Zelenskiy o‘t ochishni to‘xtatishga tayyor

Ukraina Rossiya Federasiyasi bilan NATOga qo‘shilish sharti bilan o‘t ochishni to‘xtatish masalasini ko‘rib chiqadi, dedi Vladimir Zelenskiy. Bu Ukraina rasmiylari tomonidan Rossiyaning Ukrainaga keng ko‘lamli bostirib kirishi boshlanganidan beri birinchi marta bunday bayonot berilmoqda.

Britaniyaning Sky News telekanaliga bergan intervyusida Zelenskiy mamlakat vaqtincha yo‘qotilgan hududlardan voz kechish niyatida emasligini ta’kidlab, Shimoliy Atlantika alyansi Ukrainani o‘zining asl chegaralari, jumladan anneksiya qilingan Qrim doirasida qabul qilishi kerakligini ta’kidladi. Uning so‘zlariga ko‘ra, bosib olingan hududlarni qaytarish keyingi bosqichlarda diplomatik muzokaralar yo‘li bilan mumkin.

Prezidentning so‘zlariga ko‘ra, NATOga qo‘shilish Vladimir Putinning endi yangi tajovuzni boshlamasligini kafolatlaydi. Aks holda, agar mojaro xavfsizlik kafolatlarisiz shunchaki muzlatilgan bo‘lsa, kelajakda uning qayta tiklanishi xavfi bor, deb hisoblaydi Zelenskiy. Shuningdek, u bunday qadamni zudlik bilan amalga oshirishni talab qilishini aytdi.

NATOga qo‘shilish Zelenskiy oktabr oyida taqdim etgan «g‘alaba rejasi» ning asosiy nuqtasidir. Shu bilan birga, G‘arbda «Germaniya stsenariysi» deb ataladigan narsa muhokama qilinmoqda (Germaniyaning Sharqiy qismisiz ittifoqqa qo‘shilishi - SSSR ta’siri ostida bo‘lgan GDR pretsedenti bilan) Ukraina Rossiya nazorati ostidagi hududlarsiz NATOga a’zo bo‘lishi uchun.

Ushbu stsenariyni sobiq bosh kotib Yens Stoltenberg ochiqchasiga aytib o‘tdi. Uning ta’kidlashicha, agar siyosiy iroda mavjud bo‘lsa, masalan, jamoaviy mudofaa to‘g‘risidagi NATO Nizomining 5-moddasi qo‘llaniladigan chegarani belgilash yechimini topish mumkin. Bu chiziq Ukrainaning xalqaro tan olingan chegaralari bilan mos kelishi shart emas.

Biroq Financial Times manbalari bunday g‘oya qator qiyinchiliklarga duch kelayotganini ta’kidlamoqda. Birinchidan, Rossiya Ukrainaning NATOga qo‘shilishiga keskin qarshi. Ikkinchidan, Qo‘shma Shtatlar va boshqa ittifoqchi davlatlar bu qadamni qo‘llab-quvvatlashga tayyormi yoki yo‘qligi noaniq. Iyun oyida Vladimir Putin muzokaralar uchun o‘z shartlarini, jumladan, Ukrainaning harbiy bloklarga qo‘shilishni rad etishini, shuningdek, bir qator mintaqalar ustidan nazoratni yo‘qotganligini tan olishni aytdi. Biroq Zelenskiy bu talablarni nomaqbul deb atadi va muhokama qilishdan bosh tortdi.

Shuningdek, juma kuni Ukraina tashqi ishlar vaziri Andrey Sibiga NATO mamlakatlaridagi hamkasblariga dekabr oyi boshida Bryusselda o‘tkazilishi rejalashtirilgan uchrashuvda o‘z mamlakatini alyansga taklif qilish masalasini ko‘rib chiqishni zudlik bilan so‘rab xat yo‘llagani ma’lum bo‘ldi. Bu haqda hujjatni qo‘lga kiritgan Reuters agentligi yozgan. Sibiga ta’kidlaganidek, bu Ukrainaning blokka zudlik bilan qo‘shilishini anglatmasa ham, bunday qadam kuchli ramziy va siyosiy ahamiyatga ega bo‘ladi.