Grenlandiya o‘zi qaror qiladi

15 yanvar kuni Daniya bosh vaziri Mette Frederiksen AQShning saylangan prezidenti Donald Tramp bilan telefon orqali muloqot qildi va Grenlandiya mustaqilligi masalasini faqat Grenlandiyaning o‘zi hal qilishini ta’kidladi.

20-yanvarda lavozimga kirishgan Tramp avvalroq orol ustidan nazoratni AQSh uchun “mutlaq zarurat” deb atagan va maqsadiga erishish uchun iqtisodiy yoki harbiy choralar, jumladan, tariflarni ham istisno qilmagan edi. Shuningdek, u orolni anneksiya qilish uchun harbiy kuch ishlatishni ham istisno etmadi.

Frederiksenning bayonotida: Kopengagen Grenlandiya parlamenti prezidenti Mute Egedening "Grenlandiya sotilmaydi" degan so‘zlariga qo‘shiladi. Shu bilan birga, Daniya rasmiylari orolning aksariyat aholisi ushbu tashabbusni qo‘llab-quvvatlasa, uning mustaqilligini tan olishga rozi bo‘lishga tayyor.

Daniya bosh vaziri, shuningdek, Arktikada xavfsizlikni mustahkamlash asosiy ustuvor yo‘nalish bo‘lib qolayotganini va Daniya bu borada ko‘proq mas’uliyatni o‘z zimmasiga olishga tayyorligini ta’kidladi.

Grenlandiya, o‘z navbatida, dastlabki qattiq pozisiyasini o‘zgartirdi. Orol hukumati AQSh bilan mudofaa va mineral resurslarni rivojlantirish sohasida hamkorlikni kuchaytirish istagini bildirgan.

Mute Egede, uning hukumati orolning strategik ahamiyatiga e’tiborini qayta tiklagan Tramp bilan muloqot qilish yo‘llarini qidirayotganini aytdi.

Grenlandiyaning yuqori texnologiyali sanoat uchun juda muhim bo‘lgan noyob tuproq metallari va Shimoliy Amerika va Evropa o‘rtasidagi eng qisqa yo‘lda joylashgan geografik joylashuviga alohida e’tibor qaratiladi. Orolda dunyodagi noyob yer metallari zahiralarining 20% ​​gacha, jumladan litiy, neodimiy va disprosiy - smartfonlar, aqlli qurilmalar va elektr transport vositalari ishlab chiqarish uchun asosiy elementlar mavjud.

Trampning 2019-yilda Grenlandiyani sotib olishga urinishi janjal bilan yakunlandi, biroq u hozir bu masalani yana ko‘tarib, buni AQSh va uning ittifoqchilari xavfsizligi uchun muhim deb atadi.

Trump, shuningdek, Panama kanalini "nazorat qilish" istagini bildirdi va Kanadani AQShga qo‘shilishga majbur qilish uchun iqtisodiy bosimdan foydalanish niyatini e’lon qildi.