Энди Россияда судланувчиларга Мудофаа вазирлиги билан шартнома тузишга рухсат берилади
Россия Давлат думаси бир кун олдин ўтказилган ялпи мажлисда иккинчи ва учинчи ўқишда айбланувчилар ҳарбий хизматга шартнома тузган тақдирда жиноий жавобгарликка тортишни тугатиш тўғрисидаги қонун лойиҳасини қабул қилди.
Қонун лойиҳасида моддага ўзгартириш киритиш таклиф қилинган. Жиноят кодексининг 78.1-моддаси сафарбарлик, уруш ёки ҳарбий ҳолат даврида ҳарбий хизматни ўташ шартномасини тузиш муносабати билан жиноий жавобгарликдан озод қилиш тартибини белгилайди, деб ёзади РБК.
Илгари унга нисбатан жиноят иши бўйича дастлабки тергов тўхтатилган шахслар (бир қатор жиноятларни содир этган шахслар бундан мустасно) жавобгарликдан озод этилиши айтилган эди.
Эндиликда «дастлабки тергов» атамаси «жиноят процесси» атамаси билан алмаштирилди ва «ҳарбий қисм (муассаса) қўмондонлигининг илтимосига биноан» шарти қўшилди.
Жиноят кодексига кўра, вояга етмаганларнинг жинсий дахлсизлигига қарши жиноят содир этган, шунингдек, бошқа бир қатор моддалар, жумладан, терроризм, қурол ёки ҳарбий техникани ноқонуний олиб чиқиб кетиш бўйича судланган шахслар билан ҳарбий хизматни ўташ шартномасини тузиш мумкин эмас. гаровга олиш, ноқонуний қуролли гуруҳ тузиш ёки унда иштирок этиш, бандитизм, жиноий ҳамжамиятни ташкил этиш, наркотик моддалар контрабандаси, давлатга хиёнат, жосуслик, қўпорувчилик, экстремистик жамиятни ташкил этиш ва бошқалар.
Жиноят кодексининг 78.1-моддасида айтилишича, жиноий жавобгарликдан озод қилиш ҳарбий хизмат давомида давлат мукофоти билан тақдирланган кундан бошлаб ёки бир қатор сабабларга кўра ишдан бўшатилган кундан бошлаб содир бўлади. Қабул қилинган қонун доирасида ушбу бандлар ўзгаришсиз қолди.
2023 йилда «Махсус ҳарбий операцияда иштирок этган шахсларнинг жиноий жавобгарлигининг ўзига хос хусусиятлари тўғрисида»ги қонун қабул қилиниб, жиноят содир этганликда айбдор деб топилган шахсларга ҳарбий хизматни ўташ учун шартнома тузиш ва тегишли кафолатлар олиш имконини берди.
Март ойида Давлат Думаси шартнома тузиш учун жиноий жавобгарликдан озод қилиш механизмини кодлаштирган, яъни Жиноят кодекси ва Жиноят-процессуал кодексида рўйхатга олинган қонун лойиҳаларининг янги пакетини олди.
Қонун лойиҳаси муаллифларидан бири, Дума мудофаа қўмитаси раиси Андрей Картаполовнинг тушунтиришича, махсус операция зонасида ҳарбий шартнома бўйича топшириқларни бажариш орқали ижтимоий хавфли қилмиш содир этган шахс ўз айбини ювиши мумкин.
“Маълум бўлишича, одам ўз айбини тўлайди. Улуг ЪВатан уруши даврида жазони ўташ бўлимлари мавжуд эди. Ҳарбий трибунал томонидан ҳукм қилинган ва баъзи оғир жиноятлар содир этган одамлар у эрга келишди. Ва агар бирор киши яраланган бўлса, унда унга қўйилган барча айбловлар олиб ташланди; агар у ўлган бўлса, у оддий Қизил Армия аскари билан бир хил шароитда қаҳрамон сифатида дафн этилган ", деди у.
Биринчи марта 2022 йил сентябрида маҳбусларга Украинадаги «махсус операция»да иштирок этиш таклиф қилинаётгани маълум бўлди. Кейин Интернетда Вагнер асосчиси Евгений Пригожинга ўхшаган одамнинг махсус операцияда иштирок этиш учун қамоқхона кийимидаги одамларни жалб қилаётгани тасвирланган видео пайдо бўлди.
2023 йил январь ойида Пригожин собиқ маҳбусларнинг биринчи гуруҳи олти ойлик шартнома хизматини тугатганини ва авф этилганини эълон қилди. Президент матбуот котиби Дмитрий Песков кейинроқ афв этиш президент фармони билан берилганига аниқлик киритди. Махсус операцияда қатнашган қанча маҳбус президент томонидан афв этилгани ҳақида очиқ маълумотлар йўқ.
