Pensiya ta’minotidagi o‘zgarishlar aholiga qulaylik yaratadi

Har kuni ish yuzasidan yoki bir qator turmush tashvishlari bo‘yicha ko‘plab odamlar bilan uchrashamiz,ular bilan suhbatlashamiz, bilganimizni tushuntirishga harakat qilamiz, ba’zida aksincha, tushuncha olamiz. Men ishlayotgan idoraga keluvchilarning aksariyati pensiya va nafaqalar haqida, bu sohadagi o‘zgarish va yangiliklarni so‘rashadi. Aslida bunday yangiliklar bilan fuqarolarning bir qismi soha mutaxassislaridan avvalroq tanishib ham olishadi. Chunki, ijtimoiy tarmoqlardan bugun istalgan savolingizga javob topishingiz mumkin.

Qabulimga kelganlardan biriga shu haqda gapirsam, u “To‘g‘ri, aytganingizdek internetda hamma narsa bor. Ammo ularning barini tushunib olishga, mag‘zini chaqishga har kimning ham aqli yetavermas ekan. Soha mutaxassislari esa sodda, aniq gapirib berishadi”, deydi.

To‘g‘ri, matbuotda yoki ijtimoiy tarmoqlarda e’lon qilinayotgan ayrim hujjatlar oddiy xalq tilida yozilmaydi, buning ustiga ularda rasmiyatchilik hollari ustuvor. Ayrim fuqarolarimiz harchand urinishmasin, bunday chiqishlarning mazmun-mohiyatini to‘liq anglab olisholmaydi. Ayniqsa keyingi paytlarda pensiya va nafaqalarni tayinlashda fuqarolarga yaratilayotgan imkoniyatlar haqida so‘rovchilar ko‘paydi. Pensiyalarni tayinlashda shaxsning ish haqi va mehnat staji to‘g‘risidagi ma’lumotlarning elektron bazasi bilan qiziquvchilar ham tez-tez murojaat qiladigan bo‘ldi.

Aslida 2005 yildan avvalgi yillarda mamlakatimizda elektron baza tashkil etilmagan. Shu sabab o‘sha davrlarda ishlagan fuqaroning ish staji bizdagi qabul qilingan me’yoriy hujjatlarga asosan uning mehnat daftarchasidagi mavjud yozuvlar asosida tasdiqlanadi. Buning uchun qo‘shimcha hujjatlar talab etilmaydi. Uch yil va undan avval tayinlangan qayta hisoblangan pensiya va nafaqalarni tekshirish hamda ular bo‘yicha aniqlangan ortiqcha to‘lovni undirish esa bekor qilingan.

So‘nggi yillardagi o‘zgarishlardan yana biri ishlovchi fuqarolarga ishlamaydigan turmush o‘rtoqlarining kelgusida pensiya ta’minotiga ega bo‘lishlari uchun o‘z daromadlaridan ixtiyoriy ravishda ularga har oyda ijtimoiy soliq to‘lash huquqi berilganidir.

Unga ko‘ra pensiya va nafaqalar fuqaroning xohishiga ko‘ra ro‘yxatga olingan doimiy yashash yoki vaqtincha turgan joyi bo‘yicha tayinlanadi, tijorat banklari filiallarida bank plastik kartalarini ochish jarayonida yoki bank mobil ilovalari orqali elektron shaklda rasmiylashtiriladi.

Aytish mumkinki, pensiya va nafaqalar tayinlash hamda ularni egalariga yetkazib berishda bir qator o‘zgarishlar bor. Ularning barchasi pensionerlar va nafaqaxo‘rlar halovatini ko‘zlab, ularga iloji bori qadar qulayliklar yaratib berish iaqsadida qilinayotgan jiddiy harakatlardan dalolat beradi.

Fazliddin JABBOROV,

Byudjetdan tashqari pensiya jamg‘armasi

Kattaqo‘rg‘on shahar bo‘limi boshlig‘i.