Britaniya Kengashi O‘zbekistonda ingliz tilini bilish darajasini baholash bo‘yicha birinchi flagman konferensiyasini tashkil qildi

Bu hafta Britaniya Kengashi ilk bor O‘zbekistonda “Yangi yo‘nalishlar” konferensiyalari seriyasini taqdim etdi. Chet tillarni o‘rganishga ko‘maklashish agentligi bilan hamkorlikda tashkil etilgan anjumanda ingliz tili bilimlarini baholash bo‘yicha test sinovlarining eng so‘ngi usullari va tendensiyalarini o‘rganish maqsadida o‘zbekistonlik o‘qituvchilar, ekspertlar hamda O‘zbekiston vazirlik va idoralari rahbarlari ishtirok etdi.

15-17 noyabr kunlarida tashkil etilgan onlayn-konferensiyada 1 500 dan ortiq odam ishtirok etdi. 2013 yilda boshlangan “Yangi yo‘nalishlar” konferensiyalari turkumi bugunga qadar o‘n marta tashkil etilgan, sakkiztasi Sharqiy Osiyoda va ikkitasi Lotin Amerikada o‘tkazilgan. O‘zbekiston Markaziy Osiyoda birinchi bo‘lib mahalliy ta’limning o‘ziga xos xususiyatlarini hisobga olgan holda anjumanga mezbonlik qildi.

Anjumanning asosiy tartibi so‘ngi yillarda mamlakatimizda ingliz tilini o‘qitish borasida amalga oshirilgan salmoqli islohotlar va ularni kelgusida muvaffaqiyatli amalga oshirish yo‘llari haqida fikr yuritildi.

Konferensiyaning asosiy mavzularidan biri ta’lim tizimini yagona va yaxlit tizim sifatida ko‘rishning ahamiyati masalasi bo‘ldi. Ta’lim tizimining asosiy elementlari - o‘quv rejasi, materialni rivojlantirish, o‘qituvchilarning malakasini oshirish, o‘qitish amaliyoti va bilimlarni baholashdir. Ushbu elementlar an’anaviy ravishda bir-biridan alohida va mustaqil ravishda ko‘rib chiqilgan. Biroq, ular tizimning o‘zaro bog‘liq qismlari sifatida ko‘rib chiqilishi kerak. Ushbu keng qamrovli ta’lim tizimi muvaffaqiyatli ta’lim tizimining asosidir. Agar ushbu elementlardan biri qandaydir tarzda boshqalardan uzilgan bo‘lsa, tizim xavf ostida bo‘ladi va siyosat tashabbuslari va islohotlar muvaffaqiyatsiz bo‘lishi mumkin.

Anjuman davomida muhokama qilingan yana bir mavzu o‘qituvchilarning tilni baholash savodxonligini oshirishning ahamiyati bo‘ldi. Tilni baholashda savodli o‘qituvchilar o‘qitishni yaxshilash uchun testlar va baholashning boshqa shakllaridan foydalanadilar, baholashda bunday tayyorgarligi bo‘lmagan o‘qituvchilar esa testlardan faqat baho olish vositasi sifatida foydalanadilar.

Konferensiya davomida o‘zbekistonlik pedagoglar Britaniya Kengashi va Cambridge Assessmens kabi hamkorlar butun dunyo bo‘ylab ingliz tilini o‘rgatish va baholashda qanday innovasiyalar olib borayotgani haqida keng doiradagi xalqaro ekspertlarning fikrlarini eshitish imkoniga ega bo‘ldilar. Ekspertlar orasida Britaniya Kengashining baholash tadqiqotlari va ishlanmalari bo‘limi boshlig‘i professor Barry O‘Sallivan va Bedfordshir universitetining tilni baholash bo‘yicha yetakchi tadqiqotchisi professor Entoni Grin, Dubay erkaklar kollejidan doktor Kristin Kumb va Norvich til ta’limi instituti direktori janob Tom Kidl ishtirok etishdi.

Mutaxassislar Tayvan va Koreya kabi mamlakatlar ta’lim sohasida O‘zbekiston amalga oshirayotgan islohotlar qanday kechganligi va ularni muvaffaqiyatga olib kelgan usullardan misollar, O‘zbekistonning yetakchi universitetlari vakillari esa o‘z natijalari bilan o‘rtoqlashdi. Turli mintaqaviy va xalqaro ekspertlar o‘rtasidagi muloqot mahalliy talablarga javob beradigan va jahon standartlariga javob beradigan baholash yechimlarini ishlab chiqish imkonini berdi.

Anjumandagi muhokamalar chog‘ida xalqaro ekspertlar, o‘zbekistonlik pedagog va siyosatchilar quyidagi uchta asosiy xulosaga kelishdi:

Birinchidan, O‘zbekiston ta’lim tizimida ingliz tilini o‘qitish va baholashning yuqori standartlarini ta’minlash uchun ta’lim sohasining barcha bo‘g‘inlari o‘rtasida yanada chambarchas muvofiqlashtirish zarur.

Ikkinchidan, o‘quv rejasi, o‘qitish metodikasi, o‘quv materiallari va baholash tizimi bir biriga mos bo‘lishi kerak.

Va nihoyat, o‘zbek pedagoglariga tilni baholash sohasida savodxonlikni rivojlantirish uchun qo‘shimcha imkoniyatlar yaratib berish kerak, shunda ular o‘z o‘quvchilari foydali til ko‘nikmalarini egallaydilarmi yoki yo‘qmi va ularni qanday yaxshilash mumkinligini aniq aniqlashlari mumkin.

Uch kunlik konferensiya natijasida ishtirokchilar umumiy strategik qarashga kelishdi va O‘zbekistondagi maktab va universitetlarda chet tilini o‘qitish bo‘yicha uzoq muddatli maqsadlarni ishlab chiqishda qo‘llaniladigan tilni bilish darajasini baholash va til o‘rganish sohasidagi pozisiyani aniq shakllantirishga muvaffaq bo‘lishdi.

Britaniya Kengashining O‘zbekistondagi matbuot xizmati