Ukraina uchun tinchlikparvarlik missiyasi: bu haqiqatmi?

Polshaning Rzeczpospolita nashri Fransiya prezidenti Emmanuel Makron va Polsha bosh vaziri Donald Tuskning shu haftadagi uchrashuvi arafasida Fransiya Ukrainaga beshta brigadadan (taxminan 40 ming askar), shu jumladan bir nafar harbiy xizmatchidan iborat tinchlikparvar missiyasini joylashtirishni taklif qilayotgani haqida xabar berdi. Uchrashuvdan so‘ng Tusk ushbu mavzu muhokama qilinishini tasdiqladi, garchi u hozirda Polshaning potensial tinchlikparvarlik missiyasida ishtirok etishi rejalari yo‘qligini qo‘shimcha qildi. Makron butunlay Ukraina, AQSh va Yevropaning birgalikdagi sa’y-harakatlari orqali «uzoq muddatli tinchlik» o‘rnatishga umumiy chaqiriq bilan cheklandi.

Shu bilan birga, Yevrokomissiya Ukrainadagi tinchlikparvarlik missiyasini muhokama qilishda yordam berishni taklif qildi. Biroq, Yevropa Ittifoqi diplomatiyasining yangi rahbari Kaya Kallas, Rossiya Federasiyasi o‘zining agressiv urushini to‘xtatmaguncha, «gapirish uchun hech narsa yo‘q» va o‘z askarlarini jalb qilish-qilmaslikni hal qilish «har bir Yevropa davlatining ishi» ekanligini ta’kidladi.

Vladimir Zelenskiy, o‘z navbatida, Kiyev «Emmanuel pozisiyasi ustida o‘ylash va ishlashga» tayyorligini ma’lum qildi. Ukraina prezidentining so‘zlariga ko‘ra, Fransiya prezidenti taklif qilgan sxemaga o‘xshash sxema o‘tish davrida – YEI va NATOga kirishdan oldin Ukraina xavfsizligini kafolatlashi mumkin. «Bu juda samarali kafolatlar bo‘ladi», deya qo‘shimcha qildi Zelenskiy.

Avstriyalik harbiy ekspert Gustav Gressel bu yerda tushunmovchilik bo‘lganiga amin. Uning fikriga ko‘ra, frantsuzlarga tegishli bo‘lgan reja aslida Donbassdagi urush paytida, ya’ni 2022 yilgacha bo‘lgan davrda taklif qilingan. «Rossiyaning Ukrainaga keng miqyosli bosqinidan so‘ng, bu g‘oya, albatta, yo‘q bo‘lib ketdi va nafaqat frontning uzoqroq bo‘lgani va Yevropada uni doimiy tinchlikparvar qo‘shinlar yordamida himoya qiladigan askarlar yo‘qligi sababli», dedi Gressel.

Ekspertning so‘zlariga ko‘ra, hozir Yevropada Ukrainaga EXHT yoki BMT mandati bilan missiya yuborish imkoniyati haqida «hech qanday illyuziya» yo‘q - axir, buning uchun Rossiya Federasiyasi va Xitoyning BMT Xavfsizlik Kengashidagi roziligi kerak, bu «juda dargumon». Biroq, potensial ravishda bunday missiya hali ham Ukrainaga 5-8 Yevropa davlatlaridan iborat alohida koalisiya tomonidan yuborilishi mumkin.