BMT G‘azodagi vayronalarni tozalash xarajatlarini 1,2 milliard dollarga baholamoqda

Falastin ma’muriyati bilan G‘azodagi Xon Yunis va Dayr al-Bala shaharlari vayronalarini tozalash bo‘yicha qo‘shma loyihani boshlashni rejalashtirmoqda. Birlashgan Millatlar Tashkilotining Taraqqiyot dasturining G‘azodagi vakolatxonasi rahbari Alessandro Mrakichning hisob-kitoblariga ko‘ra, anklavdan barcha vayronalarni olib tashlash taxminan 1,2 milliard dollarga tushadi.

BMT sun’iy yo‘ldoshi ma’lumotlariga ko‘ra, G‘azodagi 163 mingdan ortiq bino vayron bo‘lgan yoki vayron bo‘lgan – anklavdagi urushdan oldingi barcha binolarning uchdan ikki qismi. Ushbu binolarning uchdan bir qismi ko‘p qavatli binolar edi. Tashkilot hisob-kitoblariga ko‘ra, hozirda G‘azoda 42 million tonna chiqindi bor, ularni tozalash 14 yilga cho‘zilishi mumkin. Shu bilan birga, janob Mrakich Reuters bilan suhbatda vayronalar ostida 10 mingga yaqin shaxsi noma’lum jasadlar borligini ta’kidladi. Chiqindilarning bir qismi yuqori xavf tug‘diradi, chunki uning ostida portlamay qolgan bombalar bor.

BMTning Atrof-muhit bo‘yicha dasturiga ko‘ra, 2,3 million tonna chiqindi zaharli bo‘lishi mumkin. Shunday qilib, G‘azoda o‘tgan yil davomida 1 millionga yaqin o‘tkir respiratorli infeksiyalar qayd etilgan.

Kasalliklar, xususan, asbest changidan kelib chiqishi mumkin: asbest tolalari nafas olayotganda saratonga olib keladi. Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti matbuot kotibi Bisma Akbarning aytishicha, chang «jiddiy tashvish»dir, chunki u suv, tuproqni ifloslantirishi va o‘pka kasalliklarini keltirib chiqarishi mumkin. Metalllarning sizib chiqishi tibbiy xavotirlarni ham keltirib chiqarmoqda: shifokorlarning fikricha, shu sababli mintaqada saraton va tug‘ma nuqsonlar tez-tez uchrab turishi mumkin.

Isroil 2023 yil 7-oktabrda Xamasning Isroilga bostirib kirishiga javoban G‘azo sektorida harbiy operasiya boshladi. Guruh a’zolari 253 nafar isroillikni o‘g‘irlab ketishgan. Falastin sog‘liqni saqlash vazirligi ma’lumotlariga ko‘ra, anklavda jangovar harakatlar boshlanganidan buyon 41,8 mingdan ortiq odam halok bo‘lgan, 97,1 mingdan ortiq kishi jarohatlangan.