Ishlamaydigan otalardan aliment qanday undiriladi?
— 10 oydan beri qizim bilan kuyovim birga yashamayapti. Sababi, uchinchi nabiram ham qiz tug‘ildi. Shundan so‘ng kuyovim qizimni uch nabiram bilan tashlab ketdi. Sud aliment undirish bo‘yicha qaror chiqardi, lekin kuyovim aliment to‘lamayapti. Alimentni undirish uchun qayerga murojaat qilaylik? Kuyovim hech joyda ishlamaydi. Ishlamaydigan otalardan aliment qanday undiriladi? Bundan tashqari, uchinchi nabiram hali yoshiga to‘lmagan. Shu sabab qizim hech joyda ishlamayapti. Kuyovimdan qizimning ta’minoti uchun ham aliment undirolamizmi?
Ismi sir tutildi
Guli SHUKURLAYEVA, fuqarolik ishlari bo‘yicha Mirzo Ulug‘bek tumanlararo sudi rais o‘rinbosari:
ALIMENT QANDAY BELGILANADI?
— Oila kodeksining 99-moddasiga asosan, agar voyaga yetmagan bolalariga ta’minot berish haqida ota-ona o‘rtasida kelishuv bo‘lmasa, ularning ta’minoti uchun aliment sud tomonidan ota-onaning har oydagi ish haqi va (yoki) boshqa daromadining
• bir bola uchun — to‘rtdan bir qismi;
• ikki bola uchun — uchdan bir qismi;
• uch va undan ortiq bola uchun — yarmisi miqdorida undiriladi.
Bu to‘lovlarning miqdori taraflarning moddiy yoki oilaviy ahvolini va boshqa e’tiborga loyiq holatlarni hisobga olgan holda sud tomonidan kamaytirilishi yoki ko‘paytirilishi mumkin. Іar bir bola uchun undiriladigan aliment miqdori qonunchilik bilan belgilangan mehnatga haq to‘lash eng kam miqdorining 26,5 foizidan kam bo‘lmasligi kerak.
Agar kuyovingiz ixtiyoriy yoki o‘zaro kelishgan holda farzandlarini moddiy ta’minotida ishtirok etmayotgan bo‘lsa, qizingiz sudga aliment undirish haqida sud buyrug‘i berish haqidagi ariza bilan murojaat qilishi lozim. Arizaga o‘zi va turmush o‘rtog‘ining pasport nusxasi, farzandlarining esa tug‘ilganlik haqidagi guvohnoma nusxasi ilova qilinadi. Bundan tashqari, 13 500 so‘m miqdorida pochta xarajatlari to‘lovini amalga oshirishi kerak. Sudga murojaat qilgan vaqtdan aliment undirish belgilanadi.
Agar qizingiz 10 oydan buyon farzandlariga aliment undirish uchun harakat qilib kelganligini va kuyovingiz to‘lovni amalga oshirishdan bosh tortganligini tasdiqlovchi dalillar mavjud bo‘lsa, da’vo tartibida sudga murojaat qilishi va avvalgi davr uchun ham aliment undirish amalga oshirilishi mumkin. Buning uchun ham yuqorida ko‘rsatilgan hujjatlar ilova qilinadi. 18 900 so‘m miqdorida pochta xarajati to‘lovi amalga oshirilishi lozim.
«KUYOVIM HECh JOYDA ISHLAMAYDI...»
— Sud qarori bilan otadan farzandlarining ta’minoti uchun aliment undirish belgilanadi va javobgarning (otaning) yashash joyi bo‘yicha majburiy ijro byurosiga ijro qilish uchun yuboriladi.
Davlat ijrochisi qonunchilikka asosan, ijro harakatlarini amalga oshiradi. Agar kuyovingiz hech qayerda ishlamasa, o‘rtacha oylik ish haqidan kelib chiqib, aliment to‘laydi.
ALIMENT UNDIRISh BELGILANGAN BO‘LSA...
— Hozirgi kunda elektron shaklda ijroga yuborilgan bo‘lishi kerak. Dastlab sud qarori ijroga yuborilganligini tasdiqlovchi hujjatni olish uchun sud qarorini chiqargan sudga murojaat qilishingiz lozim. U yerdan ushbu ma’lumotni olib, qaysi ijrochini ish yurituvida ekanligini aniqlab, o‘sha davlat ijrochisiga murojaat qiling. U belgilangan tartibda ijro harakatlarini amalga oshiradi.
Agar javobgar to‘lovni amalga oshirishdan bosh tortsa, davlat ijrochisi tomonidan Qonun normasiga asosan, barcha choralar ko‘riladi.
«QIZIMNING TA’MINOTI UCHUN HAM ALIMENT UNDIROLAMIZMI?»
— Ha. Chunki qizingizning 3 yoshga to‘lmagan farzandi bor. Shu sabab u ham o‘zining ta’minoti uchun aliment undirish masalasida sudga murojaat qilish huquqiga ega. Buning uchun o‘zi va turmush o‘rtog‘ining pasport nusxasi, farzandlarining esa tug‘ilganlik haqidagi guvohnomasining nusxasini arizaga ilova qiladi. Va pochta xarajatlari uchun 18 900 so‘m to‘lashi kerak.
Ammo ushbu Qonun normasi faqat er va xotin uchun tatbiq qilinishi sababli, ular, albatta, qonuniy nikohdan o‘tgan bo‘lishi kerak. Ya’ni, sha’riy nikoh asosida turmush qurib, umumiy ro‘zg‘or yuritib kelgan er yoki xotin farzandi 3 yoshga to‘lgunga qadar o‘zining ta’minoti uchun aliment undira olmaydi.
