Evropada yadroviy mojaro xavfi tahlili

Evropada yadroviy mojaro xavfi tahlili
  • Rossiya muhim yadro arsenaliga ega va Yevropaga yirik yadroviy zarba NATOning mudofaasini parchalashi mumkin.
  • Yadro zarbasining ta’siri halokatli bo‘ladi, tinch aholining xavfsiz hududga yetib borishi uchun vaqt qolmaydi.
  • Yadro urushi ehtimoli pastligicha qolayotgan bo‘lsada, ekspertlar kuchayishi mumkin bo‘lgan qadamlar va hushyorlik muhimligi haqida ogohlantirmoqda.

Rossiyaning yadro quroli siyosatining so‘nggi keskin o‘zgarishida prezident Vladimir Putin 25 sentyabr kuni shuni taklif qildiki, Kreml Rossiyaga hujum qiladigan har qanday davlatga qarshi yadroviy quroldan foydalanishi mumkin, agar bu davlat yadroviy davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlansa.

Agar Rossiya Ukraina yoki G‘arbiy Yevropaga yirik yadroviy zarba bersa, qit’a buni to‘xtatish uchun ko‘p narsa qila olmaydi.

Birlashgan Millatlar Tashkilotining Qurolsizlanish bo‘yicha tadqiqot instituti (UNIDIR) katta ilmiy xodimi Pavel Podvig Rossiyaning yadroviy quroli bo‘yicha dunyodagi yetakchi G‘arb eksperti sanaladi. Uning so‘zlariga ko‘ra, bunday falokat haqiqatga aylanishiga hech qanday dalil yo‘q, lekin unda boshqacha fikrlar ham mavjud.

«Agar qandaydir yirik uchirma sodir bo‘lsa yoki bir nechta [Rossiya] raketalari uchirilgan bo‘lsa, hamma narsa to‘xtatilishini kafolatlash deyarli mumkin emas», deydi u.

Xabarda aytilishicha, NATOning ichki hisob-kitoblariga ko‘ra, agar Rossiya tomonidan yalpi hujum uyushtirilsa, harbiy blok havo hujumidan mudofaa uchun zarur bo‘lgan «kamida 5 foizga» ega bo‘ladi.

Rossiyada 500 dan ortiq raketalar ichida 1700 ga yaqin yadro kallaklari bor, deb ishoniladi, ular bir necha daqiqada siloslar, mobil ishga tushirish moslamalari, suv osti kemalari va samolyotlardan uchirilishi mumkin. Qo‘shma Shtatlar, ehtimol, asosiy nishon bo‘lardi, ammo bu raketalarning aksariyati Yevropa uchun mo‘ljallanganligi ma’lum.

Ammo agar raketa to‘siqlari amalda to‘xtatib bo‘lmaydigan bo‘lsa, yadroviy zarba sodir bo‘lgan taqdirda tinch aholi nima qilishi kerak?

Ba’zi Yevropa poytaxtlari Sovuq urush davridagi yadroviy boshpanalarga ega bo‘lib, ular tinchgina yangilanadi. Kiyevda yaqinda yadroviy bunker qayta ochilib, foydalanishga topshirildi.

Pragada Sovuq Urush davridagi bunkerlar tarmog‘iga Rossiyaning 2022 yilda Ukrainaga bostirib kirishidan keyin mahalliy aholining qiziqishi keskin oshgan.

Germaniyaning Bonn yaqinidagi Ahr vodiysida hozirda muzey sifatida faoliyat yuritayotgan yadroviy bomba boshpanasi direktori Xayke Xollunder yaqinda tashrif buyuruvchilar soni sezilarli darajada oshganini ma’lum qildi.

Qo‘shma Shtatlar uchirilayotgan raketani bir zumda aniqlay oladigan sun’iy yo‘ldoshlar tarmog‘iga ega, ammo bu tizim Rossiyaga yaqin davlatlar uchun foydasiz bo‘lishi mumkin.

«Qo‘shma Shtatlarda bunday ogohlantirish tizimlari mavjud - sun’iy yo‘ldoshlar va boshqalar. Ammo men bu ma’lumotni juda tez yoki umuman AQShning Yevropadagi ittifoqchilari bilan bo‘lishishi mumkinligiga shubha qilaman», - deydi Podvig.

Rossiyaning «Topol-M» raketasi bir kilometr kenglikdagi olov shariga aylanadi va u tegib turgan barcha tirik mavjudotni yoqib yuboradi. 7 kilometr radiusda son-sanoqsiz tinch aholi og‘ir kuyishdan halok bo‘ladi va zarba to‘lqinidan vayron bo‘lgan binolar vayronalari ostida eziladi. Keyin portlash joyini to‘yintiradigan, hamda havo va suvni zaharlaydigan radiasiya yuzaga keladi.

Rossiya va G‘arb o‘rtasidagi keskinlik muttasil ortib borayotganiga qaramay, Podvigning aytishicha, yadroviy apokalipsis faqat uzoq istiqbol bo‘lib qolmoqda.

«Men ishonamanki, bu real imkoniyat paydo bo‘lishidan oldin, biz yana bir necha turdagi eskalasiya qadamlarini ko‘ramiz», deydi u.

Podvigning bashorat qilishicha: «biz qurollarning ba’zi harakatlarini va shunga o‘xshash narsalarni ko‘ramiz».

Uning so‘zlariga ko‘ra, u «bu kutilmagan narsa bo‘lishi ehtimoldan yiroq emas».


Matnda xatolik topsangiz, o‘sha xatoni belgilab, bizga jo‘nating (Ctrl + Enter)

Bo'limga tegishli qiziqarli xabarlar

Fikr bildirish uchun qaydnomadan o'tishingiz so'raladi va telefon rakamni tasdiklash kerak buladi!

Eron zarbasidan keyin Isroil havo kuchlari bazasining sun’iy yo‘ldosh tasvirlari e’lon qilindi

Эрон Исроилнинг энг янги самолётларини йўқ қилганини маълум қилганди.

O‘zbekistonda 1—4 oktyabr kunlari kutilayotgan ob-havo e’lon qilindi

Ўзбекистонда 1—4 октябрь кунлари ўртача илиқ ва асосан қуруқ об-ҳаво кузатилади, деб хабар бермоқда “Ўзгидромет”.

Ukrainaga «Barcha bombalarning otasi» tashlandi

Россия Украинада «йирик ядровий бўлмаган бомба» ташлаб, шаҳар биноларини йўқ қилган лаҳза кўрсатилди.

O‘zbekistonga nam va salqin havo oqimi kirib keladi

Дам олиш кунлари республика ҳудудига Каспий денгизи жанубидан нам ва нисбатан салқин ҳаво массалари кириб келиши кутилмоқда. Ҳудуднинг катта қисмида ёғингарчиликсиз об-ҳаво сақланиб туради, фақат марказий ва шарқий ҳудудларда баъзи жойларда ёмғир ёғади, тоғ олди ва тоғли ҳудудларда айрим жойларда кучли бўлиши, баланд тоғларда қорга айланиши мумкин.

"Uzbekistan Airways" yo‘lovchilarni ogohlantirdi

2024 йил 1 октябрь куни HY304 Тел-Авив - Самарқанд - Тошкент йўналишидаги авиақатнов мажбурий кечиктирилди

Nobel qo‘mitasining qaroridan Isroil shok holatiga tushib qoldi

Нобель қўмитаси 3 октябрь, пайшанба куни 2024 йилги тинчлик бўйича Нобель мукофотига номзодлар рўйхатини эълон қилди.

Rossiya elchisi qo‘rqib ketdi

Россиянинг Вашингтондаги элчиси Анатолий Антонов журналистларга Россиянинг АҚШдаги дипломатларига «жисмоний зўравонлик билан таҳдид қилинмоқда», деди.

Meni Falastin masalasi tashvishga solayotgani yo‘q, lekin mening xalqim xavotirda

Ворис АҚШ Давлат котиби Энтони Блинкен билан учрашувда Фаластин масаласи ва Ғазодаги вазият ҳақида ўз фикрларини билдирди.

Saudiya Arabistoni Tashqi ishlar vazirligi rahbari bugun qiziqarli bayonot berdi

Bloomberg агентлигининг таъкидлашича, АҚШ ва Исроил Эроннинг Форс кўрфазидаги нефть инфратузилмасига зарба бериш имкониятини муҳокама қилмоқда.

Ukrainada 3000 qozoq halok bo‘ldi

Украина урушида 3000 га яқин этник қозоқ ҳалок бўлди, улар ўз ихтиёри билан Россия армияси сафига қўшилганлар ҳам, сафарбар қилинганлар ҳам, деб хабар бермоқда «Orda» ушбу маълумотларни тўплаётган кўнгиллиларга таяниб.

Mayk Tayson duch kelishni istamaydigan yagona jangchini aytdi: «Unga nisbatan hech kimda imkoniyat yo‘q»

Айтиш жоизки, Майк Тайсон оғир вазндаги карераси давомида ҳеч қачон ҳеч кимдан қўрқмаган.

Rossiya O‘zbekistondan tushuntirish so‘radi

Бу ҳақда Россия ОАВсида хабарлар тарқалди.

Afg‘oniston: Biz 2 imperiyani yo‘q qildik, keyingisi – AQSh

"СССР Афғонистонга кирганида уларнинг империяси парчаланиб, Россияга айланди".

"Salimboyvachcha" interpol tomonidan xalqaro qidiruvga berildi

Разведка хизматларининг хабар қилишича, Кўлбоевнинг уюшган жиноий гуруҳи криминал авторитет Салим Абдувалиевнинг "Биродарлар доираси" халқаро жиноий гуруҳи таркибига киради.

Pensiya yoshi oshishi haqidagi gap-so‘zlarda jon bormi?

Бундан тўрт кун олдин, яъни 2024 йил 23 сентябр куни Вазирлар Маҳкамасининг “Давлат пенсия таъминоти тизимини ислоҳ қилиш концепциясини ишлаб чиқиш бўйича ташкилий чора-тадбирлар тўғрисида”ги 600-сонли қарори қабул қилинди.

Isroil Mudofaa vazirligi Eronni ogohlantirdi

Бу ҳақда РИА Новости хабар бермоқда .

Shols Isroilga ko‘r-ko‘rona nafratni qoraladi

Шолц мустаҳкам тинчлик икки давлат тамойилига мувофиқ “дипломатик келишувга эришишнинг ҳақиқий йўлини” талаб қилишини қўшимча қилди.

Yaqin kunlarda Isroil o‘z xalqidan yashirgan narsa oshkor bo‘ladi

30 сентябрь куни Исроилнинг Ливан жанубига қуруқликдан ҳужуми бошланганидан бери камида 25 нафар исроиллик аскар ва зобит ҳалок бўлди.

"Isroil Bosh vaziri Binyamin Netanyaxu olov bilan o‘ynayapti"

Унинг айтишича, «Исроил Бош вазири Бинямин Нетаняху олов билан ўйнаяпти» ва бу борада Эрон ҳарбийлари бир қатор машғулотлар ўтказди.

Xitoy aholisi kamayib bormoqda

Мазкур демографик ҳодисанинг Хитойга, шунингдек, глобал иқтисодиёт ва сиёсатга таъсири катта, албатта.

Tadqiqotchilar “Marvarid sirg‘ali qiz” kartinasi miyada o‘ziga xos reaksiyaga sabab bo‘lishini aniqlashdi

Нейробиолог Мартин ден Оттернинг фикрича, расм ўзига хос визуал цикл яратиш орқали томошабинлар эътиборини тортади, деб ёзади Times газетаси.

Mask: Agar Xarris g‘alaba qozonsa, AQSh tugaydi

Илон Маскнинг фикрича, агар демократлар партиясидан президентликка номзод Камала Харрис ноябрь ойида бўлиб ўтадиган президентлик сайловларида ғалаба қозонса, Қўшма Штатлар барҳам топади.

Pokistonning Karachi shahridagi Jinna xalqaro aeroporti yaqinida portlash yuz berdi

Аэропорт яқинида содир бўлган кучли портлашда камида бир киши ҳалок бўлди, бир неча киши жароҳатланди.

Isroilning o‘qqa tutilishi oqibatida yaralanganlar soni ortdi

Исроил шимолидаги Ҳайфа шаҳрига ракета ҳужуми оқибатида яраланганлар сони беш нафарга етди. Бу ҳақда Times of Israel нашри хабар берди .

Isroil havo hujumlari natijasida Bayrutdagi ikkita shifoxona yopildi

Ливан пойтахтининг жанубий туманларида жойлашган иккита шифохона Исроил ҳаво ҳужумлари туфайли вақтинча ишламай қолди. Бу ҳақда Ал Маядеэн пан-араб телеканали хабар берди .

Isroil fuqaroligidan qat’i nazar, terrorchilar oilalarini deportasiya qilmoqchi

Бу ҳақда РИА Новости хабар бермоқда .

Italiya ko‘chalarida Putinni tabriklagan varaqalar tasviri paydo bo‘ldi

Италиянинг Генуя шаҳри кўчаларида 7-октабр куни ўзининг туғилган кунини нишонлайдиган Россия президенти Владимир Путинга табриклар ёзилган юзлаб варақалар пайдо бўлди . Фотосуратлар варақалар билан РИА Новости томонидан чоп этилди .

Germaniyada Falastin va Isroil tarafdorlari norozilik namoyishlari bo‘lib o‘tmoqda

Берлинда Хамаснинг Исроилга ҳужуми йиллиги арафасида иккинчи кундирки , Фаластин ва Исроил тарафдорлари бўлган оммавий намойишлар бўлиб ўтмоқда . Бу ҳақда ТАСС мухбири хабар бермоқда .

Isroil janubida bir vaqtning o‘zida ikkita terakt sodir bo‘ldi

Бу ҳақда База Телеграм канали хабар берди .

AQSh Hamas haqida muhim ma’lumotlarni ololmaydi

Бу ҳақда Американинг Политиcо газетаси манбаларга таяниб хабар берди ТАСС.

G‘azo Sog‘liqni saqlash vazirligi 2023 yil oktabr oyidan beri qariyb 41,9 ming kishi halok bo‘lganini ma’lum qildi

2023 йил октабр ойида анклавда операция бошланганидан бери Исроил ҳарбий ҳаракатлари натижасида Ғазо секторида ҳалок бўлган фаластинликлар сони 41,9 мингга яқинлашмоқда.

BMT G‘azodagi vayronalarni tozalash xarajatlarini 1,2 milliard dollarga baholamoqda

Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Тараққиёт дастурининг Ғазодаги ваколатхонаси раҳбари Алессандро Мракичнинг ҳисоб-китобларига кўра, анклавдан барча вайроналарни олиб ташлаш тахминан 1,2 миллиард долларга тушади.

Livanda o‘quv yili boshlanishi kechiktirildi

Ливан мактабларида ўқув йилининг бошланиши Исроилнинг мамлакатга ҳужумлари давом этаётгани сабабли 4 ноябрга қолдирилди.

Qozog‘istonda referendum: To‘qayevdan muhim bayonot, ovoz bergani kelgan 100 yoshli otaxon (foto)

6 октябрь куни Қозоғистонда атом электр станцияси қурилиши бўйича референдум бўлиб ўтди.

“Milton” dovuli yaqinlashmoqda: Floridaning 35 ta okrugida favqulodda holat e’lon qilindi

CNN телеканали сентябрь ойида АҚШ жануби-шарқида содир бўлган “Хелен” довули қурбонлари сони камида 227 кишига етганини маълум қилди.

Qoraqalpog‘istonda Lacetti urib yuborgan velosiped haydovchisi halok bo‘ldi

Lacetti машинаси Кегейли туманида яшовчи 32 ёшли велосипед ҳайдовчисини йўлнинг белгиланмаган жойидан кесиб ўтаётганида уриб юборган.

"Majic city" bog‘i kirish darvozasi oldida yong‘in chiqdi

Шунга кўра, ёнғин-қутқарув экипажлари соат 18:48 да воқеа жойига етиб бориб, ёнғин соат 18:49 да ўчирилган.

Evropadagi kontrabandachilardan 30 million yevrolik shisha ilonbaliqlar musodara qilindi

Сўнгги ойларда Жанубий Эвропада полиция «Лейк» операцияси доирасида 5 тонна шиша илон балиқларини мусодара қилди ва контрабандачиларни тахминан 30 миллион евродан маҳрум қилди, деб ёзади Билд.

Isroil Livandagi Hizbulloh qarorgohiga zarba berdi

Аниқлик киритилишича, бу ҳужум бир кечада амалга оширилган бир қатор ҳужумлар ортидан содир бўлган, улар давомида Исроил ҳарбий-ҳаво кучлари қирувчилари Бейрут ҳудудидаги ўқ-дорилар омборлари, штаб-квартиралари ва террорчилар инфратузилмаси объектларига зарба беришган.

Londonda Falastinni qo‘llab-quvvatlash uchun keng ko‘lamli miting bo‘lib o‘tdi

Минглаб одамлар Лондон марказида Фаластинни қўллаб-қувватлаш учун намойиш ўтказди . Бу ҳақда ИТВ хабар бермоқда .