Xodim rahbarning topshirig‘i bilan istalgan vazifani bajarishga majburmi?
— Maktabda qorovul bo‘lib ishlayman. Bog‘bon yo‘qligi uchun rahbarimiz uning vazifalarini ham menga bajartiradi. Lekin oyligimga qo‘shib bermaydi. Uning aytganini qilishga majburmanmi? Bu borada qanday haq-huquqim bor?
Ismi sir tutildi.
Dilshod Xasanov, fuqarolik ishlari bo‘yicha Uchtepa tumanlararo sudi sudyasi:
— Mehnat kodeksining 16-moddasi asosan, har bir xodim: o‘z mehnati uchun qonunchilikda Mehnatga haq to‘lash yagona tarif setkasining birinchi razryadi bo‘yicha belgilanganidan oz bo‘lmagan miqdorda haq olish; muddatlari chegarasi belgilangan ish vaqtini o‘rnatish, bir qator kasblar va ishlar uchun ish kunini qisqartirish, har haftalik dam olish kunlari, bayram kunlari, shuningdek haq to‘lanadigan yillik ta’tillar berish orqali ta’minlanadigan dam olish; xavfsizlik va gigiyena talablariga javob beradigan sharoitlarda mehnat qilish; kasbga tayyorlash, qayta tayyorlash va malakasini oshirish; ish bilan bog‘liq holda sog‘lig‘iga yoki mol-mulkiga yetkazilgan zararning o‘rnini qoplash; kasaba uyushmalariga hamda xodimlar va mehnat jamoalarining manfaatlarini ifoda etuvchi boshqa tashkilotlarga birlashish; qariganda, mehnat qobiliyatini yo‘qotganda, boquvchisidan mahrum bo‘lganda va qonunda nazarda tutilgan boshqa hollarda ijtimoiy ta’minot olish; o‘zining mehnat huquqlarini himoya qilish, shu jumladan sud orqali himoya qilish va malakali yuridik yordam olish; jamoalarga doir mehnat nizolarida o‘z manfaatlarini quvvatlash huquqiga egadir.
Mehnat kodeksining 124-moddasi talablariga ko‘ra, xodim uchun belgilangan kundalik ish (smena) muddatidan tashqari ishlash ish vaqtidan tashqari ish deb hisoblanadi.
Ish vaqtidan tashqari ishlar xodimning roziligi bilan qo‘llanishi mumkin.
Ish vaqtidan tashqari bajarilgan ish uchun kompensasiya va haq to‘lash Mehnat kodeksining 157-moddasiga muvofiq amalga oshiriladi.
Ushbu qonun normalaridan kelib chiqib, ish beruvchidan ish vaqtingizdan tashqari ishni bajarganingiz uchun haq talab qilishingiz mumkin.
