Президент Эрсин Татар: “Кипр Тинчлик Ҳаракати бўлмаганида, бугун битта ҳам кипрлик турк қолмаган бўларди”
Шимолий Кипр Турк Республикаси Президенти Эрсин Татар Озарбайжон Телевидениясида эфирга узатилган АРБ24 ТВ да Кипр Тинчлик Ҳаракати ҳақида аҳамиятли фикрлар билдирди. Эрсин Татар 1974 йилда амалга оширилган Тинчлик Ҳаракати кипрлик туркларнинг мавжудлигини қўриқлаш нуқтасида бир тарихий қадам бўлганини таъкидлади.
«Тинчлик Ҳаракати бўлмасайди, кипрлик турк қолмас эди»
Президент Эрсин Татар суҳбатида Кипр Тинчлик Ҳаракати кипрлик турклар учун ҳаётий аҳамият касб этишига эътибор қаратди. «Тинчлик Ҳаракати бўлмасайди, биргина ҳам кипрлик турк қолмасди», деган президент Жанубий Кипрдаги парламентда ҳали ҳам ENOSIS қасамёди қабул қилинаётганини билдирди.
«1974 йил Тинчлик Ҳаракати тарихий қадамдир»
Эрсин Татар фақатгина қуруқлик эмас, балки денгиз ҳудудлари ҳам ватан тупроғи эканини ифодалаб, «Энди бизнинг ҳам Мовий Ватан деган тушунчаларимиз бор. Шарқий Ўртаер денгизида Мовий Ватан бордир», деди. Президент Тинчлик Ҳаракатини тарихий қадам сифатида баҳолаб, «Мазкур Ҳаракат бўлмасайди, Кипрда Турклик йўққа чиқарди. Ўтмишда кипрлик туркларга уюштирилган жуда кўплаб ҳужумлар бўлди ва биз инсонларимизни йўқотдик» жумлаларини қўллади.
«20 июлдан бери ҳеч кимсанинг бурни ҳам қонамади»
Президент Туркиянинг Тинчлик Ҳаракати қарорини қабул қилиб, 20 июлда Кипрга тинчлик келтирганини билдирди. «Ўша кундан бошлаб, биронта кимсанинг бурни ҳам қонагани йўқ, икки халқ ўртасидаги тўқнашувлар ҳам якун топгандир», деди.
«Федератив тамалда ягона суверенитет ноаниқликни юзага келтиради»
Юнонларнинг кипрлик туркларни федератив бир тузумда бирлаштириш уринишларига диққат қаратган Эрсин Татар федератив тузумда ягона суверенитет бўлганини ва бу вазият кипрлик турклар учун ноаниқлик келтириб чиқарганини сўзлади. «Ягона суверенитетда Шимолдаги туркларнинг вазияти ҳар доим ноаниқлик ичидадир. Бу сабабдан икки давлатли сиёсат энг тўғри сиёсатдир» жумлаларини қўллади.
«Икки халқни бирлаштиришнинг кераги йўқ»
Президент 20 июль Тинчлик Ҳаракати кипрлик турклар учун қарамсизлик ва эркинлигининг пойдевори бўлганини таъкидлади. «Турк армияси ўз ўрнида, уларнинг бир кимсага бўлса ҳам ҳеч қандай зарари йўқдир. Лекин, юнонликларнинг бу мавзуларни кун мавзусига айлантириши Кипрни Грецияга қарам қилиш ҳаракати йўлидаги уринишларидир. Бу мавзуни тинимсиз қўзғайверадилар», деди.
Президент Татар икки халқни бирлаштиришга киришиш кераксиз эканини, бундайин бирлашувнинг гина ва нафрат туйғулари билан янги муаммолар туғдириши мумкинлигини билдирди. «Турк аскарлари оролдан чиқариладиган бўлса, хавфсизлик муаммоси пайдо бўлади. Юнонлар ҳар йили 350-400 миллион еврони қуролланиш учун сарфламоқдалар ва бу қуролланишни давом эттирадилар» жумлалари билан ўз сўзларига якун ясади.
ШКТР Президенти Эрсин Татар ўтказган мулоқотда очиқлаган асосий баёнлар:
• Мулоқотда Кипр ҳаракати амалга оширилмаганида бугун Кипрда Турк ҳокимияти борлигидан сўз очилмаслигини таъкидлаган Эрсин Татар ушбу ҳаракат натижаси ўлароқ Кипрни Грецияга боғлаш мақсадлари пучга чиқарилганини қайд этди.
• Федератив давлат тузумида Туркларнинг этник озчилик ҳолига келтирилишини қайд этган президент Татар икки давлатли ечим энг тўғри сиёсий ечим бўлишини билдирди.
• Турк аскарларининг оролни тарк этадиган бўлса, хавфсизлик муаммоси пайдо бўлишини қайд этган Эрсин Татар Рум томони қуролланишни давом эттирганини; ўртача 350-400 миллион евронинг қуролланишга сарфланганини ифодалади. Президент тинчлик ва осойишталикни таъминлаш учун Турк аскарларининг оролда қолиши давом этишини қайд этди.
• Президент Эрсин Татар Кипр муаммосига боғлиқ ҳолдаги реалликларга эътибор қаратиш зарур эканини таъкидлаган; оролда алоҳида икки демократия, алоҳида икки халқ борлигини ва бу жамиятларнинг аллақачон бирлаштирилгани «кураш учун таклифнома тайёрламоқ» бўлганини ифода этди. Икки мустақил давлатнинг халқаро майдонда тан олиниши кераклигини яна бир бор таъкидлаган.
• Россиянинг муноосабатига келганида эса, президент Россиянинг Шимолий Кипр Турк Республикасига иккиланган муносабатда эканлигини айтиб ўтган. Шимолий Кипр Турк Республикасининг Россия билан муносабатларининг ривожланган даврда янада яхши бўлишини кутганини билдирган.
• Туркий Давлатлар Ташкилоти борасида фикр билдирган президент Шимолий Кипр Турк Республикасининг кузатувчи сифатидаги иштирокининг аҳамиятига ҳам эътибор қаратган.
• Шимолий Кипр Турк Республикасининг талаби икки давлатнинг тенглиги эканини билдирган.
