G‘azoda o‘ldirilgan jurnalistlar 160 yildagi barcha urushlardan ko‘proq

Braun universitetining Uotson institutida o‘tkazilgan “Urush xarajatlari” loyihasining yangi tadqiqotiga ko‘ra, so‘nggi olti oy ichida G‘azoda so‘nggi 160 yildagi barcha yirik urushlar, jumladan Amerika fuqarolar urushi, ikkala jahon urushi, Koreya, Vetnam, Yugoslaviya, Afg‘oniston va boshqalarni jamlagandan ko‘ra ko‘proq jurnalist o‘ldirilgan.

Hisobotda jurnalistlarga qarshi tizimli hujumlar qayd etilgan va bu G‘azoni matbuot uchun eng halokatli joyga aylantiradi.

Al-Jazira, Jurnalistlarni himoya qilish qo‘mitasi va Falastin Jurnalistlar uyushmasi ma’lumotlariga ko‘ra, 2023-yil 7-oktyabrdan beri G‘azoda kamida 232 jurnalist va ommaviy axborot vositalari xodimlari o‘ldirilgan. Ularning deyarli barchasi blokada va doimiy bombardimon ostida ishlayotgan falastinliklardir. Urushning birinchi haftasi CPJ tarixidagi 1992 yildan beri matbuot uchun eng qonlisi bo‘ldi, 37 kishi halok bo‘ldi.

“Reporting qabristoni” deb nomlangan hisobotda Isroil harbiylari jismoniy vayron qilish hamda tizimli ravishda qo‘rqitish, kuzatish va dezinformasiya kampaniyalaridan foydalangan holda “matbuotga qarshi urush” olib borayotgani da’vo qilinadi. “Chegara bilmas muxbirlar” tashkilotiga ko‘ra, kamida 35 jurnalist o‘z faoliyati uchun nishonga olingan.

Isroil harbiylari G‘azoda 90 ga yaqin tahririyat va matbuot markazlarini vayron qildi va internetga kirishni chekladi. Eng shov-shuvli holatlardan biri Al-Jazira operatori Samer Abudakiyning o‘limi bo‘lib, u besh soatdan ko‘proq qon ketib, Isroil kuchlari tez yordam mashinasining kelishiga to‘sqinlik qilgan.

G‘azodagi har 10 jurnalistdan biri o‘ldirilgan, bu AQShdagi 8500 jurnalistning o‘limiga teng. Shu bilan birga, xorijiy OAV uchun sektorga kirish deyarli butunlay yopilgan. BAAdan gumanitar karvon bilan kelgan CNN muxbiri Klarissa Uord kabi istisnolar juda kam uchraydi.

Hisobotda, shuningdek, kiberhujumlar, hisoblarni blokirovka qilish va Hamasga aloqadorlikda yolg‘on ayblanayotgan falastinlik jurnalistlarga tuhmat qilish ham hujjatlashtirilgan. Mualliflarga ko‘ra, bu "ommaviy blokada" yaratish va sodir bo‘layotgan voqealar haqidagi mustaqil dalillarga ishonchni yo‘q qilishga qaratilgan.

Hisobot jurnalistlarni himoya qilish uchun shoshilinch xalqaro choralar ko‘rish, jumladan, ularning o‘ldirilishi uchun jazosiz qolishni tugatish va urush sharoitida yagona axborot manbai bo‘lib qolayotgan mahalliy muxbirlarni qo‘llab-quvvatlash bilan yakunlanadi.