Suv xo‘jaligini rivojlantirish: yaqin va uzoq istiqbolga mo‘ljallangan vazifalar

A A A
Suv xo‘jaligini rivojlantirish: yaqin va uzoq istiqbolga mo‘ljallangan vazifalar

Global iqlim o‘zgarishi, aholi soni va iqtisodiyot tarmoqlarining o‘sishi tufayli mintaqa davlatlari qatori mamlakatimizda ham suv resurslarining taqchilligi kuzatilmoqda. Shu sababli hozirgi murakkab sharoitda obihayotdan oqilona va samarali foydalanish, uni tejab ishlatish dolzarb masalalardan biri hisoblanadi.

Bugungi kunda dunyo aholisi soni ko‘payib borar ekan, tabiiy resurslarga, birinchi navbatda, suv resurslariga ehtiyoj tobora ortmoqda. Mamlakatimizda mavjud suv resurlarining 91 foizi qishloq xo‘jaligida foydaliniladi. Bu esa suv tanqisligining oldini olish uchun eng maqbul chora sifatida qishloq xo‘jaligi ekinlarini sug‘orishda suvni tejovchi texnologiyalarga o‘tishni taqozo etmoqda.

Shu jihatdan, mamlakatimizda suv resurslarini boshqarish va ularni muhofaza qilish borasida mukammal tashkiliy-huquqiy asoslar shakllantirildi, suvga oid xalqaro hujjatlar qabul qilindi. Jumladan, so‘nggi 5-6 yilda sohaga oid qabul qilingan 30 dan ortiq Prezident farmon va qarorlari, dasturlar, “yo‘l xaritalari” mamlakatda suv resurslaridan samarali foydalanishda muhim huquqiy asos bo‘lib xizmat qilmoqda.

O‘zbekiston Respublikasi Suv xo‘jaligi vazirligining tashkil etilishi esa suv resurslarini boshqaruv tizimini mukammal darajada yuritish imkonini berayotir.

Suv xo‘jaligi sohasidagi mavjud muammolarni aniqlash, ularni o‘z vaqtida bartaraf qilish va chora-tadbirlar ishlab chiqish muhim ahamiyat kasb etadi. O‘zbekiston Respublikasi suv xo‘jaligini rivojlantirishning 2020-2030 yillarga mo‘ljallangan konsepsiyasining ijrosi mamlakatda suv resurslariga bo‘lgan munosabatni ijobiy tomonga o‘zgartishga zamin yaratdi.

Uzoq istiqbolga mo‘ljallangan ushbu hujjatda sohada dolzarb masalarni hal qilish maqsadida birinchi navbatda qonunchilik bazasini takomillashtirish ko‘zda tutilgan. Sohadagi mavjud muammolarni bartaraf etish va suv xo‘jaligini rivojlantirish bo‘yicha qator dolzarb vazifalar hamda ustuvor yo‘nalishlarni o‘z ichiga olgan. Konsepsiya suv xo‘jaligini rivojlantirishning strategik ustuvor yo‘nalishlari va maqsadlarini belgilaydi. Bu esa mamlakat suv resurslarini muvofiqlashtirish va oqilona foydalanish imkonini beradi.

Mazkur hujjat suv resurslaridan barqaror foydalanishga qaratilgan bo‘lib, rivojlanishning iqtisodiy, ekologik va ijtimoiy jihatlari o‘rtasidagi muvozanatni topadi. Shuningdek, Konsepsiyada belgilangan vazifalarni amalga oshirish bo‘yicha 37 banddan iborat bo‘lgan “Yo‘l xaritasi” va uni amalga oshirish natijasida erishiladigan asosiy maqsadli ko‘rsatkichlar va indikatorlar belgilangan.

Ushbu vazifalarni tizimli amalga oshirish natijasida bugungi kunda respublikamizda qishloq xo‘jaligi ekinlarini sug‘orishda suv tejovchi texnologiyalarni keng qo‘llash, bu borada yer egalari va suv iste’molchilarini rag‘batlantirish mexanizmini kengaytirish bo‘yicha ustuvor ahamiyat qaratilmoqda. Ushbu chora-tadbirlar natijasida bugungi kunda suvni tejaydigan texnologiyalar qamrab olgan maydon sug‘oriladigan maydonlarning qariyb 25 foizini tashkil qilib, buning hisobiga 2022 yilda 3 mlrd kub metr suv iqtisod qilindi hamda 830 ming gektar takroriy ekin maydonlarini sug‘orishga yo‘naltirildi.

Mamlakatda suv tejovchi tenologiyalarni qo‘llashning iqtisodiy mexanizmlari, ya’ni rag‘batlantirish mexanizmining joriy etilishi mazkur texnologiyalarni joriy etishni rivojlantirishga imkon bermoqda. Xususan, 2022 yilda tomchilatib sug‘orish texnologiyasini joriy qilish bo‘yicha qurilish-montaj ishlari yakunlangan 91,4 ming gektar paxta maydonlari uchun Davlat byudjeti hisobidan 734,3 mlrd. so‘m subsidiya mablag‘lari ajratib berilgan.

Bugungi kunda konsepsiyaga asosan mamlakatimizda ekin yerlaridan samarali foydalanish, fermer, dexqon xo‘jaliklari va tomorqa yer egalarining xuquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish, qishloqda fuqarolarning bandligi va farovonligini oshirish bo‘yicha tizimli ishlar amalga oshirilmoqda. Bunda eng asosiysi hududlarda suv ta’minotini yaxshilash ishlari davlat siyosati darajasiga olib chiqilmoqda.

Xususan, ekin yerlari va tomorqadan samarali foydalanish orqali oziq-ovqat yetishtirishni va aholi daromadlarini ko‘paytirish borasida suv ta’minoti og‘ir mahallalarda katta quduq qazish xarajatlari uchun ajratiladigan subsidiya miqdori 150 million so‘mgacha oshirish belgilandi. Kichik quduqlar uchun Qoraqalpog‘istonda 5 metrdan, qolgan hududlarda 10 metrdan ortiq chuqurlikning har bir metriga 100 ming so‘mdan subsidiya berilishi hamda quduq qazishga gidrogeologik xulosalar 2025 yilga qadar bepul berilishi belgilab qo‘yildi.

Suv tejovchi texnologiyalar joriy etish bo‘yicha beriladigan subsidiyalar dehqon xo‘jaliklari uchun ham tatbiq etilmoqda. Bunga joriy yilda qo‘shimcha 65 mlrd so‘m yo‘naltirilgan bo‘lib, ushbu imkoniyatlardan foydalanib, yil yakunigacha 400 ta mahallada suv quduqlarini ishga tushirish va 19 ming oila tomorqasida suv ta’minotini yaxshilash imkoniyati yaratildi.

Mamlakatda suvni tejaydigan sug‘orish texnologiyalari uskunalari va butlovchi qismlarini ishlab chiqarishni mahalliylashtirish bo‘yicha 2019 yilgacha 3 ta korxona faoliyat olib borgan bo‘lsa, bugungi kunda ularning soni 100 ga yaqinlashdi. Bu o‘z navbatida, mahsulot tannarxini boshqa davlatdan tashish xarajatlarini tejash hisobiga 15-20 foizgacha pasaytirish yoki gektariga 5 mln. so‘mga arzonlashtirish imkonini berdi.

Xulosa o‘rnida aytish joizki, mamlakatda suv xo‘jaligini rivojlantirishga mo‘ljallangan yaqin muddatga va uzoq istiqbolga mo‘ljallangan ustuvor vazifalar avvalo suv resurslaridan samarali foydalanish orqali iqtisodiyot barqarorligini ta’minlash, aholi daromadlarini oshirish va oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlashga xizmat qiladi.

Islom XUSHVAQTOV,

Oliy Majlis Qonunchilik palatasi deputati,

O‘zbekiston Ekologik partiyasi fraksiyasi a’zosi


Matnda xatolik topsangiz, o‘sha xatoni belgilab, bizga jo‘nating (Ctrl + Enter)

Fikr bildirish uchun qaydnomadan o'tishingiz so'raladi va telefon rakamni tasdiklash kerak buladi!

Markaziy Osiyo xalqlari uchun Rossiya endi qiziq emas

Марказий Осиёдан Россияга келаётган меҳнат муҳожирлари сони сезиларли даражада камайди.

"Kim Chen Inni sud qilish vaqti keldi"

Украиналикларга Ким Чен Инни судга бериш маслаҳат берилди.

Xabi Alonsoga "Real"ning yulduz vingeri kerak emas

Хаби Алонсо Родригога "Реал"нинг асосий таркибидан жой тополмаяпти.

Eron jasorat ko‘rsatmoqda

"Агар бугун сионистик режим ўз адашуви туфайли аҳмоқлик қилиб тажовуз қилишга журъат этса, шубҳасиз, ўзининг заиф ва кичик ҳудудига қақшатқич ва қатъий жавоб олади".

Rossiya o‘t ochishni to‘xtatish uchun ikkita shartni ilgari surmoqda — Bild

Айни дамда Оқ уй Трампнинг Путин билан суҳбати натижа бериб, рус етакчиси ўз шартларини юмшатишига умид билдирмоқда.

Fermer "er kovlab," o‘z maydonidan oltin topdi

Тахминий ҳисоб-китобларга кўра, унинг ерларида 150 тоннага яқин олтин мавжуд.

"Rossiyadan qo‘rqganimda, mudofaa vaziri bo‘lmasdim"

Россиядан қўрқганимда, мудофаа вазири бўлмасдим — Эстония мудофаа вазири Ханно Певкур лавозимни қандай эгаллаганини айтиб берди.

F-35 endi yashirina olmaydi! Rossiya va Xitoy radarlari amerikalik qiruvchilarni aniqlayapti

Россия ва Хитой радарлари Американинг F-35 қирувчи самолётларини аниқлаши ва кузатиши мумкин, деб ёзади The National Interest.

Chechen qo‘mondonidan to‘g‘ridan-to‘g‘ri tahdid: “Ruslarni o‘ldirish uchun kelgan xorijliklar yo‘q qilinadi!”

Чеченистоннинг "Ахмат" махсус кучлари қўмондони Апти Алаудинов Украинадаги урушда қатнашаётган жангчилар ҳақида баёнот берди.

Lavrov "Bunday so‘zlarni aytish uchun surbet odam bo‘lish kerak”

Жумладан, ГФРнинг янги канцлери жаноб Мерцнинг Германия яна Европага раҳбарлик қилиш вақти келгани ҳақидаги нутқи.

Go‘zallik malikasi 9 oyga qamaldi

Бу ҳақда Need To Know (NTK) нашри хабар бермоқда.

Andijon hokimi Shuhrat Abdurahmonov jinoyat sodir etgani haqida xabarlar tarqaldi

Хабарларда ҳолат вояга етмаган шахсга нисбатан қилингани айтилган.

Qozog‘iston Rossiya bilan urushga tayyorgarlik ko‘rmoqdami yoki bu shunchaki ichki chorami?

Қозоғистон Россия билан уруш ҳақида гапирди.

Hokim o‘rinbosari o‘zini yoqib yubordimi?

Ижтимоий тармоқларда Яккабоғ тумани ҳокими ўринбосари ўзини ёқиб юборгани ҳақида хабар тарқалди.

Ortiqxo‘jayev yangi lavozimda ish boshlagani aytilmoqda

Тарқалган хвбврлврга кўра, Жаҳонгир Ортиқхўжаев Ўзбекистон корпоратив спорт ассоциацияси расининг биринчи ўринбосари сифатида иш бошлаган.

Rossiyada yakun yasaldi: SSSR yo‘q bo‘ldi

Федерация Кенгашининг конституциявий қонунчилик ва давлат қурилиши қўмитаси раиси Андрей Клишас ҳуқуқий жиҳатдан Совет Иттифоқи энди мавжуд эмаслигини таъкидлади.

Rossiyaliklar Sumiga yorib kirdi, shiddatli janglar davom etmoqda

Қайд этилишича, ҳозирда Россия қўшинлари Беловод ва Локни шаҳарларига босимни давом эттирмоқда, у ерда шиддатли жанглар кетмоқда. Мақсад - "буфер зона" яратиш.

Ruslar Kupyanskni yer bilan yakson qildi

Маъмурият раҳбарининг сўзларига кўра, ҳудудда тахминан 1700 нафар фуқаро қолган.

Rossiya “Iskander M” raketalarini takomillashtirdi. Ular manyovr qilib uchadi

Россия "Искандер М" баллистик ракеталарини такомиллаштирди, шу боис Патриот тизимларига уларни уриб тушириш қийинлашди.

G‘alaba Putin tomonidami? AQSh razvedkasi nimani aniqladi?

АҚШ Ҳарбий разведка бошқармасининг (DIA) "2025 йилгача глобал таҳдидларни баҳолаш" йиллик ҳисоботига кўра, Москва Украинага қарши урушда ўз мақсадларига эришишни давом эттирмоқда.

Xitoy Rossiyani qurollantirmoqda

Украина Ташқи разведка хизмати Россиянинг 20 та заводи ҳақида ишончли маълумотларга эга. 2024-2025 йиллар мобайнида Россия ва Хитой ўртасида авиация соҳасидаги ҳамкорликнинг камида 5 та ҳолати қайд этилган.

Toshkentda kuchli shamol oqibatida daraxt bosib qolgan odam halok bo‘ldi

Иккинчи фуқарога бош мия жароҳати сабабли жарроҳлик амалиёти ўтказилган, у ҳозирда оғир ҳолатда реанимация бўлимида даволанмоқда.

Rossiya butun Ukraina bo‘ylab keng ko‘lamli kombinasiyalangan zarbalar berdi — OAV

Украина Фавқулодда ҳолатлар давлат хизмати маълумотларига кўра, Хмелницкий вилоятида тўрт киши ҳалок бўлгани ва беш киши яралангани ҳақида хабар берилган.

Chilonzorda Nexia-3 va Lacetti to‘qnashdi

ЙТҲ натижасида ҳар иккала транспорт воситаси ҳайдовчиси ҳамда Nexia-3 автомашина йўловчисига биринчи ёрдам кўрсатилган.

Farg‘onada 49 yoshli ayol ham ko‘knori bilan qo‘lga tushdi

Мазкур ҳолат юзасидан жиноят иши қўзғатилган

Tailandda yana bir polisiya vertolyoti halokatga uchradi

Расмийларнинг билдиришича, вертолёт ҳалокатга учрагунга қадар уч киши ҳалок бўлган ва бир киши парашютдан сакрашга муваффақ бўлган.

“Bu eng bema’ni gap!” — AQSh bayonotiga G‘azodan javob

Фаластинлик таҳлилчи АҚШ элчисининг ҲАМАС ёрдамни ўзлаштирмоқда деган даъвосини рад этди.

“An’analarimizni masxara qilishdi”: Marubo qabilasi 180 million dollarlik da’vo qo‘zg‘adi

Амазонка қабиласи уларни "порнога тобе" деб тасвирлаган мақола сабабли New York Times’га қарши суд даъвоси очди.

Lukashenko: "Bizning avloddan keyin erkak qolmaydi"

Лукашенко демографик инқироз "эркаклар тугаб қолгани" билан боғлиқлигини таъкидлади.

Kislisa Istanbul muzokaralarining tafsilotlarini ma’lum qildi

Истанбулда ўтказилган Украина ва Россия делегациялари ўртасидаги музокаралар пайтида тўрт тилда таржима ташкил этилди, бу эса томонларга самарали ахборот алмашиш имкониятини яратди.

Jinoyatchi Isroil qamali oqibati: G‘azoda bolalar tug‘ilmay turib halok bo‘lmoqda

Ғазо ҳукуматининг Оммавий ахборот воситалари бошқармаси анклавда озиқ-овқат етишмаслиги туфайли ҳомиладор аёлларда 300 та ҳомила тушиши ҳолатини қайд этди.

Oq uy “jang maydoni”ga aylandi: U yerga borish — siyosiy tuzoqmi?

Трампнинг Овал кабинетдаги “қаттиқ танбеҳлари” дунё етакчилари учун янги муаммога айланди

Rossiya Ukrainaga 250 ta dron va 14 ta “Iskander-M” ballistik raketasi bilan hujum qildi

Украина Қуролли кучлари маълумотига кўра, 24 майга ўтар кечаси Россия Украинага 250 та дрон ва 14 та “Искандер-М” баллистик ракетаси билан ҳужум қилган.

Ohangaron shahrida elektron tamaki mahsulotlarining noqonuniy savdosi fosh etildi

Мазкур ҳолат юзасидан Жиноят кодексининг 186-1-моддаси билан жиноят иши қўзғатилиб, тергов ҳаракатлари ўтказилмоқда.

Gamburg vokzalidagi pichoqli hujum oqibatida jarohatlanganlar soni 18 kishiga yetdi

Bild'нинг ёзишича, 39 ёшли немис аёли руҳий касалликка чалинган бўлган ва жиноятдан сўнг психиатрия бўлимига ётқизилган.

Toshkentda Nissan avtomobili yonib ketdi

Воқеа Учтепа тумани Бешқайрағоч кўчасида содир бўлган

Samarqandda dala hovlida boqilayotgan sher bolasi aniqlandi

Унга биринчи ёрдам кўрсатилиб, вақтинча сақлаш учун вилоят кинология марказига олиб келинган ҳамда алоҳида парваришга олиниб, тиббий кўрикдан ўтказилган.

Buxorodagi zapravkada yong‘in chiqdi

Дастлабки маълумотга кўра, ёнғин ўчиришга ҳаракат қилган фуқароларнинг тан жароҳати олиш ҳолатлари қайд этилган.

Lavrov: Rossiya Ukrainadagi rusiyzabonlarni Zelenskiy "xunta"sidan ozod qiladi!

Россия бутун Украинани, айниқса, рус тилли аҳолини Зеленский "хунта"сидан "озод қилиш" ниятида эканлигини Лавров маълум қилди.

Dunyoda Rossiya qurollariga qiziqish ortib bormoqda — Putin

"Ўзимизга керакли ҳамда экспорт потенциалига эга бўлган истиқболли ҳарбий маҳсулотларга алоҳида эътибор қаратиш керак".

Лавров: Россия Украинадаги русийзабонларни Зеленский "хунта"сидан озод қилади!

Россия бутун Украинани, айниқса, рус тилли аҳолини Зеленский "хунта"сидан "озод қилиш" ниятида эканлигини Лавров маълум қилди.

Дунёда Россия қуролларига қизиқиш ортиб бормоқда — Путин

"Ўзимизга керакли ҳамда экспорт потенциалига эга бўлган истиқболли ҳарбий маҳсулотларга алоҳида эътибор қаратиш керак".

Чечен қўмондонидан тўғридан-тўғри таҳдид: “Русларни ўлдириш учун келган хорижликлар йўқ қилинади!”

Чеченистоннинг "Ахмат" махсус кучлари қўмондони Апти Алаудинов Украинадаги урушда қатнашаётган жангчилар ҳақида баёнот берди.

Очлик, бомбардимон ва ўлим: Ғазода инсоният ҳалок бўлмоқда

Ғазо шимолида жойлашган турар-жой биносига Исроил томонидан амалга оширилган ҳаво ҳужуми оқибатида 50 дан ортиқ фаластинлик ҳалок бўлди ёки бедарак йўқолди.

Мудофаа вазирлиги ижтимоий тармоқларда тарқалган "Хоразм снаряд портлабди" деган хабар юзасидан расмий муносабат билдирди

Ҳозирда Ўзбекистон Республикаси Ҳарбий прокуратураси томонидан дастлабки тергов ҳаракатлари олиб борилмоқда

Хоразмда металломга топширилган снаряд портлаб кетди. Қурбон бор

Манбага кўра, снарядлар Қорақалпоғистон Республикаси Амударё туманида ҳарбий хизматчилардан сотиб олинган.

Ҳиндистонда кучли ёмғирлар туфайли 45 киши ҳалок бўлди

Уттар-Прадеш ҳукумати жабрланганларга молиявий ёрдам кўрсатишини эълон қилди.

АҚШ 75 ёшли жиноятчини қатл қилди

АҚШ 1989 йилда оиласини пичоқлаб ўлдирган, аммо охиригача айбини тан олмаётган 75 ёшли жиноятчини қатл қилди.

Даҳшат: она ўз қизини ўлдириш учун 100 минг рубль эвазига киллер ёллади

Бу ҳақда Life.ru нашри ШОТ Телеграм-каналига таяниб хабар берди.

Россияда хитойлик ва ўзбекистонлик ишчилар муштлашди

Тўқнашувда ўндан ортиқ киши қатнашган. Шу билан бирга, улардан бири оломонни тарқатишга уринган ва «раҳбар муаммони ҳал қилади» деб айтган.

Сан-Диегодаги самолёт ҳалокати натижасида 3 киши ҳалок бўлди

Эддининг айтишича, самолётнинг қулашига тонгда бу ҳудудда кузатилган қуюқ туман сабаб бўлган бўлиши мумкин.

Эрон Озарбайжон элчихонасига ҳужум қилган эркакни ўлимга ҳукм қилди

Маҳкумнинг исми ошкор этилмади. ОАВ хабарига кўра, ҳукм қонуний кучга киргандан сўнг аниқ ҳолатлар кўрсатилмаган ҳолда ижро этилган.

Тошкент вилоятида битирувчилар “сўнгги қўнғироқ” учун пул ўғирлади

Ангренда 15–17 ёшдаги тўрт нафар мактаб ўқувчиси “Damas” автомашинасидан 11 миллион сўмни ўғирлади

Қашқадарёда “Жиҳодчилар” оқимининг 8 нафар аъзоси қамалди

Таъкидлаш лозимки, гуруҳ етакчиси ва аъзоларининг 4 нафари муқаддам содир этган жиноятлари учун умрининг маълум бир қисмини панжара ортида ўтказган бўлсаларда, ўз хатоларидан тўғри хулоса чиқаришмаган.

Андижондаги мактабда 10 синф ўқувчиси дарс пайтида ўқитувчисига мушт туширди

Ўқувчи ўзини ўқитувчи ҳақорат қилгани ва шапалоқ туширганини, шундан сўнг ўзини ҳимоя қилганини айтган.

Оқ уй Эронни ядровий файл ҳақида огоҳлантирди

Бу ҳақда Оқ уй матбуот котиби Керолин Леавитт журналистлар учун ўтказилган навбатдаги брифингда маълум қилди.

Линколннинг қонга бўялган қўлқоплари аукционда 1,5 миллион долларга сотилди

Бу ҳақда Freeman's-Hindman ауксион уйи хабар берди.

Агар санкциялар бекор қилинса, Эрон ядровий фаолиятини назорат қилишга рухсат беради

Эрон ташқи ишлар вазири Аббос Арагчи СНН телеканалида маълум қилди.

АҚШДА ҳар бешинчи бола семириб кетган

Бу ҳақда Америка президенти Доналд Трамп Оқ уйда сўзлаган нутқида айтиб ўтди.

Японияда инсон тушларини ёзиб олиш технологияси яратилди

Япониянинг Киото шаҳридаги ATR “Computational Neuroscience” лабораторияси томонидан инсон онгининг сирли олами — тушларни ёзиб олиш ва уларни қайта тиклаш бўйича илғор технология ишлаб чиқилди.