Ҳомиладорликда тўғри овқатланиш нафақат аёл саломатлиги, балки туғилажак фарзанднинг соғлом дунёга келиши учун ҳам жуда муҳим.
Шундай экан, бу борада бўлғуси оналар нималарга эътибор бериши керак? Қандай егуликларни истеъмол қилишда эҳтиёткор бўлган маъқул?
Ушбу саволларга акушер гинеколог Арофат Исаева батафсил маълумот берди.
— Ҳомиладорликда тананинг қўшимча энергия ва озуқа моддаларига бўлган эҳтиёжи ортади, — дейди мутахассис. — Шу боис ҳар бир аёл бу даврда соғлом овқатланишга эътибор бериши керак.
Гарчи, биринчи уч ойликда онада энергияга бўлган талаб бирмунча кам бўлса-да, иккинчи ва учинчи уч ойликда организм кунига қўшимча 300-500 ккалга эҳтиёж сезади. Бироқ бу — жуда кўп таомланиш керак дегани эмас.
Тўғри, кўпчилик аёллар бағрида мурғак вужуд улғаяётгани учун ҳам кўпроқ овқат ейишни истайди, лекин бунда ҳажм эмас, балки маҳсулотларнинг тури ва сифати муҳим ҳисобланади. Яъни истеъмол қилинадиган егуликлар хилма-хил бўлиши лозим.
Хусусан, оқсил ҳомиланинг тўғри ривожланиши, ҳужайралар ва органларнинг шаклланиши учун зарур. Шу сабабли тана ҳар куни етарлича оқсил қабул қилиш керак. У асосан, товуқ ва мол гўшти, балиқ, тухум, пишлоқ ҳамда қатиқ каби сут маҳсулотлари, мош, ясмиқ таркибида кўп миқдорда бўлади.
Шунингдек, бу даврда она организми етарли даражада витамин ва минераллар билан таъминланиши керак. Хусусан, фолий кислотаси ҳомиладорликнинг биринчи босқичларида боланинг марказий асаб тизими ривожланишида муҳим рол ўйнайди. Шу боис ушбу кислотага бой бўлган егуликлар — баргли кўкатлар, апельсин, лимон ва донли маҳсулотларни кўпроқ истеъмол қилиш тавсия этилади.
Она ва ҳомила учун зарур бўлган яна бир модда темир ҳисобланиб, у қонни кислород билан таъминлашда асосий вазифани бажаради. Бу витаминнинг етишмаслиги анемияга олиб келишини инобатга олсак, исмалоқ, дуккали маҳсулотлар, броколли, қовоқ уруғи, курка гўшти ва жигар каби темир моддасига бой озуқаларни кунлик таомномага киритиш мақсадга мувофиқ.
Қолаверса, кальций туғилажак боланинг суяклари ва тишлари ривожланиши учун муҳим витамин бўлгани боис, сут маҳсулотлари (қатиқ, пишлоқ, сут), бодом, кунжут, сардина балиғи ва баргли кўкатларни истеъмол қилиш лозим.
Ҳомиладорлик даврида суюқлик ичишга ҳам алоҳида эътибор бериш зарур. Чунки у аёлнинг ўзини яхши ҳис этиши ва ҳомиланинг меъёрда ривожланиши ва ўсиши учун жуда фойдали. Хусусан, кунига 8-10 стакан тоза сув ичиш организмга ижобий таъсир кўрсатади.
Шуни ёдда тутиш керакки, ҳомиладорликда таомни тез-тез ва оз-оздан тановул қилиш лозим. Шу билан бирга, ичакларнинг вақтида бўшаши учун мева ва сабзавотларни кўпроқ кунлик рационга киритиш, агар ич қотишга мойиллик бўлса, қурутилган олхўри истеъмол қилиш тавсия этилади.
Бу даврда аёл буйракларига ортиқча юк тушмаслиги учун шўр маҳсулотлар, тузланган сабзавотлар, дудланган балиқ ёки ҳар хил соусларни камроқ истеъмол қилган маъқул. Аччиқ таомлар, кофеини бор маҳсулотлар ва спиртли ичимликлардан бутунлай сақланиш керак.
Global Wealth Databook ва Bloomberg томонидан дунёда аҳолисининг катта қисми миллионерлардан иборат бўлган давлатлар рўйхати эълон қилинди. Ўзбекистон бу рўйхатга киритилмади.
Ўзбекистоннинг биринчи рақамли шахматчиси, дунё рейтингида 7-ўринни эгаллаб турган 20 ёшли Нодирбек Абдусатторов 18–28 июнь кунлари Тошкент шаҳрида ўтказилган UzChess Cup 2025 II халқаро турнири пайтида блогер “IsomTV”га қисқа интервью берди.
Жанубий Кореяда шимолий кореялик қочқин Чхве Мин-гён Ким Чен Ин ва бошқа амалдорларга қарши даъво аризаси киритди. У Шимолий Корея қамоқхоналаридаги оғир қийноқлар, жинсий зўравонлик ва таҳқирловларга учрагани сабабли берганини айтган. Бу иш Жанубий Кореяда КХДРнинг инсон ҳуқуқларини бузгани учун очилган илк фуқаролик ва жиноий иш…
Бу ҳақда Трамп NBC News телеканалига берган интервьюсида маълум қилган ва АҚШ, НАТО ҳамда Украина ўртасидаги янги ҳарбий ёрдам келишувининг тафсилотлари билан ўртоқлашган.
АҚШнинг президенти Дональд Трамп 2024 йилдаги ҳомийлар йиғилишида сўзлаб, Россия президенти Владимир Путинни Украинага ҳужум қилмаслик учун Москвага бомба ташлаш билан таҳдид қилганини маълум қилди.
БМТнинг Аҳолишунослик жамғармаси (ЮНФПА) маълум қилишича, Ғаза секторида тахминан 50 минг ҳомиладор ва эмизикли аёл бир неча кундан бери овқатга етиб бормай, жуда оғир шароитда яшамоқда.
Россия президенти Владимир Путин Роман Старовойтни транспорт вазири лавозимидан озод қилгач, у ўз жонига қасд қилгани ҳақида хабарлар тарқалди. Фожиага нима сабаб бўлган?
Исроил томонидан қўзғатилган гуманитар инқироз, Ғазога нисбатан кучайтирилган блокада ва инсонпарвар ёрдамларнинг киришини тўсиш билан янада оғирлашмоқда.
Техасда кучли ёмғир ва Гвадалупе дарёсининг тошиб кетиши оқибатида юзага келган сув тошқини оқибатида камида 104 киши ҳалок бўлди. Бу ҳақда The New York Times нашри хабар берди.
Исроил армиясининг қамал остидаги Ғазо секторига қилган навбатдаги тонгги ҳаво ҳужумлари натижасида камида 10 фаластинлик ҳалок бўлди. Марҳумлар орасида бир чақалоқ ҳам бор. Яна кўплаб инсонлар жароҳат олди.
Давлат нефть корпорацияси Бадаловнинг “тўсатдан ўлими”га бағишланган пресс-релизда унинг раҳбарлигида “қисқа вақт ичида кенг кўламли илм-фанни талаб қилувчи лойиҳалар амалга оширилганини” таъкидлади
Исроил Ғазо сектори аҳолиси, хусусан, болаларни атайин оч қолдирмоқда, яъни очликдан қурол сифатида фойдаланмоқда. Defence for Children International ва Doctors Against Genocide ташкилотлари томонидан эълон қилинган “Бутун авлодларнинг оч қолдирилиши” ҳисоботида шундай хулоса илгари сурилган.
Арманистон суди уни “ҳокимиятни эгаллаб олишга чақиришда” айблаб ДХХ қамоқхонасига жойлаштирди. Шу вақтнинг ўзида унга тегишли бўлган "Арманистон электр тармоқлари" (АЭТ) компаниясини миллийлаштириш бошланди.
Исроил оммавий ахборот воситаларининг хабар беришича, АҚШ расмийлари Ғазо секторида отишмаларни тўхтатиш ва асирларни алмашиш бўйича келишувга эришиш мақсадида Исроилга босим ўтказишга тайёрланмоқда.
Шу билан бирга, NDMA келгуси 12 дан 24 соатгача мамлакатнинг катта қисмларига таъсир қилиши кутилаётган кучли ёмғир ва момақалдироқ ҳақида огоҳлантирди.
Россия томонидан Киевга уюштирилаётган ҳужумлар кучайгани сари, Украина пойтахтидан қочаётган фуқаролар сони ҳам ормоқда, деб ёзади Германиянинг NTV нашри.
Эрон расмийлари ушбу ҳужумларни халқаро ҳуқуқ ва журналистлар хавфсизлигига қарши жиноят сифатида баҳоламоқда. Ҳодисалар халқаро ҳамжамият томонидан кескин қораланиши мумкин.
Шовот тумани Фавқулодда вазиятлар бўлими ходими ҳам ўзганинг ишончига кириб, ички ишлар органларидаги танишлари орқали унга ҳайдовчилик гувоҳномаси олиб беришини айтиб, эвазига 1400 АҚШ доллари ва 1 млн 300 минг сўм олганлик ҳолати ҳужжатлаштирилди.
Эрон Теҳроннинг тўхтатишга рози бўлгани ҳақида хабарлар тарқалган тинчлик келишувининг муддати яқинлашар экан, Исроилга бир нечта босқичли ҳаво ҳужумларини бошлади.
"Теҳроннинг амалиётлари “дўст ва қардош Қатар давлати ва унинг халқи учун таҳдид ёки хавф туғдирмайди”, дейилади Эрон Миллий хавфсизлик кенгаши баёнотида.