Ulug‘bek dahriymidi?

A A A
Ulug‘bek dahriymidi?

Savol:

Ma’lumki, sovet davrida juda ko‘p e’tiqodli olim-shoirlarimizga «dahriy»lik tamg‘asi bosilgan edi. Hatto Navoiydek iymonli shoirni «shayx, zohid va dindorlarga qarshi asar yozgan» deyishgacha borilgan. Mashhur tasavvuf shayxi Ofoqxo‘ja bilan otashnafas shoir Mashrabni, ulug‘ olim Mirzo Ulug‘bek bilan mashhur mutasavvif Xoja Ahror Valiyni bir-biriga qarshi qo‘yib asarlar yozilgan edi. Bunday qarashlar o‘tmishda qolib ketgan deb o‘ylab yursam, yaqinda bir ilmiy asarda yana Ulug‘bek va Xoja Ahror ziddiyatlari haqida so‘z yuritilibdi. Haqiqatan, ular bir-birlariga dushman bo‘lishganmi, umuman, Ulug‘bekning dahriy ekaniga asoslar bormi? 

Ahrorbek Ravshanbekov

Samarqand shahri

 

Hamma narsani e’tiqodsizlik tarozisida tortishga o‘rganib qolingan yaqin o‘tmishimizda boshqa fan va madaniyat arboblari qatori ulug‘ o‘zbek olimi va davlat arbobi Mirzo Ulug‘bek tevaragida ham bir-biriga xilof, nohaq gap-so‘zlar, yorliq yopishtirishlar ko‘p bo‘lgan edi. Yaqin-yaqingacha (hatto hozirda ham) Mirzo Ulug‘bek nomi dindan yuz o‘girib, faqat ilm-fan bilan shug‘ullangani uchun reaksion ulamolar tomonidan tazyiq va ta’qibga uchragan, oxiri hajga yuborish bahonasida mashhur tasavvuf shayxi Xoja Ahror Valiy tomonidan o‘ldirtirib yuborilgan hukmdor sifatida talqin qilib kelindi. So‘zimiz quruq bo‘lmasligi uchun birgina misol keltiramiz: «Ulug‘bek shaxsiy hayotida ham, siyosiy faoliyatida ham Islom dini aqiydalariga yopishib olgan otasi Shohruxdan tamomila boshqacha yo‘l tutdi. Shohrux Hirotda din peshvolari bilan o‘ralashib qolgan, har haftaning juma kuni muntazam ravishda masjidga borib namoz o‘qigan, man etilgan bazmlarni qattiq ta’qib qilgan bir sharoitda Ulug‘bek Samarqandda olimlar va shoirlar doirasida bo‘lib, ko‘pincha din aqiydalariga zid ish qilar edi» («Samarqand tarixi», Toshkent, «Fan», 1971 yil, 1-jild, 219-bet).

Bu kabi tumtaroq so‘zlarni yozgan muhtaram olimlarimiz yaxshi bilishar ediki, sovet bosqinidan oldin bu yurtning oddiy fuqarosidan tortib eng ulug‘ hukmdorigacha Islom dinida bo‘lgan, uning aqiydalariga bo‘ysunib yashagan, hayotini Qur’on va Sunnat asosiga qurgan. Masalan, sohibqiron Amir Temur hazratlari yoshlik chog‘ida uch yildayoq Qur’oni Karimni to‘liq yod olgan, yod olganda ham undan fiqhiy hukm chiqara olish darajasida yaxshi bilgan. Sohibqiron namozini kanda qilmay o‘qigan, ro‘zasini tutgan, yolg‘on so‘zlamagan, va’dasiga vafo qilgan, harom narsalardan butkul yuz o‘girgan edi. Buni hatto din dushmanlari ham tan olib yozishadi. Temuriylardan bo‘lgan Mirzo Ulug‘bek haqida ham xuddi shu gaplarni aytish mumkin. Buni yuqoridagi kitobdan keltirgan iqtibosimiz ham tasdiqlab turibdi: xudojo‘y va taqvoli hukmdor Shohruxning farzandi arjumandi e’tiqodsiz yoki dahriy bo‘lishi mumkin emas!

Ustozimiz shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusufning bundan yigirma yilcha oldin nashr etilgan kitoblaridagi «Avval o‘yla, keyin so‘yla» sarlahali maqolada quyidagi jumlalar bor: «Ba’zi shaxslar esa, avval dinsiz qilib olinib, so‘ngra ma’lum chegarada ijobiy sifatlar bilan baholanar edilar. Bunday shaxslar qatoriga Alisher Navoiy, Ibn Sino, Farobiy, Ulug‘beklar kiritilgan edi... Kechagina «Ulug‘bek Islomga butun vujudi bilan qarshi bo‘lgan, u «din tumandek tarqalib ketadi», deb aytgani uchun zolim Xoja Ahror boshliq johil ruhoniylar uning o‘limiga sabab bo‘lganlar» deb, «ilmiy haqiqat»ni turli vosita, hatto badiiy asarlarda targ‘ib qilayotganlar bugun «Ulug‘bek chin musulmon bo‘lgan, Qur’onni yaxshi yod bilgan, fiqhni (Islom qonunchiligini) a’lo darajada o‘zlashtirgan, shuning uchun ham Islom shariati ila boshqarilgan musulmon davlatga qirq yil boshliq bo‘lgan», deyishmoqda» («Jamiyat ko‘ksiga urilgan zaharli xanjar», 51-52-betlar).

Movarounnahrning atoqli tarixchilaridan Mirxondning «Ravzatus-safo» ko‘p jildli asarining yettinchi jildi Mirzo Ulug‘bek hukmronligining so‘nggi davrlaridan 1493 yilgacha (Husayn Boyqaro tarixi) bo‘lgan voqealarni yoritadi. Ushbu kitobda ham Mirzo Ulug‘bekning komil musulmon bo‘lgani, shar’iy ahkomlarni og‘ishmay bajargani, diniy ulamolarga har jihatdan yordam ko‘rsatgani batafsil ochib beriladi.

Aslida o‘sha paytda Ulug‘bekning fojiali o‘limiga sabab bo‘lgan bir necha vaziyatlar yuzaga kelgan edi. Bulardan eng asosiysi, Ulug‘bek davlat arbobi va sarkardalikdan ko‘ra ilmni afzal ko‘rgan ko‘ngilchan bir hukmdor edi. O‘z-o‘zidan ravshanki, bu narsa Temur avlodlari bo‘lmish jangari shahzodalarga va urushsiz turolmaydigan sarkardalarga yoqmas, ular xassos va shoirtabiat Ulug‘bekni uncha xushlashmas edi.

Temuriy saltanatning oxirgi yirik vakili Shohrux mirzo vafotidan keyin esa o‘zaro urush va mojarolar kuchayib ketdi. Shohrux o‘zidan keyin nabirasi Abdullatifni taxtga o‘tqazishni istardi. Ammo podshohning xotini Gavharshodbegim davlat ishlariga aralashib, boshqa bir nevara Alouddavlani hukmdor qilmoqchi bo‘ldi. Oqibatda saltanat taxtini egallash da’vosida yurgan Muhammad Sulton, Abulqosim Bobur, Alouddavla va Ulug‘bekning o‘g‘li Abdullatif hukmdorga qarshi tish qayray boshlashdi. Saltanat taxtiga Shohruxning nabiralaridan ko‘ra haqliroq bo‘lgan Ulug‘bek o‘g‘li Abdullatif bilan birlashib, Alouddavlani Hirotdan qochishga majbur etadi va Shohruxning poytaxtini egallaydi.

Biroq taxt ilinjida yongan Abdullatif Ulug‘bek dushmanlarining ig‘vosi bilan otasiga qarshi isyon ko‘tardi va Abulqosim Bobur bilan til biriktirib otasiga qarshi ittifoq tuzdi. Xoin Abdullatif aziz otasining hayotiga chang soldi va uning tabiiy ilmlarga rag‘bati ustunligidan norozi bo‘lib yurgan mutaassib ruhoniylardan «dindan chiqqan» Ulug‘bekni o‘ldirish haqida fatvo yozdirib oldi. Vaholanki, Ulug‘bek hokimiyatni Abdullatifga topshirib, umrining qolgan qismini ilmga bag‘ishlash niyatida Samarqandga borib, o‘zini o‘g‘liga topshirganini Davlatshoh Samarqandiy va «Tarixi Abulxayrxoniy» muallifi Mas’ud ibn Usmon Ko‘histoniylar yozib qoldirishgan.

Diniy ulamolarning johil, yangilikka qarshi, mutaassib qatlami falakshunoslik va riyoziyot kabi ilmlarga «mukkasidan ketgan» Ulug‘bekni yoqtirmasligi ham haqiqat edi. Vaholanki, diniy va dunyoviy ilmlar o‘rtasiga «xitoy devori» qurib oladigan, surishtirib o‘tirmay har qanday taraqqiyot yangiligini haromga chiqaradigan bunday johillar Ulug‘bek zamonidan oldin ham, keyin ham yetarlicha topilgan. Ammo Xoja Ahror Valiyday ulug‘ mutasavvifning, Allohning do‘stlaridan deb tan olingan karomatli shayxning Ulug‘bekning o‘limiga hech qanday aloqalari bo‘lmagan. Bu tarixiy mudhish hatoni tuzatish yo‘lida katta izlanishlar olib borgan samarqandlik tadqiqotchi, Xoja Ahror Valiyning avlodlaridan Komilxon Kattayev «Xoja Ahror Valiy va Mirzo Ulug‘bek muammolari» degan maxsus risola yozib, 2004 yili Samarqandda chop ettirdi. Keling, ana shu ilmiy asarning mavzuimizga oid ayrim o‘rinlari bilan tanishib chiqaylik:

«Xoja Ahror Valiy bilan Mirzo Ulug‘bek oralarini dastlab akademik Bartold boshliq sharqshunoslar buzgan bo‘lsa, keyinchalik o‘zimizdan chiqqan olimlar davom ettirishdi. O‘zbekiston Fanlar akademiyasining birinchi prezidenti Toshmuhammad Qori-Niyoziy «Astronomicheskaya shkola Ulugbeka» nomli monografiyasida hazrati Xoja Ahrorni Mirzo Ulug‘bekning o‘ldirilishda ayblaydi».

Akademikning bu fikriga ushbu satrlar muallifining bobosi Kattaxonxoja Dahbediy (1868 – 1969) qarshi chiqqan edilar... (Xoja Ahror Valiy u kishiga ona tomondan katta bobo edilar). Kattaxonxoja Eshon bu asarni Islom diniga va ma’rifatga qarshi yangi fitna deb tushunib, o‘sha zahoti O‘zbekiston Fanlar akademiyasiga va uning rahbariga xat jo‘natadilar hamda akademik juda katta tarixiy xatoga yo‘l qo‘yayotganini izhor etadilar. Buni dalillash uchun toshkentlik katta olimlarni Dahbedga taklif etadilar.

Risolada yozilishicha, «Sobiq Ittifoq tarixchiligida bu muammoni o‘rganishda juda ko‘p chalkashliklarga yo‘l qo‘yilgan. Avvalo, Xoja Ahror va Mirzo Ulug‘bek bir-birlari bilan uchrashishmagan. Xoja Ahror xalqqa tanilganidan keyin Samarqandga birinchi marta milodiy 1450 yili kelgan (1427 yili oz muddatga o‘qishga kelgan, ammo shahardagi madrasalarning minglab talabalari ichida yosh Ubaydullohning hukmdor Ulug‘bek bilan shaxsan tanish bo‘lishi ehtimoldan yiroqdir). Bu paytda Mirzo Ulug‘bek ham, uning padarkush o‘g‘li Abdullatif ham hayotda yo‘q, hokimiyat Ulug‘bekning kuyovi va jiyani Abdulloh mirzo qo‘lida edi. Shu dalilning o‘zi hazrati Xoja Ahrorning Ulug‘bek fojiasiga umuman aloqalari bo‘lmaganini isbotlab turibdi».

Komilxon Kattayevning fikricha, sovet olimlari o‘ylab topib, keyin zo‘r berib alangalatgan bu uydirmani o‘zbek olimlari ham qo‘llab, Xoja Ahrorga tuhmat qilish bobida ustozlarini ham ortda qoldirib ketishadi. Muallif risolasida yozadi: «Rusiyalik A.Boldiryov, tojikistonlik A’loxon Afsadzod kabi olimlar mustabid tuzum davrida ham Xoja Ahror haqlarida haqiqatni yozishga harakat qilishgani holda ba’zi yurtdoshlarimiz bu valiy zotni «taraqqiyot dushmani», «Ulug‘bekka qarshi chiqqan shaxs», «reaksion din arbobi» sifatlari bilan kitoblar yozishgan edi. Yana bir katta insofsizlik shuki, ayrimlar Ulug‘bekning qatlini uning rasadxona qurdirganiyu falakshunoslik ilmi bilan shug‘ullanganiga bog‘lashadi. Bu da’voda ham hech bir asos yo‘q! Dinimiz, ayrimlar zo‘r berib istaganiday, ilm-fanga, taraqqiyotga zid emas. Mirzo Ulug‘bek ham hech qachon g‘ayridin bo‘lmagan, besh vaqt namozini kanda qilmagan, asarlarida Islom dini va aqiydasini himoya etgan zotdir. Buning ustiga musulmon olamida Ulug‘bekdan oldin ham, keyin ham falakiyot bilan shug‘ullanilgan, rasadxonalar qurilgan. Eng qizig‘i, Xoja Ahror qurdirgan va So‘zangaron ko‘chasida joylashgan madrasaning devoriga tutash hovli Ulug‘bekning eng yaqin shogirdi mavlono Aliy Qushchiga tegishli bo‘lgan. Bu alloma ustozi Ulug‘bek vafotidan keyin yana yigirma ikki yil mobaynida shu hovlisida tinchgina yashab ijod qilgan».

O‘zimizdan yana shuni qo‘shimcha qilamiz: Aliy Qushchining Islom olamida martabasi shunchalik baland ediki, taxt uchun urush-mojarolaridan to‘yib, vatanini tark etgan olim umrining oxirigacha Turkiyadagi Ayo-Sofiya jome’ masjidi qoshidagi madrasada bosh mudarris bo‘ldi va Istanbulda vafot etganidan so‘ng musulmonlarning tabarruk ziyoratgohi – Abu Ayyub Ansoriy qabristonida dafn etildi.

Xullas, uzoq yillar mobaynida Mirzo Ulug‘bekka nohaq taqilgan dahriylik tamg‘asini olib tashlash, uning o‘limida Xoja Ahror Valiyday tabarruk zotni ayblash kabi tuhmatlarga chek qo‘yish payti keldi. Ayrim zamonasoz olimlar yozib kelganiday Mirzo Ulug‘bekning o‘limiga Islom dini ham, Xoja Ahror Valiy ham sababchi emas, balki bu fojia hukmdorning ayrim kishilar bilan shaxsiy adovati va taxt uchun kurashlar natijasidir. Bunga isbot-dadil axtarib yurishning hojati ham yo‘q. Mirxond, Davlatshoh Samarqandiy, Abdurrazzoq Samarqandiy, Abu Tohirxoja, Muhammad Haydar, Xondamir kabi insofli tarixchilarimizning asarlariga xolis murojaat qilinsa, kifoya!

Ahmad Muhammad

«Hilol» jurnalining 5(14) sonidan


Matnda xatolik topsangiz, o‘sha xatoni belgilab, bizga jo‘nating (Ctrl + Enter)

Fikr bildirish uchun qaydnomadan o'tishingiz so'raladi va telefon rakamni tasdiklash kerak buladi!

Markaziy Osiyo xalqlari uchun Rossiya endi qiziq emas

Марказий Осиёдан Россияга келаётган меҳнат муҳожирлари сони сезиларли даражада камайди.

"Kim Chen Inni sud qilish vaqti keldi"

Украиналикларга Ким Чен Инни судга бериш маслаҳат берилди.

Xabi Alonsoga "Real"ning yulduz vingeri kerak emas

Хаби Алонсо Родригога "Реал"нинг асосий таркибидан жой тополмаяпти.

Rossiya o‘t ochishni to‘xtatish uchun ikkita shartni ilgari surmoqda — Bild

Айни дамда Оқ уй Трампнинг Путин билан суҳбати натижа бериб, рус етакчиси ўз шартларини юмшатишига умид билдирмоқда.

Istanbuldagi muzokarada Rossiya Ukrainaga beshta shart qo‘ydi

Истанбулда Украина билан ўтказилган музокарада Россия ўзининг асосий талабларини маълум қилди. Бу ҳақда Россия делегацияси вакили Владимир Мединский маълум қилди, деб хабар беради Clash Report.

"Rossiyadan qo‘rqganimda, mudofaa vaziri bo‘lmasdim"

Россиядан қўрқганимда, мудофаа вазири бўлмасдим — Эстония мудофаа вазири Ханно Певкур лавозимни қандай эгаллаганини айтиб берди.

F-35 endi yashirina olmaydi! Rossiya va Xitoy radarlari amerikalik qiruvchilarni aniqlayapti

Россия ва Хитой радарлари Американинг F-35 қирувчи самолётларини аниқлаши ва кузатиши мумкин, деб ёзади The National Interest.

Rossiya Qrimdan harbiy texnikani olib chiqib ketmoqda

Россия Севастополдаги ҳарбий базадан ҳарбий техникани оммавий равишда олиб чиқиб кетмоқда, чунки у фронтда тақчил, деб хабар берди "АТЕШ".

Qo‘qon shahrida sodir bo‘lgan holat yuzasidan ma’lumot

Дастлабки маълумотларга кўра 7 нафар фуқаро шифохонага мурожаат қилган. Тиббий кўрикдан ўтказилиб, аҳволлари яхши бўлганлиги боис уйига рухсат берилган.

Eron jasorat ko‘rsatmoqda

"Агар бугун сионистик режим ўз адашуви туфайли аҳмоқлик қилиб тажовуз қилишга журъат этса, шубҳасиз, ўзининг заиф ва кичик ҳудудига қақшатқич ва қатъий жавоб олади".

Go‘zallik malikasi 9 oyga qamaldi

Бу ҳақда Need To Know (NTK) нашри хабар бермоқда.

Andijon hokimi Shuhrat Abdurahmonov jinoyat sodir etgani haqida xabarlar tarqaldi

Хабарларда ҳолат вояга етмаган шахсга нисбатан қилингани айтилган.

Qozog‘iston Rossiya bilan urushga tayyorgarlik ko‘rmoqdami yoki bu shunchaki ichki chorami?

Қозоғистон Россия билан уруш ҳақида гапирди.

Hokim o‘rinbosari o‘zini yoqib yubordimi?

Ижтимоий тармоқларда Яккабоғ тумани ҳокими ўринбосари ўзини ёқиб юборгани ҳақида хабар тарқалди.

Ortiqxo‘jayev yangi lavozimda ish boshlagani aytilmoqda

Тарқалган хвбврлврга кўра, Жаҳонгир Ортиқхўжаев Ўзбекистон корпоратив спорт ассоциацияси расининг биринчи ўринбосари сифатида иш бошлаган.

Toshkentda 49 yoshli shilqim qaynota qamaldi

Мазкур ҳолат юзасидан суд иши ЖИБ Янгиҳаёт туманида кўриб чиқилди.

Ukraina 1991 yilgi chegaralarni qaytarishga umid bog‘lamasligi kerak. Rossiyaning urushni davom ettirish uchun resurslari mavjud - Zalujniy

2023 йил охиридан бошлаб Россия ҳолдан тойдириш урушини олиб бормоқда.

Xorazmda metallomga topshirilgan snaryad portlab ketdi. Qurbon bor

Манбага кўра, снарядлар Қорақалпоғистон Республикаси Амударё туманида ҳарбий хизматчилардан сотиб олинган.

Andijondagi maktabda 10 sinf o‘quvchisi dars paytida o‘qituvchisiga musht tushirdi

Ўқувчи ўзини ўқитувчи ҳақорат қилгани ва шапалоқ туширганини, шундан сўнг ўзини ҳимоя қилганини айтган.

Toshkent hokimligi poytaxt ahlini ogohlantirdi!

Шу билан бирга, фавқулодда ҳолатларда 1050, 1055, (71) 212-69-80 ва (71) 212-69-82 рақамларига мурожаат қилишингиз мумкинлигини эслатган.

Dunyoda Rossiya qurollariga qiziqish ortib bormoqda — Putin

"Ўзимизга керакли ҳамда экспорт потенциалига эга бўлган истиқболли ҳарбий маҳсулотларга алоҳида эътибор қаратиш керак".

Chechen qo‘mondonidan to‘g‘ridan-to‘g‘ri tahdid: “Ruslarni o‘ldirish uchun kelgan xorijliklar yo‘q qilinadi!”

Чеченистоннинг "Ахмат" махсус кучлари қўмондони Апти Алаудинов Украинадаги урушда қатнашаётган жангчилар ҳақида баёнот берди.

Ochlik, bombardimon va o‘lim: G‘azoda insoniyat halok bo‘lmoqda

Ғазо шимолида жойлашган турар-жой биносига Исроил томонидан амалга оширилган ҳаво ҳужуми оқибатида 50 дан ортиқ фаластинлик ҳалок бўлди ёки бедарак йўқолди.

Mudofaa vazirligi ijtimoiy tarmoqlarda tarqalgan "Xorazm snaryad portlabdi" degan xabar yuzasidan rasmiy munosabat bildirdi

Ҳозирда Ўзбекистон Республикаси Ҳарбий прокуратураси томонидан дастлабки тергов ҳаракатлари олиб борилмоқда

Hindistonda kuchli yomg‘irlar tufayli 45 kishi halok bo‘ldi

Уттар-Прадеш ҳукумати жабрланганларга молиявий ёрдам кўрсатишини эълон қилди.

AQSh 75 yoshli jinoyatchini qatl qildi

АҚШ 1989 йилда оиласини пичоқлаб ўлдирган, аммо охиригача айбини тан олмаётган 75 ёшли жиноятчини қатл қилди.

Dahshat: ona o‘z qizini o‘ldirish uchun 100 ming rubl evaziga killer yolladi

Бу ҳақда Life.ru нашри ШОТ Телеграм-каналига таяниб хабар берди.

Rossiyada xitoylik va o‘zbekistonlik ishchilar mushtlashdi

Тўқнашувда ўндан ортиқ киши қатнашган. Шу билан бирга, улардан бири оломонни тарқатишга уринган ва «раҳбар муаммони ҳал қилади» деб айтган.

San-Diyegodagi samolyot halokati natijasida 3 kishi halok bo‘ldi

Эддининг айтишича, самолётнинг қулашига тонгда бу ҳудудда кузатилган қуюқ туман сабаб бўлган бўлиши мумкин.

Eron Ozarbayjon elchixonasiga hujum qilgan erkakni o‘limga hukm qildi

Маҳкумнинг исми ошкор этилмади. ОАВ хабарига кўра, ҳукм қонуний кучга киргандан сўнг аниқ ҳолатлар кўрсатилмаган ҳолда ижро этилган.

Toshkent viloyatida bitiruvchilar “so‘nggi qo‘ng‘iroq” uchun pul o‘g‘irladi

Ангренда 15–17 ёшдаги тўрт нафар мактаб ўқувчиси “Damas” автомашинасидан 11 миллион сўмни ўғирлади

Qashqadaryoda “Jihodchilar” oqimining 8 nafar a’zosi qamaldi

Таъкидлаш лозимки, гуруҳ етакчиси ва аъзоларининг 4 нафари муқаддам содир этган жиноятлари учун умрининг маълум бир қисмини панжара ортида ўтказган бўлсаларда, ўз хатоларидан тўғри хулоса чиқаришмаган.

Oq uy Eronni yadroviy fayl haqida ogohlantirdi

Бу ҳақда Оқ уй матбуот котиби Керолин Леавитт журналистлар учун ўтказилган навбатдаги брифингда маълум қилди.

Linkolnning qonga bo‘yalgan qo‘lqoplari auksionda 1,5 million dollarga sotildi

Бу ҳақда Freeman's-Hindman ауксион уйи хабар берди.

Agar sanksiyalar bekor qilinsa, Eron yadroviy faoliyatini nazorat qilishga ruxsat beradi

Эрон ташқи ишлар вазири Аббос Арагчи СНН телеканалида маълум қилди.

AQSHDA har beshinchi bola semirib ketgan

Бу ҳақда Америка президенти Доналд Трамп Оқ уйда сўзлаган нутқида айтиб ўтди.

Yaponiyada inson tushlarini yozib olish texnologiyasi yaratildi

Япониянинг Киото шаҳридаги ATR “Computational Neuroscience” лабораторияси томонидан инсон онгининг сирли олами — тушларни ёзиб олиш ва уларни қайта тиклаш бўйича илғор технология ишлаб чиқилди.

Taktik yadro quroli: Rossiya MiG va Su samolyotlariga yangi raketa o‘rnatmoqda

Россия тактик ядро зарядли янги бошқариладиган авиация ракетасини жорий этмоқда

Bosib olingan G‘arbiy Sohilda bir nechta ko‘chmanchilar hujumlari haqida xabar berildi

Босиб олинган Ғарбий Соҳил ва босиб олинган Шарқий Қуддусда кеча ва бугун кўчманчилар ҳужумлари авж олди:

Fermer "er kovlab," o‘z maydonidan oltin topdi

Тахминий ҳисоб-китобларга кўра, унинг ерларида 150 тоннага яқин олтин мавжуд.

Босиб олинган Ғарбий Соҳилда бир нечта кўчманчилар ҳужумлари ҳақида хабар берилди

Босиб олинган Ғарбий Соҳил ва босиб олинган Шарқий Қуддусда кеча ва бугун кўчманчилар ҳужумлари авж олди:

Фермер "ер ковлаб," ўз майдонидан олтин топди

Тахминий ҳисоб-китобларга кўра, унинг ерларида 150 тоннага яқин олтин мавжуд.

Дунё бўйлаб ўғирланган iPhone'лар айнан бир жойда тўпланади

Financial Times таҳририяти дунё бўйлаб iPhone'лар ўғирланишига оид йирик журналистик суриштирувни эълон қилди.

Фирибгар келиннинг сири фош бўлди

Фирибгар келиннинг сири фош бўлди

Шимолий Корея Япония денгизи томон қанотли ракеталарини учирди

Ҳозирда снарядлар денгизга тушгани тахмин қилинмоқда.

Ўзбекистонда экологик ва атроф-муҳит бўйича Марказий Осиё тадқиқот маркази ташкил этилади

Марказ Марказий Осиё минтақасида илмий тадқиқотлар, мутахассисларни тайёрлаш, технологиялар ва тажриба алмашиш, шунингдек, «ёшил» ва барқарор ривожланишни тарғиб қилиш учун платформа бўлади.

Қамчиқда Cobalt хандаққа тушиб кетди

Автомобилда ҳайдовчи ва 3 нафар йўловчи бўлган.

​​​​​​​АҚШда Исроил элчихонасининг икки ходими ўлдирилди

Гумонланувчи қўлга олинган.

Тожикистонда 2 ёшли бола боғчада каравотга осилиб қолиб, вафот этди

Маълумотларга кўра, лоқайдликка йўл қўйган 29 ёшли ходимга нисбатан жиноят иши қўзғатилган

Йўл транспорт ҳодисаси оқибатида вафот этган шахснинг қариндошига 100 млн. сўм зарар ундирилди

Жумладан, қарздорга ижро ҳужжати мазмуни тушунтирилиб, унинг талабини бажармаслик оқибатлари ҳақида огоҳлантириш берилган.

Марко Рубио: "Биз Ғазога озиқ-овқат етказиб бериш ҳажми ошишини кутяпмиз"

АҚШ Давлат котиби Марко Рубио Исроил томони билан Ғазога озиқ-овқат етказиб бериш ҳажмини ошириш бўйича музокаралар олиб бораётганини таъкидлади.

Покистонда террорчи мактаб автобусини портлатиб юборди

Ҳозирча ҳеч бир террорчи гуруҳ ҳужум учун жавобгарликни ўз зиммасига олмаган.

Байден ҳақида даҳшатли даъво: “Умри 1,5 йилдан кўп қолмаган”

Саратоннинг тезкор шакли ташхиси қўйилган Байденнинг умри 12 ойдан 18 ойгача қолган бўлиши мумкин.

Қизлар армияда хизмат қилмаган йигитларга турмушга чиқмаслиги керак

Қирғизистонлик депутат Надира Нарматова парламент йиғилишида шундай фикр билдирди.

Сурхондарёда фуқаролар қовундан заҳарланаётгани ростми?

Ижтимоий тармоқларда Сурхондарё вилоятида етиштирилган қовун маҳсулотларида гўёки нитрат миқдори меъёрдан ортиқ экани ва уни истеъмол қилган фуқаролар заҳарланаётгани ҳақида хабарлар тарқалди.

Тошкентда фастфуд сабаб 10 ойлик чақалоқнинг чириган ичаги кесиб ташланди

Бу ҳақда “Миллар” дастурида маълум қилинди.

Полша Украинага қўшин юбориш бўйича якуний қарорни эълон қилди

Полша Украинага қўшин юбормоқчи эмас , бу якуний қарор. Бу ҳақда мамлакат бош вазири Доналд Туск ТВП Инфо каналида маълум қилди .

АҚШ Эрон ядровий иншоотларига яқин орада зарба беришини эълон қилди

Бу ҳақда вазиятдан хабардор америкалик расмийларга таяниб CНН хабар бермоқда .

Исроил Ғазода ўзини-ўзи мудофаа амалиётини кенгайтирди

Исроил армияси ўзини ҳимоя қилиш доирасида Ғазо секторидаги амалиётини кенгайтирмоқда, бироқ гаровга олинганларни озод қилиш бўйича келишувга эришилса, “ҳаракатларини тузатишга” тайёр.

АҚШ бир қанча давлатлар билан фаластинликларни Ғазодан кўчириш имкониятини муҳокама қилмоқда

Қўшма Штатлар Ғазо секторидаги фаластинликларни у ерга вақтинча жойлаштириш имкониятини сўраб бир қатор давлатларга мурожаат қилди.

Instagramʼдаги изоҳ сабаб Самарқандда мактаб ўқувчиси ҳалок бўлди

Самарқанд вилояти Пахтачи туманида 2 мактаб мактаб ўқувчилари иштирокидаги жанжалда ўқувчилардан бири ҳалок бўлди. Воқеа дарсдан сўнг содир бўлган.

Қозоғистондан олиб келинган синтетик гиёҳвандлик воситалари айланмасига чек қўйилди

Давлат хавфсизлик хизматининг Тошкент вилояти бўйича бошқармаси ходимлари томонидан ички ишлар органлари билан ҳамкорликда синтетик гиёҳвандлик воситалари айланмасига чек қўйишга қаратилган тезкор тадбир ўтказилди.

Трамп Байденнинг шерикларини хиёнатда айблади

Оқ уй раҳбари тегишли нашр билан Truth Social ижтимоий тармоғидаги саҳифасида бўлишди.

Япония қишлоқ хўжалиги вазири гуруч ҳазилидаги можаролар фонида истеъфога чиқди

Кёдо агентлиги хабарига кўра, бўш турган лавозимга аҳоли орасида машҳур бўлган ёш сиёсатчи, собиқ бош вазир Жуничиро Коидзумининг ўғли Синдзиро Коидзуми тайинланади.

25 ёшли фуқаро смартфонга қарамликнинг ноёб ва қўрқинчли оқибатларига дуч келди

Япониянинг 25 ёшли фуқароси бўйин мускулларини бошқаришни бутунлай йўқотди ва бошини кўтаролмай қолди. Шифокорлар унга кўп йиллик ғайритабиий тана ҳолатидан келиб чиққан "эгилган бош синдроми" нинг оғир шакли ташхисини қўйишди.

Индонезияда вулқон отилди

Индонезия ҳукумати Левотоби Лаки-лаки вулқони учун энг юқори огоҳлантириш даражасини белгилади.

ЖССТ давлатлари пандемия келишуви учун овоз беришади

“Репорт” нинг хабар беришича , ташкилот сайтидаги овоз бериш жараёнининг транслятсиясига кўра, йиғилишда қатнашган 124 нафар иштирокчи давлат келишувни ёқлаб, 0 нафари қарши овоз берган. 11 давлат, жумладан Исроил, Эрон, Италия, Полша, Россия ва Словакия бетараф қолди. Шартномани маъқуллаш учун 83 овознинг кўпчилик овози керак эди.

Исроил Ғазода янги операция бошланганидан бери биринчи аскар ҳалок бўлганини маълум қилди

“Репорт” нинг хабар беришича , армия матбуот хизмати баёнотига кўра, “Темир излар” 401-зирҳли бригадасининг жанговар муҳандислик батальонида хизмат қилган 22 ёшли сержант Ёзеф Еҳуда Хирак ҳалок бўлган.

Путин ва Трамп суҳбати: Россия президенти баёнот билан чиқди

Путин журналистлар билан учрашувда америкалик ҳамкасби Доналд Трамп билан суҳбатдан кейин асосий фикрларини очиқлади.

Путин ва Трамп 2 соат суҳбатлашди: тинчликка умид пайдо бўлдими?

Путин ва Трамп суҳбатлашди. Уларнинг суҳбати тахминан 2 соат давом этди. Россия раҳбари аллақачон матбуот олдига чиқди.

Дунёдаги энг йирик иш берувчилар рўйхати эълон қилинди

Жаҳондаги энг катта учта иш берувчи ташкилот қаторида қуйидагилар турибди.

АҚШ молия вазири: Божлар яна оширилиши мумкин

АҚШ молия вазири Скотт Бессент CNN телеканалидаги интервюсида президент Доналд Трамп томонидан жорий этилган янги божлар ва уларнинг истеъмолчиларга таъсири ҳақида фикр билдира туриб, Walmart каби йирик чакана савдо тармоқлари божлардан келиб чиқадиган харажатларнинг бир қисмини ўз зиммасига олиши, аммо бу маҳсулот нархларининг ошишига олиб келиши мумкинлигини таъкидлади.

Россия Эстониядан йўлга отланган нефт танкерини қўлга олди

Россия Эстониядан йўлга отланган нефт танкерини қўлга олди, деб хабар берди «Блумберг» телеграм-канали.

Руминияда президентлик сайлови: Бухарест мэри етакчилик қилмоқда

Руминияда президентлик сайловининг иккинчи турида овозларнинг 90 фоизи санаб чиқилган ҳолда, Бухарест мэри — ҳокимият коалицияси номзоди 53,67 фоиз овоз билан етакчилик қилмоқда.

Дуров Францияни Руминия сайловларига таъсир ўтказишга уринишда айблади

Бу ҳақда у Х ижтимоий тармоғида ёзган.

Исроил Ғазога озиқ-овқат импортига рухсат берди

Бу ҳақда яҳудий давлати бош вазири Бенямин Нетаняхунинг идораси хабар берди.

ID ҳозирча вазиятга изоҳ бермади.

Ханс-Дитер Флик "Барселона" билан янги меҳнат шартномасини 2027 йилгача имзолайди. Бу ҳақда "кўк-анорранглилар" президенти Жоан Лапорта маълум қилди.

Ғазодаги ҳужумда бир кечада 100 дан ортиқ одам ҳалок бўлди

ID ҳозирча вазиятга изоҳ бермади.

Сомалида ҳарбий хизматчиларнинг портлаши оқибатида камида 11 киши ҳалок бўлди

“Репорт” хабар беришича , бу ҳақда СМС Сомали телеканали Ҳ ижтимоий тармоғида маълум қилди .

Мадриднинг асосий аеропортини 500 га яқин уйсизлар эгаллаб олган

Испаниянинг Мадрид шаҳридаги асосий аеропортда яшовчи уйсизлар сони 500 нафарга етди.