COVID-19 ning yangi xavfli oqibati nomlandi

Albert Eynshteyn tibbiyot kolleji olimlari COVID-19 ga ega bo‘lish dislipidemiya rivojlanish xavfini oshirishi mumkinligini aniqladilar, bu holat qonda lipidlar (yog‘lar) ning me’yordan kamayishi bilan bog‘liq. Tadqiqot natijalari nashr etilgan Klinik tekshiruvlar jurnalida.

Lipidlar barcha tirik hujayralarda mavjud bo‘lgan yog‘lar va yog‘ga o‘xshash moddalarning katta guruhidir. Ular energiyani saqlash, hujayralararo signallarni uzatish va hujayra membranalarini (devorlarini) yaratish uchun zarurdir. Yog ’almashinuvi qanday ishlashini tekshirish va yurak-qon tomir kasalliklarini rivojlanish xavfini baholash uchun shifokorlar lipid profilini aniqlash uchun qon topshirishni taklif qilishadi. Lipit profili odatda trigliseridlarni, umumiy xolesterinni va turli zichlikdagi lipoproteinlarni (HDL va LDL) o‘z ichiga oladi.

200 ming kattalar ko‘ngillilari ishtirok etgan tadqiqotda olimlar koronavirus infeksiyasi qon lipidlarini tartibga solishga qanday ta’sir qilishini kuzatdilar. Pandemiyagacha bo‘lgan uch yil davomida (2017-2019) olimlar har bir sub’ektning qon lipid profili bo‘yicha ma’lumotlarni to‘plashdi. Keyin tadqiqotchilar 2020-2022 yillarda xuddi shu guruhda dislipidemiyaning tarqalishini taxmin qilishdi, tahlildan ilgari lipid kasalliklari tashxisi qo‘yilgan odamlarni (shuningdek, lipidlarni kamaytiradigan dorilarni qabul qilganlarni) hisobga olmadi.

Natijalar shuni ko‘rsatdiki, COVID-19 dislipidemiya xavfini o‘rtacha 29% ga oshiradi. Ushbu patologiyani rivojlanish ehtimoli 65 yoshdan oshgan odamlarda ham yuqori edi. Shuningdek, diabet, semizlik, yurak-qon tomir kasalliklari, surunkali obstruktiv o‘pka kasalligi va gipertenziya bilan og‘rigan odamlar xavf ostida.

Olimlar dislipidemiya yurak xuruji va insultning asosiy xavf omillaridan biri ekanligini ta’kidladilar. Haqiqat shundaki, ba’zi yog‘ga o‘xshash moddalarning ortiqcha (yoki etishmasligi) aterosklerotik blyashka hosil bo‘lishiga olib keladi. Yog ’laxtasi kattalashib, beqarorlashganda, qon pıhtısı hosil bo‘ladi va vazospazm paydo bo‘ladi. Bu qon oqimiga to‘sqinlik qiladi va qon tomir halokati uchun qulay sharoit yaratadi.