Алишер Никимбаев: «Ҳусанов тез орада Ўзбекистонга инглиз қўриқчилари билан келади»

«Фарғона» мухбири менежер ва спорт эксперти Алишер Никимбаев билан ўзбек футболининг ижобий ва салбий томонларини муҳокама қилди.

— Ўзбекистон терма жамоаси ўз тарихидаги илк жаҳон чемпионатига жуда яқин турибди. Йўлланмани қўлга кирита оладими? Бунга нима халақит бериши мумкин?

— Халақит бериши мумкин бўлган ягона нарса — охирги икки ўйиндаги ўзларининг даҳшатли ўйинлари. Аммо мен бунга ишонмайман. Жамоа аллақачон мувозанатлашган, шаклланган. Муваффақиятга эришишга нимадир халақит бериши мумкин деб ўйламайман. Фақат бепарволик ёки барча футболчиларга бирдан қоронғилик чўкиши мумкин. Балки жароҳатлар эпидемиясидир. Ҳатто шу ҳолатда ҳам Тимур Кападзе ихтиёрида кенг захира ўйинчилари бор. Жамоа камида 5 июнь куни ютқазмаслигига ишонаман, яъни масалани аллақачон Амирликларда ҳал қилади. Аммо агар нимадир нотўғри кетса, 10 июнь куни Тошкентда Қатарга қарши ўйинда ҳамма нарса аниқ ҳал бўлади. 90 фоиздан кўпроқ ишончим комил. Яъни, март ойидаги ўйинларгача 70 фоиз баҳо берган бўлсам, Эрон билан дурангдан кейин эҳтимол ошди. Нега? Чунки Ўзбекистонни четлатиш учун назарий имкониятларини сақлаб турган БАА терма жамоаси эронликларга ютқазди, фарқ 3 очкодан 4 очкогача ошди ва бу муҳим омил бўлиши мумкин.

— Агар жаҳон чемпионати иштирокчилари доимо 48 та бўлганида, Ўзбекистон бирорта мундиални ўтказиб юбормаган бўлармиди, деб ўйламайсизми?

— Хўш, агар математик жиҳатдан қарасак, бу мумкин. Ҳеч бўлмаганда, мунтазам равишда чиқар эдик. Бироқ, тарих шартли майлни ёқтирмайди. Ҳозирги формат билан 2034 йилга келиб Ўзбекистон терма жамоасини жаҳон чемпионатларининг уч карра иштирокчиси сифатида кўряпман.

— Агар ҳозир Осиёдан 4+1 йўлланма ажратилганида, Ўзбекистон терма жамоасининг имкониятлари қандай бўларди?

— Айтиш қийин. Жамоаларнинг кайфияти бошқача бўларди. Ҳозирги пайтда иккита аниқ етакчини кўряпман — бу Эрон ва Япония. Масалан, кўп очко йўқотган Жанубий Корея ҳам ЖЧга чиқишига ҳеч нарса халақит бермаса керак, аммо улар анча тартибли ўйнашарди. Ёки Австралия қандай қийин бошлаганига қаранг. Яъни, бу энг кўп жаҳон чемпионатларига борадиган барқарор тўртлик. Яна Саудия Арабистони ҳам бор. Бизнинг жамоамиз ҳам курашарди. Аммо жуда қийин бўларди.

— Ўзбекистон терма жамоасининг ҳозирги авлоди «олтин авлод» деб ҳисобланади. Бундай фикр қаердан пайдо бўлди ва бу ростми? Шомуродовни Шацких, Файзуллаевни Жепаров ёки Машариповни Қосимов билан солиштириш мумкинми?

— Мен ҳозирги авлодни «олтин авлод» деб ҳисобламайман. Гарчи, айтиш керакки, жамоа ҳар қачонгидан ҳам мувозанатли, аммо муаммоларсиз эмас. Албатта, биринчи ўзбек футболчисининг Англия Премьер-лигасида пайдо бўлиши кўп нарсадан далолат беради. Шомуродов ҳам топ-5 лигада барқарор ўйнамоқда. Бироқ, агар индивидуал тарзда қарасак, Қосимов ва Жепаров жуда ёрқин футболчилар эди, аммо жамоага асос етишмади. Масалан, ўнг қанотда ўйинчи бўлмай қоларди. Ҳозир вазият анча текис. Муносиб ҳимоя. Дарвоза чизиғи ҳам ёмон эмас. Масалан, Юсупов Нестеровдан ёмонроқ бўлмаслиги мумкин. Умуман олганда, яхши таркиб ва бу таркибга мос тактика тўғри танланган.

— Ҳусановни ким билан солиштириш мумкин?

— Назаримда, Ҳусановни позицияси бўйича Андрей Фёдоров билан солиштириш керак. Қодир Андрейдан олдинроқ порлади, аммо бу, эҳтимол, Фёдоровнинг илк йиллари СССРнинг парчаланишига тўғри келгани билан боғлиқдир. Эҳтимол, футболчи учун «Нефтчи»дан эртароқ кетгани яхшироқ бўларди. Майдонда ҳакамни ургани учун икки йиллик дисквалификация ҳам уни издан чиқарди («Фарғона» изоҳи). Россия чемпионатидан трансферлар ҳам унчалик кўп бўлмаганини ҳисобга олиш керак.

— Ҳусанов топ-даражада муқим бўла оладими ва нима ҳисобига?

— Абдуқодир жуда жиддий йигит, меҳнаткаш. У жасур ва яхши жисмоний маълумотларга эга. Қолаверса, унга яхши мураббийлар насиб этмоқда, хоҳ Беларусь бўлсин, хоҳ Франция. Уни захира ўриндиғида ушлаб турмасдан, ўзини кўрсатиш имкониятини беришди, қўллаб-қувватлашди, ривожлантиришди. Мана, Англияда ҳам Гвардиола Абдуқодир билан жуда нозик ишламоқда. Савол шундаки, Гвардиола кузда қаерда бўлади ва агар Пеп кетса, унинг ўрнига «Манчестер Сити»га ким келади? Биз биламизки, ёш ўйинчиларни тарбиялашга кам эътибор берадиган мураббийлар бор. Аммо мен ўша пайтга келиб Ҳусанов анча тажрибали бўлиб қолади деб умид қиламан. Бироқ, асосий хатарни Абдуқодирнинг тез орада уйланишида кўряпман. Ҳар бир футболчи биладики, тўйдан кейинги биринчи йил жуда қийин — янги ҳаётга мослашиш. Бошқа томондан, балки, аксинча, бу унга маиший қисмда ёрдам берар.

Шундай қилиб, кейинги йил Ҳусанов учун барча жиҳатдан жуда муҳим. Бу унинг АПЛдаги биринчи тўлиқ мавсуми бўлади, ҳар қандай мураббий қўл остида асосий таркибда муқим бўлиш учун мавсумолди тайёргарликни муваффақиятли ўтказиши керак. Қолаверса, оилавий ҳаёт. Иш ва уйни бирлаштиришни ўрганиш керак.

— Уй ҳақида. Ҳусановнинг Ўзбекистонга сўнгги сафари футболчига фойда келтирмагандек туюлди. Аксинча, зарар етказгандек.

— Ҳа, йигитни Тошкентда жуда чарчатишди, қўрқитишди. Ҳамкасбларимдан бири айтганидек, Ўзбекистон футбол ассоциацияси мамлакатда топ-лига ўйинчисининг пайдо бўлишига тайёр эмас экан. Кўпроқ айтаман, бунга бутун ўзбек футболи тайёр эмас эди. Гап фақат Ҳусановда эмас, балки умуман Қирғизистонга қарши жаҳон чемпионати саралаш ўйини атрофидаги вазиятда ҳам эди. Ўзбек футболчиларининг машғулотларига ким келмади дейсиз. Ўйинчиларни ҳимоя қилиши керак бўлган ОМОН ходимлари ўз болаларини селфи қилиш учун олиб келишди.

Ахир олдинда, эҳтимол, Қатарга қарши ҳал қилувчи ўйин турибди. Ва бу воқеа ҳақиқий байрамга айланиши мумкин, бу эса оқибатларга олиб келиши мумкин. Ўйлайманки, Ассоциация барча бу хатарларни тушуниши ва март ойида содир бўлган воқеалардан хулоса чиқариши керак. Шу жумладан, хавфсизликни кучайтириш керак.

Одамлар, шекилли, вазият қандай эканлигини тўлиқ тушунишмайди. Улар қандайдир селфи футболчини унчалик ҳам асабийлаштирмайди деб ўйлашади. Аммо ҳар ким шундай ўйлайди. Ва бу хаос. Блогерлар Ҳусанов билан видео жойлашди, у мемга айланди. Абсурд даражасига етди. Агар бундай тартибсизлик давом этса, агар Ассоциация чора кўрмаса, «Манчестер Сити» вазиятга аралашиб, қўшимча хавфсизлик чораси сифатида ўз қўриқчиларини тайинлашига ҳайрон бўлмайман. Баъзи клублар шундай қилишади.

— Унга бунчалик эрта мақтовлар айтиш бироз эрта эмасми, у бунга дош бера олармикин?

— Абдуқодирнинг оиласи камтарин, меҳнаткаш. Албатта, Қодирнинг отаси — Ҳикмат Ҳошимовни яхшироқ биламан, мен у ерда менежер бўлиб ишлаганимда у терма жамоа ўйинчиси эди. Бундай одамларни мақтовлар билан ҳайрон қолдириб бўлмайди. Ўйлайманки, у ўғлини ҳам шу руҳда тарбиялаган.

— Сиз, эҳтимол, клублар ўртасидаги жаҳон чемпионатида Ҳусанов билан учрашиб қоларсиз, унда «Манчестер Сити» иштирок этади, сиз эса у ерда ишлайсиз. Нима билан шуғулланишингиз ҳақида гапириб беринг?

— Мен Вашингтонда ишлайман, у ерда «Манчестер Сити» ўйнамайди. Шундай қилиб, Қодир билан учрашишимиз даргумон. Ҳеч бўлмаганда, менинг ишим доирасида. Менинг «Ювентус»нинг «Ал-Айн»га қарши, «Ал-Ҳилол»нинг «Ред Булл»га қарши ва яна «Ал-Айн»нинг, аммо энди «Видад»га қарши ўйинларим бор. Ишимни тугатганимдан сўнг бошқа шаҳарларга боришни режалаштиряпман, балки қаердадир Ҳусанов билан учрашиб қолармиз, аммо бу аниқ эмас. Футболчиларнинг меҳмонхонасига бориб, уларни безовта қилиш эса яхши эмас.

Менинг вазифаларимга келсак, мен Вашингтондаги стадионда ФИФАнинг ўйин директори бўлиб ишлайман, футбол ўйинларини ўтказишга жавобгар бўламан. Умуман олганда, жамоалар стадионга келган вақтдан то улар майдонни тарк этгунга қадар бўладиган барча нарса менинг ишимдир. Улар келгунига қадар кийиниш хоналарини тайёрлаш, жамоаларни кутиб олиш, машғулотга ва қайтишга кузатиб қўйиш, мураббийлар ва футболчиларнинг матбуот анжуманида иштирок этишини таъминлаш, футболкаларнинг рангларини келишиб олиш, ҳатто ўйиннинг энг яхши футболчисини тақдирлашни режалаштириш. Албатта, менинг ёнимда ФИФАнинг бошқа вакиллари ҳам бўлади — штатдаги ходимлар ёки фрилансерлар: медиа-офицер, маркетинг-менежер, ўйин комиссари.

Бунгача 2023 йил Аргентинада бўлиб ўтган ёшлар ўртасидаги жаҳон чемпионатида ФИФА ўйинларининг комиссари бўлганман, айнан Ўзбекистон терма жамоаси ўйинларида. Шунингдек, ўйин директори ҳам бўлганман, аммо бу Андижонда, футзалда эди. Бу бошқа чақириқлар. Шунинг учун клублар ўртасидаги жаҳон чемпионатидаги ўйин директори лавозими мен учун янги.

Март ойида бизни Майамидаги семинарга йиғишди. Июнь ойида бирга ишлашимиз керак бўлган ҳамкасблар билан танишдик. Биз ишлашимиз керак бўлган стадионларни кўриш имконияти бўлди. Менинг стадионим — Audi Field, MLS стадиони, унда «Вашингтон Ди.Си. Юнайтед» клуби ўйнайди. Ўзим учун янги тажрибани интиқлик билан кутяпман. Шуни қўшимча қиламанки, бу нафақат янги тажриба, балки катта шараф ҳамдир. Клублар ўртасидаги жаҳон чемпионатида ўн битта ўйин директори ишлайди — ҳар бир шаҳарга биттадан. Уларнинг тўрттаси ФИФА ёки 2026 йилги жаҳон чемпионати ташкилий қўмитаси ходимлари, яна олтитаси конфедерациялар вакиллари. Ва фақат биттаси — миллий федерация вакили. Бутун дунё бўйлаб қанча мутахассис менинг ўрнимда бўлишни орзу қилганини тасаввур қила оласиз.