AQSh ayol-prezidentni inkor qildi(mi?)

AQSh ayol-prezidentni inkor qildi(mi?)

Shunday qilib AQSh ham ayol siyosatchilarga toqati yo‘q Osiyo mamlakatlari kabi ayol-prezidentni inkor qilgan ko‘rinadi. Bilamiz, Yevropaning ko‘plab davlatlarida ayol-siyosatchilar bosh vazir va prezident lavozimlarida muvaffaqiyatli faoliyat yuritishgan.

Shu o‘rinda hukumat rahbari sifatida xalq tomonidan ham, siyosiy elita tomonidan ham tan olinib, obro‘-e’tibor qozongan Margaret Tetcher, Angela Merkellar yaqqol misol bo‘la oladi. Afsuski, Osiyoda ayol-siyosatchilar haqida bunday deb bo‘lmaydi. To‘g‘ri, siyosatchi ayollar obro‘ qozonib, hurmat-ehtirom bilan mansabini topshirgan bir-ikkita davlatni aytmaganda, qolgan davlatlarda ayol-siyosatchilar siyosiy elita va xalq tomonidan goh oshkora, goh yashirin inkor qilingan. Mana, jahonda eng demokratik davlat deya tan olingan AQSh saylovchilari ham Kamala Harrisning davlat boshqaruviga kelishiga imkon bermadi.

Keling, Osiyodagi siyosatchi ayollar haqida qisqacha ma’lumot berib o‘tsak. Ularning ayrimlariga havas qilsak, ayrimlarning taqdiridan xavotirga tushamiz.
AQSh ayol-prezidentni inkor qildi(mi?)

Shu o‘rinda Singapurning 8-prezidenti Halima Yoqub (Halimah Binti Yacob) haqida gapiradigan bo‘lsak, u 2017 yil 14 sentyabrdan 2023 yil 13 sentyabrgacha Singapurga rahbarlik qildi. Shuni aytish kerakki, u boshqa nomzodlar saylovga qo‘yilmaganidan keyin avtomatik ravishda prezident sifatida e’lon qilingan edi (bu vaqtda u parlament senati raisi sifatida ishlab kelardi). U Singapur tarixidagi parlamentni boshqargan birinchi ayol va birinchi prezidentdir. Ammo u 2023 yilgi prezidentlik saylovlariga nomzodini qo‘ymaslika qaror qildi. Eslatib o‘tamiz, Singapurda prezidentga nisbatan bosh vazir katta vakolatlarga ega.
AQSh ayol-prezidentni inkor qildi(mi?)

Benazir Bxutto 1988-1990 va 1993-1996 yillarda xukumatni boshqarib Pokistonning ilk ayol bosh vaziri sifatida tarixda qoldi. Unga nisbatan ikki marta hujum uyushtirilgan. Ilk bor 2007 yil 18 oktyabrda hujum uyushtirilgan, o‘shanda 139 kishi halok bo‘lib, 450 kishi jarohat olgan edi, Benazir Bxuttoga ikkinchi su’qasd 2007 yil 27 dekabr kuni sodir etildi. Bxuttodan tashqari kamida 23 kishi halok bo‘lib, 90 kishi jarohat olgan edi.
AQSh ayol-prezidentni inkor qildi(mi?)

Turkiyalik iqtisodchi va siyosatchi Tansu Chiller (Tansu Çiller)ni ko‘pchilik yaxshi eslaydi. U Turkiyaning birinchi va yagona bosh vaziri (1993—1996) sifatida tarixda qoldi. To‘g‘ri, u bosh vazirlikdlan keyin 1996-1997 yillarda tashqi ishlar vaziri lavozimida ishladi). 1997 yilda yangi xukumatni shakllantirishga ulgura olmadi va harbiy to‘ntarish oqibatida xukumatdan chetlashtirildi. Turkiya parlamenti unga nisbatan jiddiy ayblov bo‘yicha tergov olib bordi. 1998 yil so‘ngida unga nisbatan ochilgan ish yopildi. 2002 yil noyabrda bo‘lib o‘tgan saylovlardagi mag‘lubiyatidan so‘ng siyosatdan butunlay ketdi. Ayrim jurnalistlar Tansu Chiller armiya bosimi ostidan siyosatdan uzoqlashganini aytishadi.
AQSh ayol-prezidentni inkor qildi(mi?)

Myanmalik siyosatchi Aun San Su Chji haqida ko‘pchilik eshitgan. «Demokratiya uchun Milliy liga» rahbari bo‘lgan siyosatchi xukumatda tashqi ishlar vaziri va Davlat maslahatchisi bo‘lishiga qaramay, amalda 2016 yildan to 2021 yilga qadar xukumatni boshqardi. Aun San Su Chji davlat mansablariga da’vogarlik qila olmasdi, chunki u va marhum eri Buyuk Britaniya fuqorosi edi.

2021 yil 6 dekabr kuni Neypido sudining yopiq maslisida Aun San Su Chji to‘rt yil qamoqqa hukm qilindi. Keyinchalik yana to‘rt yilga, 2022 yil 15 avgustda esa olti yil muddatga ozodlikdan mahrum qilindi. 2022 yilning 12 oktyabrida u 26 yil muddatga ozodlikdan mahrum qilindi. Umumiy hisobda u 33 yil qamoqda o‘tiradigan bo‘ldi. 2023 yil 1 avgust kuni harbiy xunta Su Chjini qisman avf qildi, uning jazo muddati 27 yilga qisqartirildi.
AQSh ayol-prezidentni inkor qildi(mi?)

Pak Kin Xe 1963-79 yillarda Koreya Respublikasi Prezidenti bo‘lgan Pak Chon Xining qizi bo‘lib, u 2012 yilda prezident etib saylandi. 2013 yilning 25 fevralida vazifasini bajarishga kirishdi. 2016 yil 9 dekabr kuni parlament unga impichment e’lon qildi.

2017 yil 10 mart kuni Konstitusion sud impichmentni tasdiqladi va uning prezident sifatidagi vakolati to‘xtatildi. O‘sha yilning 30 mart kuni u hibsga olindi. 2018 yil 6 aprel kuni sud tomonidan 24 yil muddatga qamoqqa hukm qilindi. 18 milliard von miqdorida jarimaga tortildi. Jinoiy ish qayta ko‘rib chiqilgani bois qamoq muddati 25 yilga, jarima 20 mlrd vonga ko‘paytirildi. 2021 yil dekabrida prezident Mun Chje In tomonidan Pak Kin Xe avf etildi.
AQSh ayol-prezidentni inkor qildi(mi?)

Indira Priyadarshini Gandi (Indira Gandhi) Hindiston birinchi bosh vaziri Javaharlal Neruning qizi bo‘lib ilk bor 1966 yildan 1977 yilga qadar, so‘ng 1980 yildan o‘limiga qadar mamlakat bosh vaziri bo‘lgan. U 1984 yil 31 oktyabr kuni o‘z tansoqchilari tomonidan o‘ldirilgan.
AQSh ayol-prezidentni inkor qildi(mi?)

Dia Permata Megavati Setiavati Sukarnoputri (Diah Permata Megawati Setiawati Soekarnoputri (Sukarnoputri) xonim 2001-2004 yillarda Indoneziyaning ilk ayol prezidenti bo‘lgan. U mamlakatning birinchi prezidenti Sukarnoning qizi edi.
AQSh ayol-prezidentni inkor qildi(mi?)

Xaleda Zia yoki Xaleda Ziyo Raxmon Begum 1991-1996 va 2001-2006 yillarda Bangladesh bosh vaziri lavozimida ishlagan.
AQSh ayol-prezidentni inkor qildi(mi?)

Shuningdek, Bangladesh ayol bosh vazirlaridan Sheyx Xasina Vazed ham ikki marta 1996-2001 va 2009-2024 yillarda hukumatiga rahbarlik qildi. Ommaviy namoyishlar tufayli Sheyx Xasina 2024 yil 5 avgust kuni iste’foga chiqdi va Hindistonga qochib ketdi. Shundan so‘ng Buyuk Britaniyadan siyosiy boshpana so‘radi.
AQSh ayol-prezidentni inkor qildi(mi?)

Jahonda ilk ayol bosh vazir sifatida tan olingan Sirimavo Ratvatte Dias Bandaranaike 1960-1965, 1970-1977, 1994-2000 yillarda Shri-Lanka (1972 yilga qadar mamlakat nomi Seylon bo‘lgan) xukumatini boshqargan. 1980 yilda u Oliy sud tomonidan mansabini suiste’mol qilganlikda aybdor deb topildi, parlament uni deputatlik mandatidan mahrum qildi va 7 yil muddatga siyosiy faoliyatini to‘xtatdi. 1986 yil 1 yanvardan uning huquqlari tiklandi hamda qo‘shimcha tarzda o‘tgan saylovda parlamentga saylandi. 1988 yilda prezidentlik saylovida qatnashdi, ammo mag‘lub bo‘ldi.

1994 yilda Bandaranaikening qizi Chandrika Kumaratunga prezidentlik saylovida g‘olib bo‘ldi va onasini bosh vazir etib tayinladi. 2000 yil avgustida eng keksa ayol siyosatchi sifatida 84 yoshli Bandaranaike iste’foga chiqdi, o‘sha yilning 10 oktyabr kuni parlament saylovida ovoz berganidan keyin yurak xastaligi tufayli vafot etdi.
AQSh ayol-prezidentni inkor qildi(mi?)

Shri-Lankining 5-prezidenti Chandrika Bandaranaike Kumaratunga avvalroq - 1994 yilda bosh vazir etib saylangan edi. Uning prezidentlik davri 1994-2005 yillarga to‘g‘ri keladi. U eri Vidjayya Kumaratunga bilan Xalq partiyasiga asos soladi. 1988 yilda eri Tamil terrorchilari tomonidan o‘ldirilgach, partiyaga rahbarlik qiladi. 1994 yilda Xalq partiyasi parlament saylovida g‘alaba qozonadi va Kumaratunga bosh vazir bo‘ladi. O‘sha yilning kuzida bo‘lib o‘tgan muddatdan avvalgi prezident saylovida Kumaratunga g‘alaba qozondi. 2000 yilgi prezidentlik saylovi arafasida Kumaratungaga suiqasd uyushtiriladi. Tasodif tufayli u tirik qoladi. Ayni shu suiqasd uning qayta prezident etib saylanishiga yordam berdi.

Xulosa sifatida aytish kerakki, sharqda ayollarga davlat va hukumat rahbari bo‘lish ancha mashaqqatli ish ekan. Xalq tomonidan qabul qilinsa, siyosiy elita inkor qiladi. Siyosiy elita tomonidan qabul qilinsa, xalq inkor qiladi.

Ko‘rinib turibdiki, Xillari Klinton singari Kamala Harrisning ham peshonasiga AQSh prezidenti sifatida tarixga kirish yozilmagan ko‘rinadi.


Matnda xatolik topsangiz, o‘sha xatoni belgilab, bizga jo‘nating (Ctrl + Enter)

Bo'limga tegishli qiziqarli xabarlar

Fikr bildirish uchun qaydnomadan o'tishingiz so'raladi va telefon rakamni tasdiklash kerak buladi!

Qozog‘iston Rossiya, Xitoy, Turkiya va Markaziy Osiyo davlatlarini ortda qoldirdi

Қозоғистон иқтисодий фаровонлик бўйича 50 та давлат қаторига кўтарилди.

Ta’ziya! Halima Ibragimova vafot etdi

Бу ҳақда Улуғбек Холмедов инстаграмдаги саҳифасида маълум қилди.

MMA. Mahmud Muradov ishtirokidagi jang to‘liq davom etdi

Аралаш яккакураш устамиз Маҳмуд Мурадов ўзининг ММАдаги навбатдаги жангини ўтказди.

Rustam Ashurmatovning «Rubin»dagi maoshi ma’lum bo‘ldi

Россия Премьер-лигасида фаолият юритаётган ўзбекистонлик ҳимоячи Рустам Ашурматовнинг «Рубин» клубидаги маоши маълум бўлди.

Ukraina dushman uchun «Jahannam» tayyorladi

Бу ҳақда Украина президенти Владимир Зеленский Борис Патон номидаги миллий мукофотни топшириш чоғида маълум қилди.

«An-Nasr» futbolchilariga avtomobil sovg‘a qildi. Ronaldu va Manega BMW XM topshirildi

Саудия Арабистонининг «Ан-Наср» клуби ўз футболчиларига қимматбаҳо совға тайёрлади.

O‘zbekistonda hafta boshida kutilayotgan ob-havo ma’lum qilindi

«Ўзгидромет» 9-11 декабрь кунлари кутилаётган об-ҳаво маълумотини эълон қилди.

Rossiya Ukrainadan yerlarini qaytarib olganini e’lon qildi

Киев кучлари август ойида қуруқликдан у ерга катта ҳужум уюштирган эди.

Ukraina beshta shaharni yo‘qotish xavfi ostida

Бу ҳақда Олий Раданинг собиқ депутати, ҳарбий хизматчи Егор Фирсов маълум қилди.

16 dekabr kuni yana izg‘irin sovuq qaytadi

Ўзгидромет ўзининг 14-16 декабрь кунлари учун эълон қилган прогнозларида бу хақида маълум қилди.

Erkinjon Turdimovning yangi ish joyi ma’lum bo‘ldi

Самарқанд вилояти ҳокими лавозимидан озод этилган Эркинжон Турдимов Президент Администрациясига ишга ўтказилади.

Yurtimizga qachon qor yog‘adi?

Бу ҳақда Ўзгидромет хабар берди.

Havo harorati -8 darajagacha tushishi kutilmoqda

Бу ҳақда Ўзгидромет хабар берди.

Rossiyalik polisiyachilar ommaviy ravishda ishdan ketmoqda

Россияда шундай ҳудудлар борки, у ерда участка полиция инспекторлари лавозимларининг 90 фоизигача бўш, ва битта ходим тўққизта ходим ўрнига ишлашга мажбур бўлмоқда.

Rossiya o‘z ishini boshladi

Россия армияси Украинадаги нишонларга яна камикадзе дронларини учиришни бошлади.

Ronalduning narxi rekord darajada pastladi

«Transfermarkt» портали саҳифаларида «Ан-Наср»нинг юлдуз ҳужумчиси Криштиану Роналдунинг нархи янгиланди.

Rossiya Ukrainaga katta hujum boshladi

13 декабрь куни эрталаб Россия Украина ҳудудига 93 та ракета ва 200 га яқин дрон учирди.

Qo‘shma Shtatlar Rossiyaga qarshi bayonot bilan chiqdi

Москва Яманнинг “Ансоруллоҳ” гуруҳи билан алоқада экани, Исроил ва унинг иттифоқчиларига қарши амалиётларида унга ёрдам бериш учун қурол жўнатаётгани АҚШнинг ғазабини қўзғатди.

Rossiyaning katta yutuqlari

Россия ўтган ойда катта ютуқларга эришганини даъво қилмоқда.

Samarqandda 23 yoshli kosmetolog va byuti-bloger o‘zini 8-qavatdan tashlab halok bo‘ldi

Марҳуманинг ўлим сабабини аниқлаш мақсадида суд-тиббий экспертизаси тайинланган.

Xorazmdagi kiyim-kechak do‘konlarida yong‘in chiqdi

Ёнғин натижасида тан жароҳати олган ва вафот этганлар йўқ.

Isroillik ravvin: “G‘azoda hammani, hatto chaqaloqlarni ham o‘ldiring”

Исроил ишғоли остидаги Яффа шаҳридаги Шират Моше Ҳесдер ешива раҳбари Элияҳу Малининг Ғазо аҳолиси, жумладан, болалар ва чақалоқларни йўқ қилишга оид чақирувлари жиддий эътирозларга сабаб бўлди. У ўз нутқида “яҳудийча” уруш тамойилларини мисол қилиб келтирган.

Ukrainaga keng ko‘lamli hujum: 300 ga yaqin raketa va dronlar

Украина президенти Владимир Зеленский маълум қилишича, бугунги ҳужум пайтида Россия қўшинлари Украинага қарийб 93 та ракета ва 200 га яқин учувчисиз қурилма учирган.

Kreml Trampning Ukrainaning Rossiyaga bergan zarbalarini tanqid qilganini olqishlaydi

«Биз ўт очишни тўхтатмоқчи эмасмиз, биз шартлар бажарилиб, барча мақсадларимизга эришгандан сўнг тинчлик бўлишини истаймиз», — деди Песков.

Rossiya Yevropa Ittifoqi sanksiyalar tufayli qancha zarar ko‘rganini e’lon qildi

Россия Федерацияси ташқи ишлар вазири ўринбосари Александр Грушконинг таъкидлашича, Европа Иттифоқи Россияга қарши санкцияларнинг таъсирида катта иқтисодий зарар кўрмоқда.

AQSh Ukrainaga shoshilinch yordamni e’lon qildi

Жо Байден «биз ушбу маъмуриятни охиригача қўшимча пакетлар билан таъминлашни давом эттирамиз,» деб айтган.

Sergelidagi MaxWay binosida yong‘in chiqdi

Янги Сергели кўчасида содир бўлган ёнғин ҳақида маълумот 13 декабрь куни соат 16:12 да келиб тушган. Соат 16:19 да ёнғин-қутқарув гуруҳи воқеа жойига етиб келди.

Kaliforniyadagi yirik yong‘in tufayli 12 ming kishi evakuasiya qilindi

Лос-Анжелес округи ёнғин департаменти маълумотларига кўра, “Франклин” ёнғини бир кечада 39 фоизга ўсган

Suriyalik isyonchilar Hafiz Asadning maqbarasiga o‘t qo‘yishdi

«Ҳайят Таҳрир аш-Шам» ҳаракати бошчилигидаги исёнчилар яшин тезлигида Сурияни қўлга киритиб, Асадлар оиласининг 54 йиллик ҳукмронлигига нуқта қўйди. Мамлакатни ташлаб қочган президент Башар Асад ва унинг оиласига Россия бошпана берди.

O‘zbekistonlik bokschi raqibini tishlagani uchun oltin medaldan mahrum bo‘ldi

Ўзбекистонлик боксчи Ҳавасбек Асадуллаев финалда қозоғистонлик рақибини мағлуб этиб, Осиё чемпиони унвонини қўлга киритганди. Бироқ жанг давомида у рақибини тишлаб олгани сабаб Осиё бокс конфедерацияси уни дисквалификация қилди. Олтин медал эса Аблайхон Жусуповга берилди.

Isroil qochqinlar lageriga hujum uyushtirdi: 25 nafar falastinlik halok bo‘lgan

Исроил ҳаво кучларининг Нусейрат қочқинлар лагерига уюштирган ҳужумида камида 25 фаластинлик ҳалок бўлди. Зарба АҚШ миллий хавфсизлик бўйича маслаҳатчиси Исроил ва ҲАМАС ўртасида ўт очишни тўхтатиш бўйича келишувга эришиш умидини билдирганидан бир неча соат ўтиб содир бўлган.

Tishlarni uchinchi marta ham o‘stirish mumkin — yapon olimlari

«Одамларнинг тишини учинчи марта ўстириб беришга қодир яширин тиш томирлари борлиги айтилаётгани ҳам инқилобий, ҳам баҳсли масала», — деди Гонконг университети эндодонтия клиник профессори Чэнфэй Чжан.

Medvedev Trampni maqtayapti

АҚШнинг сайланган президенти Доналд Трамп ўз сиёсий рақибларини "йиқита олган" иқтидорли шахс таассуротини қолдирмоқда.

Ukrainani Yevropa Ittifoqiga olib kirishni to‘xtatib bo‘lmaydimi?

Германия канцлери Олаф Счолз Украинанинг Европа интеграцияси жараёнини ортга қайтариш мумкин эмаслигини айтиб, Россия президенти Владимир Путин ягона уруш мақсадига эришмаганини қўшимча қилди.

Rossiya bu talablarni qabul qilmasligini aytmoqda

Путиннинг таклифлари қуйидагилардан иборат: Украина НАТОга қўшилмаслиги шарт ва Россия ўзи ҳозир Россияга қўшиб олганини эълон қилган Украинанинг тўртта вилоятининг бутун ҳудудига эга бўлиши керак.

Nasistlar Nuseyrat lageridagi Al-Luhlar oilasining uyini portlatib, 15 kishini o‘ldirdi

Уларнинг аксарияти аёллар ва болалар эди.

Putin va Orban telefonda nimani gaplashgani ma’lum qilindi

Венгрия раҳбари Трамп ва Путиннинг Европа Иттифоқидаги энг яқин сиёсий ҳамкори ҳисобланади.

Mixail Shatskiy o‘ldirilgan bo‘lishi mumkin

Бу ҳақда журналист Александр Невзоров хабар берди, у ўз саҳифаларида ўлдирилган шахснинг суратларини чоп этган.

Isroilning qo‘li jurnalistlar qoni bilan belangan

"Чегара билмас мухбирлар"га кўра, Исроил ҳарбий кучлари 2024 йилда касбий фаолияти туфайли ўлдирилган 54 журналистнинг учдан бирига жавобгар.

Futbol: 2030 va 2034 yillarda Jahon chempionatiga mezbonlik qiladigan mamlakatlar aniqlandi

Ташкилот конгрессида 2030 йилги мундиал бир вақтнинг ўзида олти мамлакат - Марокаш, Испания, Португалия, Аргентина, Уругвай ва Парагвайда ўтиши белгиланди.