Orol muammosini hal qilishda ekologik ta’limni kuchaytirish muhimligi ta’kidlandi

A A A
Orol muammosini hal qilishda ekologik ta’limni kuchaytirish muhimligi ta’kidlandi

Xalqaro Orol turizmi haftaligi doirasida Qoraqalpog‘iston Respublikasida o‘z faoliyatini mintaqani tiklash va barqaror rivojlantirish muammolariga bag‘ishlagan yetakchi mutaxassis va olimlarni jamlagan “Orolbo‘yi ezgu niyat elchilari” xalqaro konferensiyasi bo‘lib o‘tdi.

Konferensiyada bir qator xorijlik mutaxassislar Orol dengizining ekologik vaziyatini yaxshilash borasidagi ma’ruza va tadqiqot ishlarini taqdim etishdi. Xususan, O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi “Ijtimoiy-gumanitar fanlar” bo‘limi rahbari, tarix fanlari doktori, professor Nodira Mustafoyeva Orol dengizi fojiasi oqibatlarini yumshatish bo‘yicha harakatlar 2017 yildan sezilarli darajada kuchayganini aytib o‘tdi.

Ta’kidlash joizki, 2017 yilning 19 sentyabr kuni O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev BMT Bosh Assambleyasining 72-sessiyasida nutq so‘zlab, Orol dengizi fojiasini xarita yordamida ko‘rsatib berdi va dengizning qurishi bilan bog‘liq oqibatlarni bartaraf etish xalqaro miqyosdagi sa’y-harakatlarni faol birlashtirishni taqozo etayotganini ta’kidladi.

Nodira Mustafoyeva, shuningdek, 2018 yilda Turkmanistonning Turkmanboshi shahrida bo‘lib o‘tgan tadbirni ham alohida qayd etdi. Bundan tashqari, boshqa bir qancha tadbirlar, xususan, 2023 yilning 13–17 noyabr kunlari Samarqandda bo‘lib o‘tgan BMTning Cho‘llanishga qarshi kurash to‘g‘risidagi konvensiyasi ijrosini ko‘rib chiqish qo‘mitasining 21-sessiyasi (CRIC 21), 2025 yilning 4–5 aprel kunlari o‘tkazilgan Samarqand Iqlim Forumi va boshqa xalqaro tadbirlarda Orol muammosi kun tartibidagi asosiy masalalardan biriga aylandi.

Konferensiyada "Green University"ning ekologiya va iqlim o‘zgarishi bo‘yicha o‘qituvchisi hamda ilmiy xodim Anna-Sharlotta Markombe "Atrof-muhitni boshqarish bo‘yicha ta’lim" tadqiqot ishini namoyish qildi. Unda Orol dengizi misolida olib borilgan tadqiqot talabalar uchun atrof-muhitga yetkazilgan zararni amalda qanday hal qilishni tushunishga qanday yordam berishiga e’tibor qaratildi. Natijada talabalar Orol muammosi borasida "zarar yetkazilishining sabablari", "iqtisodiy jihatlar", "atrof-muhitga ta’sir" va "sog‘liq bilan bog‘liq muammolar" borasidagi mavzularni yaxshi o‘zlashtirgani ma’lum bo‘ldi.

Mazkur tadqiqot ishi ekologik muammolarni va ularning sabablarini chuqur o‘rganish, bevosita va bilvosita oqibatlarni aniqlash, ko‘p tomonli yondashuvni qo‘llash, barcha manfaatdor tomonlarni ro‘yxatga kiritish, turli nuqtai nazarlar va manfaatlarni belgilab olish, mavjud an’anaviy va falsafiy fikrlashdan voz kechish, joriy loyihalarni tahlil qilish, kelajak uchun barqaror muhokamani yo‘lga qo‘yish, talabalarning Orol dengizi kelajagi haqida qanday tasavvurda ekanligini aniqlashga imkon beradi.

Ta’kidlash joizki, bugungi kunda "Green University"da talabalarga aynan xorijlik mutaxassislar tomonidan ham ta’lim berilmoqda va bu yoshlarning yekologiya borasida bilimlari yanada mustahkamlanishiga xizmat qiladi.

O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Qoraqalpog‘iston Respublikasi Tabiiy fanlar instituti katta ilmiy xodimi Gulara Matekova Janubiy Orolbo‘yi hududidagi Sudochye ko‘li ornitofaunasiga e’tibor qaratdi.

Ma’lumot uchun, Sudochye ko‘li noyob qush turlarining ko‘pchiligi mavjud bo‘lganligi bois 2007 yildayoq O‘zbekistonning muhim ornitologik hududlari (IBA) ro‘yxatiga kiritilgan. Hudud ornitofaunasida qushlarning 240 turi mavjud bo‘lib, ularning 117 turi shu joyda uya quradi. Bu yerda pushti saqoqush, jingalak saqoqush, kichik qoravoy, kichik oq qarqara, sariq qarqara, qoshiqburun, flamingo, vishildoq oqqush, baqiroq oqqush, chinqiroq g‘oz, qiziltomoq kazarka, marmar churrak, oqko‘z, oqbosh o‘rdak, suvqiyg‘ir, oq dumli suvburgut, uzundumli suvburgut, qora tasqara, dasht bo‘ktargisi, burgut, cho‘l jiqtog‘i, qoraboshli baliqchi kabi O‘zbekiston Qizil kitobi va TMXI Qizil ro‘yxatiga kiritilgan noyob va yo‘qolib borayotgan qushlarni uchratish mumkin.

Mutaxassis Sudochye ko‘llar tizimi Amudaryo deltasining eng yaxshi holda saqlanib qolgan ekologik zonalardan biri bo‘lib, o‘z joylashuv o‘rniga ko‘ra biologik xilma-xillikni saqlash va qo‘llab-quvvatlashda asosiy o‘rinni egallashini ta’kidladi.


Matnda xatolik topsangiz, o‘sha xatoni belgilab, bizga jo‘nating (Ctrl + Enter)

Fikr bildirish uchun qaydnomadan o'tishingiz so'raladi va telefon rakamni tasdiklash kerak buladi!

Andijon hokimi Shuhrat Abdurahmonov jinoyat sodir etgani haqida xabarlar tarqaldi

Хабарларда ҳолат вояга етмаган шахсга нисбатан қилингани айтилган.

Go‘zallik malikasi 9 oyga qamaldi

Бу ҳақда Need To Know (NTK) нашри хабар бермоқда.

AQSh Ukrainada abadiy urush o‘tkazish istagini e’lon qildi

Бу ҳақда профессор Питер Кузник РИА Новости агентлигига берган интервьюсида маълум қилди .

Husanovsiz "Manchester Siti" Chempionshipga tushib ketgan "Sautgempton"ni yenga olmadi

"Манчестер Сити" Англия чемпионатининг 36-турида "Саутгемптон" меҳмони бўлди ва 0:0 ҳисобида дуранг қайд этди.

Estoniya va Rossiya o‘rtasida jang chiqishiga sal qoldi

Эстония ҳарбий-денгиз кучлари ва НАТО авиацияси Болтиқ денгизида Россия портига йўл олган Габон байроғи остидаги нефть танкерини қўлга олишга уриниш қилди. Воқеа Фин қўлтиғи сувларида юз берди.

Xotira va qadrlash kunida O‘zbekiston bayrog‘i bilan chiqqan yoshlar rusparastlar qarshiligiga uchradi

Ҳатто айримлар бу ҳаракатни USAID ёки “Миллий тикланиш” партияси раҳбари раҳбари Алишер Қодиров билан боғлашга уринишган.

Rossiya Ukrainani vijdonsizlarcha o‘qqa tutmoqda

20 дан ортиқ "Шаҳед" дронлари Украинага учиб кирди, улар аллақачон Чернигов ва Суми вилоятларида бўлиб, Киев томон ҳаракатланмоқда.

Germaniya Rossiyaga tahdid qilmoqda

Бу ҳақда Германия ҳукумати вакили Штефан Корнелиус маълум қилди, деб ёзади Berliner Zeitung газетаси.

170 ming dollar pora bilan qo‘lga tushgan sudya borasida rasmiy bayonot berildi

Тергов сири ва айбсизлик презумпцияси талабларидан келиб чиқиб, бошқа тафсилотлар ошкор қилинмайди.

"Sizlar bizga terrorchi, biz esa sizlarga suv beramiz"

Бу ҳақда Ҳиндистон ташқи ишлар вазири Субраманям Жайшанкар Нью-Деҳлида бўлиб ўтган брифингда маълум қилди.

Texas ko‘lida 2 metrlik mahluq qo‘lga tushdi, bu jahon rekordi bo‘lishi mumkin

Техасда балиқ овлаш бўйича жаҳон рекордчиси қайтиб келди ва ўз ҳаётидаги энг қийин овда кўлнинг лойқа сувлари остида яна бир ажойиб воқеани яратди.

Ingliz manbasi: Husanov Gvardiola bilan tortishib qoldi

Бу ҳақда Х ижтимоий тармоғидаги Real Talk Manchester City аккаунти хабар берди.

Van Damm Putinga murojaat qildi

Унинг мурожаати видеосини украиналик журналист Диана Панченко ўзининг Телеграм-каналида жойлаштирган.

Rubl dunyoning barcha valyutalarini ortda qoldirdi

2025 йил бошидан бери россия рубли долларга нисбатан энг кучли мустаҳкамланган валютага айланди.

Qozog‘iston Rossiya bilan urushga tayyorgarlik ko‘rmoqdami yoki bu shunchaki ichki chorami?

Қозоғистон Россия билан уруш ҳақида гапирди.

"Biz Shvesiya bilan 21 yil urushdik" — Rossiya muzokaralarda qanday savol berdi?

The Economist хабар беришича, Москва музокараларда Харков ва Суми вилоятларини ҳам босиб олиш билан таҳдид қилган.

Qo‘qon shahrida sodir bo‘lgan holat yuzasidan ma’lumot

Дастлабки маълумотларга кўра 7 нафар фуқаро шифохонага мурожаат қилган. Тиббий кўрикдан ўтказилиб, аҳволлари яхши бўлганлиги боис уйига рухсат берилган.

Medinskiy: "hech qachon ruslarni aldashga va ulardan biror narsa o‘g‘irlashga urinmang"

Мединский музокараларнинг биринчи куни ҳақида Бисмаркка нотўғри нисбат берилган иқтибослар билан сўзлади.

Samarqandda maktab o‘quvchilarining janjali ulardan birining o‘limi bilan tugadi

Уларни калтаклаган 3 нафар ўқувчи ҳибсга олинган.

Ukraina TIV: "Rossiya delegasiyasi biz qabul qilib bo‘lmaydigan bir qator shartlarni ilgari surdi"

Бу ҳақда Истанбулда журналистлар билан бўлиб ўтган брифингда Ташқи ишлар вазирлиги матбуот котиби Георгий Тихий маълум қилди.

Favqulodda holatlarda nima qilish kerak?

Муҳим телефон рақамлари маълум қилинди.

FT: Putin AQSH, Yevropa va Ukraina tayyorlagan 22 banddan iborat sulh rejasini hatto ko‘rib chiqishni ham istamadi

Нашр манбаларига кўра, ушбу 22 банддан иборат режа Украина ва АҚШ амалдорлари ўртасидаги телефон суҳбатида батафсил муҳокама қилинган.

Rossiya Istanbul muzokaralarida Xarkiv va Sumini bosib olish bilan tahdid qilgan — The Economist

Нашр мухбири маълумот беришича, Истанбулдаги музокараларда Россия делегацияси, жумладан Владимир Мединский, Украина томонига Харкив ва Суми областларини босиб олиш билан таҳдид қилган.

AQSh Yevropa qit’asidan qisman qo‘shin chiqarish masalasini muhokama qiladi

АҚШ 2025 йил охирига қадар Европа қитъасидаги ҳарбий контингентини қисқартириш бўйича музокараларни бошлайди. Бу ҳақда НАТОдаги АҚШ доимий вакили Мэттю Уитакер маълум қилди.

Jabaliya vayronalari ostidan ingragan ovozlar eshitilmoqda

Жабалиядаги гувоҳлар вайроналар остидан ҳамон фарёдлар эшитилаётганини айтмоқда.

Albaniya bosh vaziri Italiya bosh vaziri Jorja Melonini qiziqarli tarzda kutib oldi

Албания бош вазири Эди Рама Италия бош вазири Жоржа Мелонини қизиқарли тарзда кутиб олди.

Trampning trillion dollarlik tashrifi: Yaqin Sharqdagi tarixiy sarmoyalar!

АҚШ президенти Доналд Трамп Саудия Арабистони, Қатар ва Бирлашган Араб Амирликларига (БАА) қилган ташрифлари натижасида Америка иқтисодиётига 12-13 триллион доллар миқдорида сармоя киритиш бўйича келишувларга эришилганини маълум қилди.

Rossiya harbiylari jurnalistlar qo‘nim topgan mehmonxonalarni qasddan o‘qqa tutmoqda

Нодавлат ташкилот ҳисоботига биноан, 2022 йил 24 февралдан буён Россия қуролли кучлари Украинанинг 25 та меҳмонхонасига 31 марта ҳужум қилган. Ушбу меҳмонхоналар асосан фронт чизиғига яқин ҳудудларда - Харков, Донетск, Днепропетровск, Одесса ва Киевда жойлашган.

Istanbulda tinchlikka yangi qadam: Rossiya va Ukraina 1000 kishi almashishi bo‘yicha kelishdi!

Туркия ташқи ишлар вазири Ҳоқон Фидан Истанбулда бўлиб ўтган Россия ва Украина делегациялари учрашуви натижалари ҳақида гапирди.

Isroil armiyasi Tulkarem va Nur Shams qochqinlar lagerlariga hujumlarini davom ettirmoqda

Wafa ахборот агентлиги хабар қилишича, Исроил армияси босиб олинган Ғарбий Қирғоқ шимолидаги Тулкарем ва Нур Шамс қочқинлар лагерларида рейдлар ўтказиш, биноларни бузиш ва аҳолини кўчириш амалиётларини давом эттирмоқда.

Buxoroda yo‘ldan o‘tayotgan ayol ekskavator bosib ketishi oqibatida halok bo‘ldi

Аёл йўлнинг белгиланмаган жойидан кесиб ўтаётган бўлган.

Kuchli ta’sir qiluvchi dori vositalarining noqonuniy savdosi fosh etildi

Сотувчи М.О. фуқаро Р.М.га кучли таъсир қилувчи дори воситасини шифокор рецептисиз сотган вақтида ушланиб, ундан 13 турдаги дори воситалари ва тиббий буюмлар ашёвий далил сифатида олинган.

Toshkentdagi yong‘in qariyb 3 soatda bartaraf etildi

Ёнғин тўғрисида хабар 23:58 да келиб тушган бўлиб, ёнғин-қутқарув экипажлари воқеа жойига 00:03 да етиб борган

Andijonda voyaga yetmagan bola Spark haydab, YTHga uchradi

Ҳолат юзасидан суриштирув ишлари олиб борилмоқда

Barselonada avtomobil futbol muxlislari ustiga haydaldi

Бу ҳақда BBC хабар берди.

Falastinlik qochqinlar soni 7 millionga yetdi

Президент Маҳмуд Аббос таъкидлашича, мамлакат ичкариси ва ташқарисидаги фаластинлик қочқинлар сони 7 миллион кишига етди. Бу ҳақда WAFA агентлиги хабар берди.

Trampning "Mega kelishuvi": Yaqin Sharq uchun yangi tartib

Бу ҳақда Israel Hayom юқори мартабали манбага таяниб ёзади.

Berlindagi Falastin tarafdorlari namoyishida 10 nafar polisiyachi yaralandi

Бу ҳақда Билд нашри хабар берди .

FQBning sobiq rahbari Trampga tahdid solayotgan paytda qo‘lga olindi

Бу ҳақда Миллий хавфсизлик департаменти раҳбари Кристи Ноэм Х ижтимоий тармоғидаги саҳифасида маълум қилди.

Angliya janubidagi tarixiy avtomobil ishlab chiqarish markazi yonib ketdi

Бу ҳақда “Репорт ” хабар бермоқда Ойна маҳаллий ҳокимият органларига таяниб.