Tramp Putindan qanday imtiyozlarni kutmoqda?

Donald Tramp Ukrainadagi urushni tugatish uchun Rossiya prezidenti Vladimir Putinning yon berishlariga umid qilmoqda, deb yozadi Financial Times (FT). Uning so‘zlariga ko‘ra, Amerikaning saylangan prezidenti jamoasi Moskva bilan o‘t ochishni to‘xtatish shartlariga oydinlik kiritish uchun muzokaralar olib borish niyatida.

Saylov kampaniyasi vaqtida Tramp Ukrainadagi urushni 24 soat ichida tugatishga va’da bergan edi. Wall Street Journal avvalroq Trampning vise-prezident J.D.Vens boshchiligidagi jamoasi mojaroni muzlatish uchun munozarali tinchlik rejasini taklif qilgani haqida xabar bergan edi. Bu rejaga ko‘ra, Ukrainaning sharqiy hududlari Rossiyaga o‘tadi va Kiyevning NATOga a’zoligi 20 yilga kechiktiriladi.

Bu yondashuv Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiyning tinch talablaridan ko‘ra, Putinning qarashlariga ko‘proq mos keladi, deya qayd etadi nashr.

Biroq Putinning jahon miqyosida yetakchi o‘rinni tiklash va sanksiyalarni bekor qilish istagini inobatga olgan holda, Tramp Rossiya rahbarini uzoqlashtirmasdan, bu maqsadlardan yon olish uchun foydalanishi mumkin, deb yozadi FT.

Tramp jamoasi uchta mumkin bo‘lgan yo‘lni ko‘rib chiqmoqda:

1. Urushdan keyingi Germaniya stsenariysi. Tramp Ukrainaning ayrim hududlarisiz ham hududiy yaxlitligini tan oladigan o‘t ochishni to‘xtatish tarafdori bo‘lishi mumkin. Rossiya tomonidan bosib olingan hududlar Sharqiy Ukraina deb tan olinishi rejalashtirilmoqda. G‘arb ikkinchi jahon urushidan keyin G‘arbiy Germaniyani tan olish uchun ushbu diplomatik yondashuvdan foydalangan. Bu uzoq vaqt bo‘linishga imkon bersada, u hududiy birlikni saqlaydi - bu Ukraina suvereniteti va Putinning murosaga bo‘lgan istagini qondira oladigan ramka.

2. Ukrainaning NATO va YEIga a’zo bo‘lishi bo‘yicha parallel muzokaralar. Harbiy blokka a’zolikni to‘liq taqiqlash o‘rniga, Tramp sekinroq jarayonni qo‘llab-quvvatlashi mumkin. NATOga a’zo bo‘lish bo‘yicha muzokaralarni Yevropa Ittifoqiga a’zolik bo‘yicha davom etayotgan munozaralar bilan bir vaqtda boshlash Ukrainaga G‘arb tomon yo‘lini saqlab qolish va Putin uchun kutilmagan kutilmagan hodisalardan qochish imkonini beradi. Bunday ikki bosqichli yondashuv Ukraina ambisiyalarini saqlab qoladi, lekin ularni uzoq muddatda boshqaradi.

3. Yadro qurollarini nazorat qilish bo‘yicha muzokaralarni qayta boshlash.

AQSh strategik barqarorlikni tinchlik kelishuvining dastlabki sharti sifatida muhokama qilib, Rossiyani yadroviy qurol nazorati bo‘yicha muzokaralarga qaytishga undashi mumkin. Putin uchun yadroviy muzokaralarni qayta boshlash uning ichki va xalqaro imidjini oshirishi mumkin, Tramp esa ham yadroviy barqarorlik, ham tinchlik bo‘yicha taraqqiyotni ta’kidlashi mumkin.