Хамас ҳужумидан бир йил ўтиб: Исроилнинг Европа Иттифоқи билан муносабатлари ўзгарганми?
2023 йил 7-октабрда Хамас террорчилари томонидан Исроилга қилинган ҳужумдан сўнг Европа Иттифоқи давлатлари бир овоздан унинг тарафини олди. Аммо ИД Ғазо секторида ХАМАСга қарши кураш бошлаганида, Европа Иттифоқининг баъзи давлатлари узоқ муддатли ўт очишни тўхтатишни талаб қила бошлади. Германия ва Франция университетларида ҳам Исроил билан бирдамлик ҳаракатлари, ҳам фаластинликларни қўллаб-қувватлаш намойишлари бўлиб ўтди.
Энди, Хамас ҳужумидан бир йил ўтиб, Европа Иттифоқи ташқи ишлар вакили Питер Стано Исроилни «Ғазо секторидаги улкан гуманитар фалокат ва Фаластин анклавидаги номутаносиб тинч аҳоли ўлими» учун танқид қилмоқда. Хусусан, Германия Ташқи ишлар вазирлиги раҳбари Анналена Бäрбок ҳам худди шундай руҳда ўзини бир неча бор ифодалаган. Исроил имкон қадар Ғазо секторидаги тинч аҳолини аямаслигини айтади, аммо жангарилар ундан «инсон қалқони» сифатида фойдаланишади.
2000 йилда тузилган ассоциация шартномаси туфайли Европа Иттифоқи Исроилнинг энг йирик савдо шериги ҳисобланади. Ғазо секторидаги оғир гуманитар вазият туфайли Европа Иттифоқига аъзо баъзи давлатлар ушбу келишувни қайта кўриб чиқишга чақирди. Бироқ, бошқа Европа давлатлари бунга қарши.
Бу ички консенсуснинг йўқлиги ЕИнинг Исроилга таъсир қилишига тўсқинлик қилмоқда, дейди Яқин Шарқ бўйича эксперт Хю Ловатт. У Брюсселга Фаластин-Исроил можаросини «икки давлат» тамойили асосида ҳал этиш бўйича ўз қарашларини илгари сурмоқчи бўлса, аниқ қадамлар ташлашни маслаҳат беради. Бундай қадамлар, хусусан, Фаластинни мустақил давлат сифатида тан олиш ёки Ғарбий Соҳилдаги яҳудий кўчманчиларга қарши жиддий санкциялар жорий этишни ўз ичига олиши мумкин, деб ҳисоблайди эксперт.
Европа Иттифоқининг 27 давлатидан ўндан озроғи Фаластин давлатини тан олди. Германия улардан бири эмас.
