O‘zbekistonda boy va kambag‘al o‘rtasidagi iqtisodiy tafovut ortdi – Jahon banki
. O‘tgan yili O‘zbekistonda boylar va kambag‘allar o‘rtasidagi tengsizlik 5 barobar oshdi. Bu haqda Jahon banki hisobotida aytiladi, deb xabar beradi Podrobno.uz muxbiri.
2024 yil mart oyidan boshlab yangilangan metodologiya tufayli O‘zbekiston qashshoqlik to‘g‘risidagi xalqaro ma’lumotlarni taqdim eta boshladi. Ushbu ko‘rsatkichni o‘lchashning yangi yondashuvi Jahon banki ishtirokida BMT Statistik komissiyasi shafeligida amalga oshirilayotgan Xalqaro taqqoslash dasturi doirasida ishlab chiqilgan.
So‘nggi yillarda O‘zbekiston qashshoqlikni kamaytirish borasida sezilarli yutuqlarga erishdi. Jahon bankining so‘nggi ma’lumotlariga ko‘ra, qashshoqlik chegarasidan pastda yashayotgan aholi ulushi 2015 yildagi 36 foizdan 2022 yilda 17 foizgacha kamaygan. Bu pasayish Yevropa va Markaziy Osiyoning boshqa mamlakatlariga nisbatan tezroq sodir bo‘ldi.
Bunga hissa qo‘shgan omillar orasida ish haqining ko‘tarilishi va ijtimoiy dasturlarning kengayishi, jumladan, yuqori pensiyalar tufayli uy xo‘jaliklari daromadlarining o‘sishi kiradi. Biroq, shu bilan birga, daromadlar tengsizligi ham oshib bormoqda, bu esa qashshoqlikni yanada pasaytirish sur’atini sekinlashtirishi mumkin.
Hisobotda ta’kidlanishicha, agar ushbu davrda tengsizlikning ortib borish tendensiyasi kuzatilmaganida, daromadlar o‘sishi aholining badavlat qatlamlari tomon yo‘naltirilganda kambag‘allikning qisqarishi yanada kuchliroq bo‘lar edi.
Masalan, o‘tgan davrda (2022-2023 yillar) aholining eng kambag‘al 10 foizining daromadi 6 foizga oshdi. Shu bilan birga, eng badavlat 10 foizning daromadi 30 foizdan ko‘proqqa oshdi. Daromadlar tengsizligini o‘lchaydigan Jini koeffitsiyenti 2022 yilda 0,31 dan 2023 yilda 0,35 gacha ko‘tarildi. Tengsizlik kuchaymasa, qashshoqlik darajasi bu davrda 5,5% ga tushishi mumkin edi.
O‘zbekiston hukumati o‘z oldiga ulkan maqsad qo‘ydi – 2026 yilgacha qashshoqlik darajasini ikki barobarga kamaytirish. Ushbu maqsadga erishish uchun kam ta’minlangan uy xo‘jaliklarida mehnat unumdorligini oshirishga, aholining turli qatlamlari o‘rtasidagi ta’lim va ijtimoiy tafovutlarni kamaytirishga alohida e’tibor qaratish lozim.
