Isroil jiddiy inqirozda
Isroilning «Maariv» gazetasi mamlakatda davom etayotgan urush va uning iqtisodiyotga halokatli ta’siri natijasida 46 mingta shirkat o‘z faoliyatini tugatishga majbur bo‘lganini ma’lum qildi. Nashr Isroilni «qulayotgan davlat» deb atadi.
Isroil axborot xizmatlari va kredit xavfi boshqaruv kompaniyasi CofaceBdi bosh direktori YoYEl Amir «Maariv»ga bergan intervyusida:
«Bu ko‘plab sohalarni qamrab olgan juda katta raqamdir. Urush boshlanganidan beri yopilgan bizneslarning taxminan 77 foizi, ya’ni taxminan 35 mingtasi kichik biznes vakili bo‘lib, ular iqtisodiyotdagi eng zaif hisoblanadi», - dedi.
Umuman, xabarga ko‘ra, eng zaif sohalar qurilish sohasi va uning atrofidagi butun ekotizim: keramika, sovutish tizimlari, alyuminiy, qurilish materiallari va boshqalarni ishlab chiqaruvchilar - bularning barchasi CofaceBdi xavf reytinglariga ko‘ra, sezilarli darajada zarar ko‘rgan.
Urush savdo sohasiga ham jiddiy ta’sir ko‘rsatgan. Bunga xizmat ko‘rsatish sohasi va moda, mebel, uy-ro‘zg‘or buyumlari, ko‘ngil ochish, transport va turizm kabi sohalar kiradi.
Shuningdek, xabarda aytilishicha, Isroilda xorijiy turizm deyarli yo‘q bo‘lib ketish arafasida. Mamlakat bo‘ylab barcha bizneslarga u yoki bu darajada zarar yetgan va deyarli hech bir soha bundan omonda emas.
Bunga janub va shimoldagi qishloq xo‘jaligi sohasi ham kiradi. Ikkala hudud ham Falastin qarshilik kuchlari va Livan Hizbullohining tahdidlari tufayli faol jang maydonlariga aylangan. Hizbullohning Isroilga qarshi qo‘llab-quvvatlash fronti iqtisodiyotning qulashiga sezilarli hissa qo‘shdi.
CofaceBdi bosh direktorining fikricha, 2024 yil oxiriga qadar 60 mingta Isroil biznesining yopilishi kutilmoqda.
Hizbullohning hujumlari shimoldagi mahalliy biznes va ta’limga jiddiy ta’sir ko‘rsatmoqda. O‘n minglab muhojirlar evakuasiya qilinishga majbur bo‘ldilar. Hizbulloh rahbari Hasan Nasralloh 10 iyul kuni: «Dushman iqtisodiyotini quritish maqsadimizga erishdik», - dedi.
Yaman armiyasining dengiz operasiyalari ham iqtisodiyotning qulashiga katta hissa qo‘shdi. Eilat janubiy porti kabi muhim portlardagi daromadlar sezilarli darajada kamaydi va bankrotlik yoqasiga keldi.
2023 yilning oxirgi oylarida Isroil YAIMi qariyb 20 foizga pasaydi.
Hizbulloh bilan to‘qnashuv xavfi Isroilda shunday bir qo‘rquvni keltirib chiqardiki, Livan qarshilik kuchlari bilan har qanday to‘liq miqyosli urush iqtisodiyotni yanada chuqurroq tubsizlikka tushirishi mumkin. Hizbulloh yaqinda tarqatilgan video ogohlantirishlarda neftni qayta ishlovchi zavodlar va gaz baklari kabi energiya infratuzilmasiga hujum qilish qobiliyatiga ega ekanligini ko‘rsatdi.
Holat shu zaylda davom etadigan bo‘lsa, keyingi yilga qadar Isroil taxmin etib bo‘lmas darajadagi jiddiy inqirozga yuz tutishi mumkin. Uning siyosatchilar mamlakatni ulkan choh tomon boshlab bormoqda. Lekin ko‘zni haqiqatdan pardalagan alamzadalik, kuchli nafrat va adovat urushni oxirigacha olib borishga undamoqda.
