Википедияʼнинг ёзишича, АҚШда биринчи бўлиб матодан тайёрланган тагликларни Мариа Аллен 1887 йилда ишлаб чиқара бошлаган. Бизга таниш суюқликни шимиб олувчи модда эса 1984 йилдан тагликларда ишлатила бошлаган. Демак, ҳозирги тагликлар 35 йиллик тарихга эга.
Тагликларнинг минтақамизга кириб келганига эса 20 йиллар бўлган бўлса ҳам, қайноналар ва келинлар ўртасида уларнинг зарари борасида 2 хил қарашлар мавжуд.
Энг кўп тарқалган гап – тагликларнинг ўғил болалар репродуктив системасига таъсири ҳақида. Яъни, бир марталик тагликда катта бўлган болалар фарзанд кўра олмаслик хавфи бор, деган қарашлар мавжуд.
Аслида ҳам шундайми?
Зарарнинг асосий сабаби – таглик остида ҳарорат кўтарилиб, моякларнинг уруғлар (сперма) ишлаб чиқаришига таъсир қилиш дейилади. Дунёда ҳам бу борада унчалик кўп илмий изланишлар олиб борилмаган.
Германияда 48 нафар болалар билан тажриба ўтказилган. Уларга 24 соат давомида бир марталик ва пахта матодан бўлган таглик кийдириб ҳарорат ўлчанганда, табиий бўлмаган тагликда 1 градус баландроқ натижа кўрсатилган. Бу хавотирланишга сабаб бўла оладими?
Катта ёшдаги эркакларнинг мояклари ҳарорати юқорилиги фарзанд кўришларига салбий таъсир қилиши илмий исботланган. Илмий изланишни олиб борган Германиянинг Киел университети педиатр эндокринологи доктор Парчнинг ёзишича, бир марталик тагликлардан фойдаланганда мояклар ҳарорати кўтарилгани исботини топган. Лекин, бу ривожланиб келаётган моякларга таъсир кўрсатадими, йўқми ноаниқ.
Ню-Йоркдаги Стони Брук университети уролог профессори доктор Ларри Липширтз эса “чақалоқларнинг кейинчалик спермага айланадиган ҳужайралари бошқа ҳужайралар каби оддий ва улар иссиқдан таъсирланмайди” дейди.
Гап шундаки, мояклар фақат вояга етган болаларда сперма ишлаб чиқаришни бошлайди. Шунинг учун, ёшлигида бир марталик тагликлар ишлатилган болалар улғайгач, фарзанд кўриш эҳтимоли паст бўлади, деган хулоса тўғри эмас. Устига-устак, бир марталик таглик ишлатмаган боланинг озроқ эътиборсиз қолиши, айниқса қишнинг совуқ кунларида шамоллашга олиб келади.
Оналарнинг яна бир хавотири тагликка ўрганган болалар ҳожат чиқаришини бошқара олмай қолишидир. Олимларнинг хулосасига кўра, болалар 22-30 ойлик бўлганларидагина мия ҳожат чиқариш функциясини бошқара бошлайди. Демак, шу ёшдан кейин болаларни тувакка ўргатишимиз мумкин экан.
Замонавий кашфиётлар ҳаётимизни осонлаштириш учун ўйлаб топилган. Таглик ишлатмасдан доимий кир ювишдан чарчаган, асабий онадан кўра, таглик ишлатиб асаблари жойида бўлган, оиласига вақти етарли бўлган она кичкинтой учун яхшироқ. Фақат таги қуруқ бўлиши учун болани доимо бешикда ётқизишимиз ҳам боланинг руҳий ва физиологик ривожланишига ёмон таъсир қилиши мумкин. Шунинг учун ҳар бир ишда ўзимиз ва фарзандимиз учун маъқулини танлашимиз лозим.
Эслатма: Муаллиф фикри таҳририят нуқтаи назарини ифодаламаслиги мумкин.
Дональд Трамп Европа Иттифоқи ҳисобидан Украинага қўшимча Patriot ҳимоя тизимларини жўнатишни ваъда қилди ҳамда Владимир Путинни ҳужумларни кучайтиришда айблади.
Ижтимоий тармоқларда тарқалган, ўзини гўёки дефектолог-психолог деб атаган Д.Ж дудуқланган болаларни сўкиниш ва қўрқитиш усулида даволашга урингани акс этган видеохабар бўйича Болалар омбудсмани 2024 йилнинг якуни ва 2025 йил январ ойида ўрганиш олиб борган ва бу ҳақда жамоатчиликка маълумот берган.
Ўзбекистон Республикаси Экология вазирлиги ва унинг ҳузуридаги Давлат экологик экспертиза маркази, шунингдек, оммавий ахборот воситалари вакиллари учун Озарбайжонга пресс-тур ташкил этилди. Пресс-тур давомида журналистлар “Sea Breeze” компаниясининг Боку шаҳридаги фаолияти билан яқиндан танишдилар ва унинг халқаро экологик стандартларга қай даражада мос келиши ўрганилди.
Бюджетдан ташқари пенсия жамғармасининг Оҳангарон туман бўлими бошлиғи маҳаллий фуқаронинг йўқолган меҳнат дафтарчасини тиклаб, уни ёшга доир пенсияга чиқариб бериш эвазига 1500 АҚШ долларини пора сифатида олган вақтида унинг ноқонуний ҳаракатларига чек қўйилди.
2025 йил 14 июль куни Исроил армияси Ғазо секторидаги бир нечта ҳудудларга кенг кўламли ҳаво ва артиллерия зарбаларини амалга оширди. Маҳаллий тиббий манбалар ва гувоҳларга кўра, ушбу ҳужумлар натижасида камида 11 фаластинлик ҳалок бўлган, ўнлаб тинч аҳоли жароҳатланган.
Маҳаллий манбаларга кўра, тўқнашувлар ҳар икки томон вакилларининг бир-бирларига тегишли автомашиналарни олиб қўйиши ортидан бошланган. Низо тез орада оғир қуроллар қўлланилган шафқатсиз жангларга айланди.
Украинага қарши урушда Россия армияси сафида жанг қилган 66 нафар Ўзбекистон фуқароси ҳалок бўлди. Уларнинг кўпчилиги қамоқдан озодликка чиқиш умиди билан урушда қатнашган. BBC ва «Медиазона» манбаларига кўра, улар асосан «Вагнер» гуруҳи орқали фронтга юборилган.
Япония жануби-ғарбидаги Токара ороллари атрофида июн охиридан буён 1,9 минг мартадан кўпроқ зилзила қайд этилгани ҳақида мамлакат бош метеорология бошқармаси маълум қилди.
Бу ҳақда Трамп NBC News телеканалига берган интервьюсида маълум қилган ва АҚШ, НАТО ҳамда Украина ўртасидаги янги ҳарбий ёрдам келишувининг тафсилотлари билан ўртоқлашган.
АҚШнинг президенти Дональд Трамп 2024 йилдаги ҳомийлар йиғилишида сўзлаб, Россия президенти Владимир Путинни Украинага ҳужум қилмаслик учун Москвага бомба ташлаш билан таҳдид қилганини маълум қилди.
БМТнинг Аҳолишунослик жамғармаси (ЮНФПА) маълум қилишича, Ғаза секторида тахминан 50 минг ҳомиладор ва эмизикли аёл бир неча кундан бери овқатга етиб бормай, жуда оғир шароитда яшамоқда.
Россия президенти Владимир Путин Роман Старовойтни транспорт вазири лавозимидан озод қилгач, у ўз жонига қасд қилгани ҳақида хабарлар тарқалди. Фожиага нима сабаб бўлган?
Исроил томонидан қўзғатилган гуманитар инқироз, Ғазога нисбатан кучайтирилган блокада ва инсонпарвар ёрдамларнинг киришини тўсиш билан янада оғирлашмоқда.
Техасда кучли ёмғир ва Гвадалупе дарёсининг тошиб кетиши оқибатида юзага келган сув тошқини оқибатида камида 104 киши ҳалок бўлди. Бу ҳақда The New York Times нашри хабар берди.
Исроил армиясининг қамал остидаги Ғазо секторига қилган навбатдаги тонгги ҳаво ҳужумлари натижасида камида 10 фаластинлик ҳалок бўлди. Марҳумлар орасида бир чақалоқ ҳам бор. Яна кўплаб инсонлар жароҳат олди.
Давлат нефть корпорацияси Бадаловнинг “тўсатдан ўлими”га бағишланган пресс-релизда унинг раҳбарлигида “қисқа вақт ичида кенг кўламли илм-фанни талаб қилувчи лойиҳалар амалга оширилганини” таъкидлади