Amir Temur hayoti haqidagi noyob qo‘lyozma asar “Tuzuklar” Yamandan topildi

A A A
Amir Temur hayoti haqidagi noyob qo‘lyozma asar “Tuzuklar” Yamandan topildi

Avval xabar qilinganidek, joriy yilning 10-11 dekabr kunlari poytaxtimizda “O‘zbekistonning madaniy merosi jahon to‘plamlarida” loyihasining 2018 yil yakunlari va 2019 yil «Yo‘l xaritasi»ni ishlab chiqishga bag‘ishlangan xalqaro multimediya forumi bo‘lib o‘tadi.

Forum doirasida o‘tkaziladigan "Zamonaviy dunyodagi madaniy meros: saqlash va ommalashtirish" mavzusidagi ilmiy-amaliy konferensiyasida “O‘zbekistonning 100 mashhur qo‘lyozma yodgorliklari” loyihasi tahliliga keng o‘rin beriladi. Unda mahalliy va xorijiy olimlar, tadqiqotchilar va ijodkorlar O‘zbekistonning madaniy merosi va tarixiy qo‘lyozmalar tahliliga bag‘ishlangan maqolalari bilan ishtirok etmoqda.

Sizning e’tiboringizga havola etilayotgan Amir Temurning “Temur tuzuklari” asari tarixi va qo‘lyozmalari haqidagi Rustam Jabborovning maqolasi ham “O‘zbekistonning 100 mashhur qo‘lyozma yodgorliklari” loyihasiga taqdim etilgan.
 

***


Buyuk davlat arbobi Amir Temur (1336-1405) o‘zining o‘tkir aql-zakovati, noyob yetakchilik qobiliyati, harbiy mahorati bilan jahon tarixida munosib o‘rin tutadi. Sarkardaning hayot yo‘li, davlat boshqaruvi, o‘z faoliyati davomida erishgan muvaffaqiyati bir qator tarixiy asarlarda, jumladan, uning “Temur tuzuklari” kitobida ham yaqqol aksini topgan.

 

SOHIBQIRON KITOB YOZGANMI?


Mazkur shoh asar olti asrdan beri dunyo jamoatchiligi e’tiborini tortib kelmoqda. Ayni paytda uning turli qo‘lyozma nusxalari va tarjimalari dunyoning turli nuqtalarida, bir qator nufuzli kutubxona, muzeylar va shaxsiy to‘plamlarda saqlanmoqda. Ko‘plab taniqli olimlar “Temur tuzuklari” ustida tadqiqotlar olib borishgan.

O‘tgan davr ichida mazkur asar Amir Temur tomonidan yozilmagan, uning vafotidan ancha keyin yaratilgan, degan taxminlar ham ilgari surildi. Ammo asarning tili va uslubi, pand-nasihatlarning Amir Temur siyratiga mosligi, chuqur idrok, o‘tkir zehn va donishmandlik bilan yozilgani, asardagi voqealarning Amir Temur hayoti haqida hikoya qiluvchi bir qator ishonchli manbalar (Nizomiddin Shomiyning “Zafarnoma”si, Sharafiddin Ali Yazdiyning “Zafarnoma”si, Ibn Arabshohning “Ajoyib at-taqdur fi axbori Taymur” asari va hokazo)dagi ma’lumotlarga mos kelishi va boshqa bir qator tarixiy faktlar asar bevosita Amir Temur tomonidan yozilganini tasdiqlaydi.

Tarixiy ma’lumotlarga ko‘ra, asar dastavval Amir Temurning ona tili – eski o‘zbek tilida yozilgan. Sharafiddin Ali Yazdiy ham yuqorida nomi tilga olingan asarida Amir Temur davrida uning hayotidagi muhim voqealarni o‘z ichiga olgan turkiy va forsiy asarlar mavjud bo‘lganini aytadi. Shu paytga qadar Amir Temur faoliyati haqida uning hayotligida bitilgan turkiy tildagi asar bizgacha yetib kelmaganidan, bu o‘rinda so‘z “Temur tuzuklari” haqida borayotgani taxmin qilish mumkin.

Ushbu kitob asrlar davomida bir qator hukmdorlar uchun dasturil-amal vazifasini o‘tagan. Ehtimol, Zahiriddin Muhammad Boburning “Boburnoma”, Abulg‘ozi Bahodurxonning “Shajari turk” singari asarlarini yozishlariga ham aynan sohibqironning mazkur “Tuzuklar”i tutki bergan bo‘lishi mumkin. Afsuski, asarning turkiy tilda bitilgan ilk qo‘lyozmasi hanuzgacha topilgani yo‘q. Bu durdona asar topilganida, tariximizning bizga ma’lum bo‘lmagan sahifalari ochilishi barobarida o‘zbek mumtoz adabiyoti ham yana bir go‘zal durdona bilan boyigan bo‘lar edi.

Bugun bizgacha yetib kelgan xilma-xil qo‘lyozmalar hajmi, tarkibi, uslubi nuqtai nazaridan bir-biridan farqlanadi. Qo‘lyozmalarning eng qadimgisi XVII asrga mansub bo‘lib, u Boburiylar hukmronligi davrida, Hindistonda ko‘chirilgan. Kitob muqaddimasida bitilishicha, Agrada Boburiylar saroyida xizmat qilgan shoir va tarjimon Abu Tolib al-Husayniy al-Oriziy at-Turbatiy Makkai mukarramada haj amallarini bajarib, ortga qaytayotganida, Yaman hukmdori Ja’far poshoning kutubxonasida turkiy tilda bitilgan bir noyob qo‘lyozmaga duch keladi. Tarjimonning yozishicha, bu asar Sohibqiron Amir Temurning yetti yoshdan yetmish yoshgacha bo‘lgan davrida boshidan kechirgan sarguzashtlari, davlat boshqaruvi usullari, vazir va amirlari, farzandlariga hukmronlik borasida bergan maslahatlari va yo‘l-yo‘riqlari o‘rin olgan.

At-Turbatiy bu bebaho qo‘lyozmani o‘zi bilan olib kelgan va uni sekin-astalik bilan forsiy tilga tarjima qila boshlagan. 1637 yilda asar tarjimasini to‘la-to‘kis bitkazib, uni Boburiyzoda hukmdor Shoh Jahonga (1628-1659) tuhfa etgan.


Shoh Jahon asar bilan tanishib chiqqach, undagi voqealarni Sharafiddin Ali Yazdiyning “Zafarnomasi” bilan taqqoslab chiqishni Dekan muzofoti favjdori Muhammad Afzal Buxoriyga topshirib, xattot va muarrixlar o‘zlaridan qo‘shgan ortiqcha tafsilotlarin o‘chirib tashlashni buyuradi.

Mazkur asarning shu paytgacha yetib kelgan barcha qo‘lyozma va toshbosma nusxalari uchun aynan Abu Tolib al-Husayniy at-Turbatiyning tarjimasi asos bo‘lib xizmat qilgan.
 
QAYTA-QAYTA TARJIMA QILINGAN ENG NOYOB ASAR
 
Markaziy Osiyoda hukm surgan xonliklar davrida ham bu asarga juda katta qiziqish bildirilgan. Shu bois, mazkur asarning forscha qo‘lyozmasi bir necha bor ko‘chirilgan. Asli o‘zbek tilida bitilgan bu asarni taqdir taqozosi bilan yana shu tilga tarjima qilishga ehtiyoj tug‘ilgan. So‘nggi ikki asr davomida “Temur tuzuklari” bir necha bor tilimizga o‘girilgan. 1836 yilda Qo‘qon xoni Muhammad Alixon (1822-1841)ning buyrug‘iga ko‘ra, Xo‘jand qozisi Nabijon Mahdum Hotif mazkur asarni qisman tarjima qilgan. 1856-1857 yillarda Xiva xonligida mazkur asarni Muxammad Yusuf Rojiy qisqartirilgan holda o‘zbekchalashtirgan. Oradan bir yil o‘tib, Xivada yana bir tarjimon Pahlavon Niyoz Devon – Komil Xorazmiy asar asosida, Muhammad Rizo Ogahiy tavsiyasiga ko‘ra, yangi asar yaratgan. Mazkur asarlarning qo‘lyomalari bugungi kunda Rossiya Fanlar akademiyasi Sharq qo‘lyozmalari institutida saqlanmoqda.

1967 yil taniqli alloma Alixonto‘ra Sog‘uniy (1885-1976) asarning O‘rta Osiyo va Qozog‘iston musulmonlari bosh idorasining kutubxonasida saqlanayotgan forsiy qo‘lyozmadan o‘zbek tiliga tarjima qilib, uning bir qismini «Guliston» jurnalida e’lon qilgan.

Istiqlol yillarida Amir Temur shaxsiga bo‘lga munosabat tubdan o‘zgardi. 1996 yilda buyuk sarkardaning 660 yilligi xalqaro miqyosda keng nishonlandi. Toshkent, Samarqand va Shahrisabz shaharlarida Amir Temurga muhtasham haykallar o‘rnatildi. O‘zbekistonda ulug‘ sarkarda nomi bilan ataladigan “Amir Temur ordeni” ta’sis etildi. Bularning bari o‘zbek xalqining buyuk Sohibqironga bo‘lgan so‘nmas ehtiromi namunasi bo‘ldi.

Mustaqillik yillarida “Temur tuzuklari” bir necha bor nashr etildi. Asarning turli faksimile nusxalari ham o‘quvchilar e’tiboriga havola etildi.
 
BEBAHO TUHFA

Ayni paytda biz taqdim etayotgan qo‘lyozma matni nisbatan to‘liqligi, qadimiy va mo‘’tabarligi bilan ajralib turadi. RFA SHQIda “Temur tuzuklari”ning fors tilidagi sakkizta qo‘lyozmasi mavjud bo‘lib, ularning eng mukammali 1846 yil may-iyun oylarida Buxoroda, Amir Nasrullo hukmronligi davrida Haqquli Dodxoh ismli amaldorning buyurtmasiga ko‘ra nasta’liq xatida, Qo‘qon qog‘ozida ko‘chirilgan.

Mazkur qo‘lyozma at-Turbatiyning muqaddimasi bilan boshlanadi. Biroq, qo‘lyozmaning tarkibiy tuzilishi shu paytgacha asarning O‘zbekistonda chop etilgan o‘zbek, forsiy va rus tillaridagi nashrlaridan keskin farqlanadi. Mazkur tafovutlarni o‘rganish temurshunos olimlarimiz oldida turgan muhim vazifalardan biridir.

O‘tgan haftada mamlakatimizda o‘tkazilgan “Zamonlar chorrahasi: o‘tmishning buyuk merosi – ma’rifatli kelajak poydevori” deb nomlangan xalqaro media-forum doirasida “Temur tuzuklari”ning ushbu qo‘lyozmasidan olingan faksimilye ham yurtimizga keltirildi. Bu esa xalqimiz va yoshlarni yurtimiz madaniy merosi bilan yaqindan tanishtirish yo‘lida qilinayotgan ezgu ishlardandir.

Manba: uza.uz

Matnda xatolik topsangiz, o‘sha xatoni belgilab, bizga jo‘nating (Ctrl + Enter)

Fikr bildirish uchun qaydnomadan o'tishingiz so'raladi va telefon rakamni tasdiklash kerak buladi!

“UzAuto Motors” yangi to‘lov shartlarini e’lon qildi

“UzAuto Motors” 2025 йил 21 июлдан бошлаб мижозларга Chevrolet Onix, Tracker ва Damas моделдаги автомобилларни янги шартларда харид қилиш имконини тақдим этмоқда.

Namanganlik otaxon rekord jarimani «ishlab oldi»

Наманган вилоятида «Gentra» русумли автотранспорт воситасида 82 маротаба йўл ҳаракатлари қоидаларини бузган отахоннинг машинаси хатланди.

Senator bloger Chechenkaga chora ko‘rishni so‘radi

Мазкур ҳолат Болалар омбудсмани томонидан ўрганилиб, ҳуқуқий баҳо бериш мақсадида 14 июль куни ИИВга расмий сўров юборилди.

Ayrim maktablarda qizlarga yubka kiyish taqiqlandi. Ota-onalar norozi!

Таълим вазирлиги ота-оналарнинг шикоятларига жавоб берди.

Saida Mirziyoyevaga keng vakolatlar berildi

Президент Шавкат Мирзиёевнинг янги фармони эълон қилинди.

Rossiya futbolidagilar o‘zbek futbolining yuksalishini hazm qila olishmayapti

Владимир Пономарёв Аббосбек Файзуллаевнинг Туркияда муваффақият қозонишига шубҳа қилмоқда.

Yaqin oylarda Ukraina yangi prezidentga ega bo‘ladi

Зеленский ўз лавозимидан "зўрлик билан" четлаштирилиши мумкинлигини айтди

Pashinyan: Armaniston Qorabog‘ Ozarboyjonniki deya tan olishda kech qoldi

Арманистон Бош вазири Никол Пашинян Қорабоғ масаласида ўзининг сиёсий қарорини кеч қабул қилганини тан олди. Унинг таъкидлашича, мазкур қадамда кечикканлик минтақавий зиддиятларни чуқурлаштирди.

Evropa nega Rossiyaga qo‘llayotgan sanksiyalarni Isroilga ham joriy etmayapti?

Мерц Европа нега Россияга қўллаётган санкцияларни Исроилга ҳам жорий этмаётганини тушунтирди.

TNT Sports "Oltin to‘p"ga da’vogarlar reytingini taqdim etdi: Dembele kuchli uchlikdan chiqib ketdi

Машҳур TNT Sports портали июль ойи ўрталарида 2025 йилги "Олтин тўп" учун асосий даъвогарларнинг янги рейтингини эълон қилди.

Mahmud Muradov chexiyalik modelning qo‘lini so‘radi

Ўзбекистонлик собиқ UFC жангчиси иккинчи маротаба уйланиш арафасида.

Kecha O‘zbekistonda eng issiq harorat rekordi yangilandi!

Бу хақда Ўзгидромет хабар бермоқда.

Toshkentda andijonlik "dostavkachi" yigitni zo‘rlagan 2 nafar ayol qamaldi

31 ёшли С.А. пиццани олиб қўлига доставкачига пул тутқақазади ва уйга таклиф қилади.

Ayollarning pensiya yoshi yana 6 oyga oshirildi

Низом 1 июлдан кучга кирди

Mashhur bloger Abduroziq Dubay aeroportida hibsga olindi

Расмий идоралар ҳозирча бу ҳодисага изоҳ бермаган ва иш тафсилотларини ошкор қилмаган.

Isroil 25 davlatga qarshi chiqdi

Бу ҳақда Исроил ТИВ хабарида айтилган.

Rafinya futbolchilik faoliyatini yakunladi

Бу ҳақда футболчи Sportv канали эфирида маълум қилди.

Rossiya Yevropa Ittifoqining yangi sanksiyalar paketiga javob qaytardi

Россияга қарши душманона ҳаракатлар Россия Федерацияси сиёсатига ҳеч қандай тарзда таъсир ўтказишга қодир эмас

Yuragi urib turgan bemor o‘lganga chiqarildi va uning ichki a’zolaridan foydalanishdi

Органларни харид қилиш ташкилотлари шифокорларни беморларга ўлимни тезлаштирадиган дориларни юборишга ундамоқда.

Bugungi g‘ayritabiiy issiqlik sababli davlat muassasalari yopildi

Бу ҳақда маҳаллий ОАВ хабар бермоқда.

Isroil Rossiyani Eronga havo hujumidan mudofaa tizimlarini yetkazib berishdan tiyilishga chaqirdi

Исроил молия вазири Элькин Россиядан Эронга ҳаво ҳужумидан мудофаа тизимларини етказиб бермасликни сўради.

Rossiya radikal kanallarga obuna bo‘lgan xorijlik fuqarolarini mamlakatga kiritmayapti

Россия чегарачилари сўннги пайтларда Ўзбекистон ва Тожикистон фуқароларини радикал диний каналларга обуна бўлгани учун мамлакатга киритишдан бош тортмоқда. Бу ҳолат ТАСС агентлиги ўрганган 20 дан зиёд суд материалларида қайд этилган.

Erondagi jazirama suv va elektr tanqisligiga olib keldi

Эронда кузатилаётган ғайритабиий иссиқ об-ҳаво туфайли сув омборларидаги сув сатҳи сўнгги бир асрдаги энг паст даражага тушди. Бу эса мамлакат бўйлаб сув ва электр таъминотида жиддий узилишларга сабаб бўлмоқда.

Isroil mudofaa kuchlari so‘nggi 24 soat ichida G‘azoda HAMASga tegishli o‘nlab manzillarni yo‘q qildi

Бу ҳақда “Report” нашри IDF матбуот хизматига таяниб хабар қилди.

Erdo‘g‘an: G‘azodagi genosidga sukut qilish – jinoyatga sheriklikdir

Туркия Президенти Ражаб Тоййиб Эрдўған Истанбулда бўлиб ўтаётган IDEF-2025 мудофаа кўргазмасида нутқ сўзлар экан, Ғазода рўй бераётган воқеаларга нисбатан жаҳон ҳамжамиятининг сукутини қаттиқ танқид қилди.

Tramp: Obama va demokratlar Rossiyaning 2016 yilgi saylovlarga aralashuvi haqidagi ishni soxtalashtirgan

АҚШнинг собиқ президенти Дональд Трамп Барак Обамани 2016 йилги президентлик сайловларида Россия уни қўллаб-қувватлагани ҳақида жамоатчилик фикрини атайлаб шакллантирганликда айблади.

O‘zbekistonda yozgi elektr iste’moli qishki ko‘rsatkichdan ham oshib ketdi

2025 йил 16–21 июль кунлари давомида кузатилган жазирама иссиқ сабабли мамлакатимиз энергетика тизимида янги тарихий рекорд қайд этилди.

DXX: 22 kg.dan ortiq giyohvandlik vositalari musodara qilindi

Ҳозирда барча ҳолатлар юзасидан мазкур шахсларга нисбатан жиноят ишлари қўзғатилиб, қамоқ эҳтиёт чораси қўлланилди.

Texasdagi toshqindan so‘ng yo‘qolganlarning aksariyati topildi

Бу ҳақда CNN телеканали маҳаллий ҳокимиятга таяниб хабар берди.

Suriyaning As-Suveyda viloyatidagi to‘qnashuvlarda 426 kishi halok bo‘ldi

Бу ҳақда Сурия Инсон ҳуқуқлари тармоғи (SNHR) ўз ҳисоботида маълум қилди.

G‘azo sektorida so‘nggi 24 soat ichida ochlik va kam ovqatlanishdan 18 kishi vafot etdi

Фаластин Соғлиқни сақлаш вазирлигининг маълум қилишича, муҳосарадаги Ғазо секторида сўнгги 24 соат давомида очлик ва кам овқатланиш оқибатида 18 киши ҳалок бўлди.

Zelenskiy: Rossiyaning ommaviy hujumi natijasida Ukrainada 2 kishi halok bo‘ldi, 15 kishi yaralandi

Украина президенти Владимир Зеленскийнинг маълум қилишича, ўтган тун давомида Украина шаҳарлари ва аҳоли пунктларига 420 дан ортиқ дрон ва 20 тадан ортиқ ракета билан ҳужум қилинган. Ҳужумлар натижасида 2 киши ҳалок бўлган, 15 киши яраланган.

Es-Suveydada druzlar tomonidan majburan ko‘chirilgan beduin oilalari evakuasiya qilindi

Суриянинг Эс-Сувейда вилоятида друзлар қўмондони Ҳикмат ал-Ҳижрига қарашли кучлар томонидан наслдан-насл яшаб келган уйларидан мажбуран чиқарилган бедуин араб оилаларининг бир қисми эвакуация қилинди.

Isroil askarlari G‘azoda oq bayroq ko‘targan tinch fuqarolarga o‘q uzganini tan oldi

Исроил армиясининг амалдаги ва собиқ ҳарбийлари The Wall Street Journal нашрига маълум қилишича, Исроил аскарлари Ғазо секторида гуманитар ёрдам тарқатиш пункти яқинида оқ байроқ кўтариб турган палестинлик фуқароларга нисбатан ўқ узганини тан олди.

Isroil strategiyasi: Mamlakatning siyosiy ustunlikka ega bo‘lish uchun amalga oshirayotgan «o‘yinlari»

16 июл куни Исроил ҳарбий самолётлари Сурия пойтахти Дамашқдаги муҳим объектларга — Мудофаа вазирлиги, Ҳарбий штаб ва Президент саройи атрофига зарба берди. Бу ҳужум оддий ҳаво зарбаси эмас эди — бу аниқ сиёсий стратегиянинг давомидир.

Mashinasiga 200 kilodan ziyod narkotik ortgan diplomat qo‘lga tushdi — Bolgariya

Болгарияда дипломатнинг машинасига ортилган 200 килограммдан зиёд гиёвандлик моддаси мусодара қилинди. Таъкидланишича, мамлакат тарихида бунчалик йирик наркотик партияси биринчи марта фош қилинди.

Navoiyda vodorod sulfid me’yordan 16,8, ammiak 1,4 barobar oshgani ma’lum bo‘ldi

Бунга «Навоийазот» корхонаси чиқиндилари сабаб бўлгани тахмин қилинмоқда. Корхона эса ҳодиса уларга алоқадор эмаслигини билдирган.

"Putin, navbating keldi..."

Сиз бутун дунё ҳисобига арзон Россия нефтини сотиб оляпсиз, ва Президент Трамп бу ўйиндан чарчади.

Xitoydagi xususiy bog‘chada bolalar qo‘rg‘oshindan zaharlandi

Иш бўйича олти киши, жумладан инвестор, директор ва ошпазлар ҳибсга олинган.

Gonkongda kuchli tayfun avj olmoqda

Шамолнинг тезлиги соатига 160 км/соатга етмоқда.

Индонезия соҳилларида бортида 280 нафар йўловчи бўлган паром ёниб кетди

Индонезия ҳарбий-денгиз кучлари ёнғин қурбонлари ва жабрланганларни эвакуация қилиш учун учта кема юборди.

Газода болалар очликдан нобуд бўлмоқда

Бугунги кунда Газода минглаб инсонлар, жумладан, болалар ҳам очлик ва етарли озуқа етишмаслиги сабаб оғир аҳволга тушиб қолган.

Исроил ёрдам маркази яқинида 25 нафар очликдан азият чеккан фаластинликни ўлдирди

Медицин манбаларга кўра, шанба куни Исроил ҳарбийлари Жанубий Ғазонинг Рафа шаҳридаги ёрдам маркази яқинида тўпланган очликдан азият чеккан фаластинликлар тўдасига ўт очиши натижасида камида 25 киши ҳалок бўлди, яна 70 нафардан ортиқ инсон жароҳат олди.

Келаётган ҳафтада ҳам жазирама давом этади

Келаётган ҳафтада ҳам жазирама давом этади — «Ўзгидромет» 21–24 июл (душанба–пайшанба) учун эълон қилган об-ҳаво прогнози шуни кўрсатмоқда.

Ас-Сувайдадаги тўқнашувларда ҳалок бўлганлар сони 940 нафарга етди

Бу ҳақда Syria Human Rights Observatory маълумотига таяниб, The Times of Israel нашри орқали "Report" хабар берди.

Аббас Аракчӣ: Эрон ва Исроил ўртасидаги ўт очмаслик режими жуда нозик

Бу ҳақда Эрон ташқи ишлар вазири Аббас Аракчӣ “IRNA” агентлигига берган баёнотида маълум қилди.

Steigan: Трамп Москвага ультиматум қўйди

У Москвадан Украина билан тинчлик келишувини имзолашни талаб қилди.

Трамп Ғазо секторидан 10 нафар гаровдаги шахсни қайтаришга ваъда берди

АҚШ Президенти Дональд Трамп, Ғазо секторидан яна 10 нафар исроиллик гаровдаги шахслар яқин вақт ичида озод қилиниши кутилаётганини маълум қилди.

Трамп АҚШлик медиамагнатнинг судда кўрсатма беришини интиқлик билан кутмоқда

Трамп бу ҳақда Truth Social ижтимоий тармоғида маълум қилди.

Исроил Ғазодаги қочқинлар лагерлари ва уйларга зарба берди: ҳалок бўлганлар орасида аёллар ва болалар бор

Исроил армияси Ғазо секторидаги турли ҳудудларга, жумладан, яшаш уйлари ва қочқинлар жойлашган чатирларга ҳаво ва қуруқликдан зарбалар берди.

АҚШ элчиси Исроил ҳукуматини масиҳий ташкилотларга нисбатан босимда айблади

АҚШнинг Исроилдаги элчиси Майк Хакаби Исроил ҳукуматининг масиҳий ташкилотлар ва уларнинг хорижий ходимларига нисбатан ҳаракатларидан жиддий норозилик билдирди.

«Бу сафаргиси ҳақиқий»: Исроилга янги санкциялар жорий қилинди

Санкциялар таркибига қурол етказиб беришни тўхтатиш, ҳарбий ҳамкорлини якунлаш, суд орқали жавобгарликни кучайтириш, шунингдек, Исроил компанияларга нисбатан иқтосодий чекловлар жорий этиш каби бандлар киради.

Аслида тарбиячига тарбия керак шекилли: Боғчада 2 ёшли бола шафқатсиз калтакланди

Мазкур ҳолат Болалар омбудсмани томонидан ўрганилмоқда.

Мурод Назаров: "Тошкентда дарахтларни кесишни чекламаслик керак"

Қурилиш соҳасида фаолият юритувчи тадбиркор сўзларига кўра, дарахт кесишга қўйилган чекловлар коррупцияни кучайтиради. У мазкур масалага ечим сифатида қурувчи компания зиммасига кесилган дарахтлар ўрнига янгиларини экишни юклаш кераклигини кўрсатди.

Грузияда жиноий гуруҳлар билан алоқада гумонланган 20 киши қўлга олинди

Бу ҳақда маҳаллий ОАВ ИИВ вазири ўринбосари Александр Дарахвелидзега таяниб хабар берди, дея маълум қилади “Report” агентлиги.

Исроил ҳужумида Дамашқда ҳалок бўлганлар сони уч нафарга етди, 30 дан ортиқ киши яраланди

Бу ҳақда Сурия Соғлиқни сақлаш вазирлиги маълум қилди, деб хабар бермоқда агентлик SANA.

Киевга қурол бериладими?

Трамп ўзини Россия ёки Украина томонида эмас, «инсонпарварлик томонида» эканини билдирди.

Сирдарёда фуқаро Cobalt’ини йўл четидаги бетон тўсиққа урди. Aвтомашина мажақланиб, ёниб кетди

Ижтимоий тармоқларда тарқалган йўл-транспорт ҳодисаси юзасидан расмий муносабат берилди.

2090 йилгача Тошкент ва Остонада жазирама иссиқ сабаб 23 минг киши ҳалок бўлиши мумкин

Жаҳон банкининг сўнгги таҳлилига кўра, Тошкент шаҳрида юқори ҳароратлар инсон соғлиғи учун жиддий хавф туғдирмоқда.

Хоразмда саксовулфурушларни таъқиб қилган экоинспекторлар калтакланди

Айни пайтда инспекторлар Н.Муҳаммадиев ва О.Ҳесеновга нисбатан оғир жисмоний тажовуз содир этилган, улар турли даражадаги тан жароҳатларини олган.