O‘zbekiston va Misr o‘rtasidagi aloqalar keng qamrovli sheriklik darajasiga ko‘tariladi
Joriy yilning 20-21 fevral kunlari O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev Misr Arab Respublikasining rahbari Abdulfattoh as-Sisining taklifiga binoan ushbu mamlakatga rasmiy tashrifni amalga oshirdi.
Muzokaralar chog‘ida tomonlar O‘zbekiston-Misr hamkorligini yanada rivojlantirish masalalarini muhokama qildilar va o‘zaro munosabatlarni keng qamrovli sheriklik darajasiga olib chiqishga kelishib oldilar.
Davlat rahbarlari siyosiy, savdo-iqtisodiy, investisiya, madaniyat va ta’lim sohalaridagi hamkorlikni kengaytirishga qaratilgan Qo‘shma bayonotni qabul qildilar.
Ta’kidlash o‘rinliki, bugungi kunda Misr Arab Respublikasi bilan o‘zaro manfaatli hamkorlikni yanada kengaytirish O‘zbekiston tashqi siyosatining ustuvor yo‘nalishlardan biri hisoblanadi.
Misr arab mamlakatlari orasida birinchilardan bizning mustaqilligimizni tan olgan davlat sanaladi. Diplomatik munosabatlarimizning o‘rnatilganiga o‘tgan yili 30 yil to‘lganiga qaramay, azaliy do‘stlik va mustahkam ishonch ustunlariga qurilgan ikki mamlakat xalqlari o‘rtasidagi aloqalar uzoq yillik tarixga ega.
Bu o‘rinda aytish joizki, aloqalarimizning yangicha mazmun bilan boyishiga va jadal sur’atlar bilan faollashuvida quyidagi omillarning o‘ziga xos o‘rni bor.
Avvalambor, ikki davlat rahbarlari o‘rtasida nafaqat rasmiy, balki o‘zaro samimiy do‘stlik munosabatlari o‘rnatilgan.
Misr Prezidenti Abdulfattoh as-Sisining 2018 yilda O‘zbekistonga rasmiy tashrifi va uning yurtboshimiz Shavkat Mirziyoyev bilan bo‘lib o‘tgan oliy darajadagi uchrashuvi tarixiy ahamiyat kasb etdi.
Bundan tashqari, 2022 yil fevralida ikki davlat rahbarlari Pekinda o‘tkazilgan qishki Olimpiada o‘yinlarining tantanali ochilish marosimi doirasida xam uchrashib, muzokaralar olib bordilar. Ushbu yuqori darajadagi tadbirlar yakunida erishilgan kelishuvlar siyosiy, xavfsizlik, savdo-iqtisodiy, madaniy, ilm-fan kabi sohalardagi hamkorlikni yanada rivojlantirishga mustahkam zamin yaratdi.
Shuningdek, ikki tomonlama aloqalarning mavjud institusional mexanizmlari takomillashtirilmoqda va yangilari tashkil qilinmoqda. Xususan, so‘nggi yillarda O‘zbekiston va Misr parlamentlari, vazirlik va idoralari o‘rtasidagi hamkorlik sezilarli darajada faollashdi.
Jumladan, davlatlar parlamentlarida do‘stlik guruhlari faoliyat ko‘rsatmoqda, tashqi ishlar vazirliklararo muntazam siyosiy maslahatlashuvlar mexanizmi samarali faoliyat olib bormoqda. Hozirgi kunda O‘zbekiston-Misr hamkorligining shartnomaviy-huquqiy bazasini 60 ga yaqin hujjat tashkil etadi. Bu o‘zaro hamkorlik ko‘lamini kengaygaytirishga va ikki tomonlama munosabatlarni yangi darajaga olib chiqishga imkon yaratib beradi.
Shu bilan bir qatorda diplomatik munosabatlar o‘rnatilganining ilk davridan boshlab Toshkent va Qohira xalqaro maydonda ishonchli hamkor ekanliklarini ko‘rsatdilar va bugungi kunga qadar bir-birini diplomatik qo‘llab-quvvatlab kelmoqda.
Tomonlar yetakchi xalqaro tashkilotlar (BMT, SHHT, IHT) doirasida faol va samarali xamkorlikni yo‘lga qo‘ygan. Xususan, Islom hamkorlik tashkiloti Tashqi ishlar vazirlari kengashining 2016 yil oktyabr oyida O‘zbekistonda bo‘lib o‘tgan 43-sessiyasida Misr delegasiyasi ishtirok etdi.
O‘tgan yili Misrning Sharm ash-Shayx shahrida Islom taraqqiyot bankining Boshqaruvchilar Kengashining navbatdagi 47-yillik yig‘ilishida O‘zbekiston delegasiyasi qatnashdi.
Samarqandda o‘tkazilgan SHHTning navbatdagi sammiti faoliyatida Misr delegasiyasi ishtirok etdi. Ahamiyatli jihati shundaki, aynan ushbu tashrif doirasida Misr Arab Respublikasiga SHHTning «Muloqot bo‘yicha hamkori» mavqeini berish haqida tarixiy hujjat imzolandi.
Bundan tashqari dolzarb mintaqaviy va global masalalarga nisbatan ikki mamlakatning yondashuvlari bir-biriga yaqin sanaladi. O‘zbekiston Misrning Yaqin Sharq muammosini tinch yo‘l va diplomatik vositalar orqali hal etish borasidagi sa’y-harakatlarini qo‘llab-quvvatlaydi. Qohira o‘z navbatida Toshkentning Afg‘onistonda tinchlik va barqarorlik o‘rnatish yo‘lidagi borasidagi amaliy va adolatli siyosatini va mintaqada olib borayotgan diplomatik faolligini ijobiy baholaydi va bularni mintaqaviy xavfsizlikni ta’minlashdagi muhim omillar deb biladi.
Qayd etish lozimki, davlatlarimiz xalqaro maydonda atrof- muhitni asrash va ekologik muammolarni birgalikda bartaraf qilishda samarali hamkorlik qilmoqdalar. Jumladan, Misrning Sharm ash-Shayx shahrida bo‘lib o‘tgan BMT Iqlim o‘zgarishi to‘g‘risidagi hadli konvensiyasi tomonlarining 27-konferensiyasida (COP27) O‘zbekiston Respublikasi delegasiyasi ishtirok etdi.
O‘z navbatida Misr tomoni davlatimiz tashabbusi bilan BMT doirasida qabul qilingan «Orolbo‘yi mintaqasini ekologik innovasiyalar va texnologiyalar hududi deb e’lon qilish» (2021 yil) rezolyusiyasining hammualliflari qatoriga kirdi.
Xulosa o‘rnida ta’kidlash kerakki, O‘zbekiston va Misr Prezidentlari o‘rtasida Qohirada bo‘lib o‘tgan oliy darajadagi muzokaralar va imzolangan ikki tomonlama shartnomalar mamlakatlarimiz o‘rtasidagi faol rivojlanayotgan aloqalarni mazmun va sifat jihatidan yangi bosqichga olib chiqadi.
Sarvar Kamolov,
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti
huzuridagi SMTI bosh ilmiy xodimi
