўшимча бож солиқлари билан таҳдид қилиб, агар улар АҚШга қарши ягона фронт тузса, бундай бирлашув “тезда тугатилишини” айтди.
АҚШнинг Исроилдаги элчиси Майк Хакаби Исроил ҳукуматининг масиҳий ташкилотлар ва уларнинг хорижий ходимларига нисбатан ҳаракатларидан жиддий норозилик билдирди.
Санкциялар таркибига қурол етказиб беришни тўхтатиш, ҳарбий ҳамкорлини якунлаш, суд орқали жавобгарликни кучайтириш, шунингдек, Исроил компанияларга нисбатан иқтосодий чекловлар жорий этиш каби бандлар киради.
Ижтимоий тармоқларда тарқалган, ўзини гўёки дефектолог-психолог деб атаган Д.Ж дудуқланган болаларни сўкиниш ва қўрқитиш усулида даволашга урингани акс этган видеохабар бўйича Болалар омбудсмани 2024 йилнинг якуни ва 2025 йил январ ойида ўрганиш олиб борган ва бу ҳақда жамоатчиликка маълумот берган.
Ўзбекистон Республикаси Экология вазирлиги ва унинг ҳузуридаги Давлат экологик экспертиза маркази, шунингдек, оммавий ахборот воситалари вакиллари учун Озарбайжонга пресс-тур ташкил этилди. Пресс-тур давомида журналистлар “Sea Breeze” компаниясининг Боку шаҳридаги фаолияти билан яқиндан танишдилар ва унинг халқаро экологик стандартларга қай даражада мос келиши ўрганилди.
Бюджетдан ташқари пенсия жамғармасининг Оҳангарон туман бўлими бошлиғи маҳаллий фуқаронинг йўқолган меҳнат дафтарчасини тиклаб, уни ёшга доир пенсияга чиқариб бериш эвазига 1500 АҚШ долларини пора сифатида олган вақтида унинг ноқонуний ҳаракатларига чек қўйилди.
2025 йил 14 июль куни Исроил армияси Ғазо секторидаги бир нечта ҳудудларга кенг кўламли ҳаво ва артиллерия зарбаларини амалга оширди. Маҳаллий тиббий манбалар ва гувоҳларга кўра, ушбу ҳужумлар натижасида камида 11 фаластинлик ҳалок бўлган, ўнлаб тинч аҳоли жароҳатланган.
Маҳаллий манбаларга кўра, тўқнашувлар ҳар икки томон вакилларининг бир-бирларига тегишли автомашиналарни олиб қўйиши ортидан бошланган. Низо тез орада оғир қуроллар қўлланилган шафқатсиз жангларга айланди.
Украинага қарши урушда Россия армияси сафида жанг қилган 66 нафар Ўзбекистон фуқароси ҳалок бўлди. Уларнинг кўпчилиги қамоқдан озодликка чиқиш умиди билан урушда қатнашган. BBC ва «Медиазона» манбаларига кўра, улар асосан «Вагнер» гуруҳи орқали фронтга юборилган.
Япония жануби-ғарбидаги Токара ороллари атрофида июн охиридан буён 1,9 минг мартадан кўпроқ зилзила қайд этилгани ҳақида мамлакат бош метеорология бошқармаси маълум қилди.
Бу ҳақда Трамп NBC News телеканалига берган интервьюсида маълум қилган ва АҚШ, НАТО ҳамда Украина ўртасидаги янги ҳарбий ёрдам келишувининг тафсилотлари билан ўртоқлашган.
АҚШнинг президенти Дональд Трамп 2024 йилдаги ҳомийлар йиғилишида сўзлаб, Россия президенти Владимир Путинни Украинага ҳужум қилмаслик учун Москвага бомба ташлаш билан таҳдид қилганини маълум қилди.
БМТнинг Аҳолишунослик жамғармаси (ЮНФПА) маълум қилишича, Ғаза секторида тахминан 50 минг ҳомиладор ва эмизикли аёл бир неча кундан бери овқатга етиб бормай, жуда оғир шароитда яшамоқда.
Россия президенти Владимир Путин Роман Старовойтни транспорт вазири лавозимидан озод қилгач, у ўз жонига қасд қилгани ҳақида хабарлар тарқалди. Фожиага нима сабаб бўлган?
Исроил томонидан қўзғатилган гуманитар инқироз, Ғазога нисбатан кучайтирилган блокада ва инсонпарвар ёрдамларнинг киришини тўсиш билан янада оғирлашмоқда.
Техасда кучли ёмғир ва Гвадалупе дарёсининг тошиб кетиши оқибатида юзага келган сув тошқини оқибатида камида 104 киши ҳалок бўлди. Бу ҳақда The New York Times нашри хабар берди.
Исроил армиясининг қамал остидаги Ғазо секторига қилган навбатдаги тонгги ҳаво ҳужумлари натижасида камида 10 фаластинлик ҳалок бўлди. Марҳумлар орасида бир чақалоқ ҳам бор. Яна кўплаб инсонлар жароҳат олди.