Alloh haddidan oshuvchilarni sevmas

Alloh haddidan oshuvchilarni sevmas

Islomda inson sog‘lig‘ini saqlash maqsadida, o‘ziga kerakli narsalarni ham me’yoridan oz yeb o‘zini-o‘zi xastalikka mubtalo qilmaslik uchun qizg‘anchiq bo‘lish harom qilingan.

«Alloh O‘z bandalariga chiqargan ziynatlarni va pokiza rizqlarni kim harom qildi?!» deb ayt.

Ushbu oyatda egnilariga kiyim kiymay tavof qilishni, haj mavsumida yaxshi taom iste’mol etmaslikni o‘zlariga rusum qilib olib, bu Alloh amri, deb yurgan arab mushriklarining qilmishlari noto‘g‘ri ekanini bildirish uchun tushgan va bu orqali hamma zamon kofirlariga xitob qilingan.

Modomiki, Alloh taolo o‘sha kiyimlarni bandalarga halol qilib qo‘yibdimi, demak, hech kim uni harom qila olmaydi. Shuningdek, Alloh pokiza taomlarni bandalariga rizq qilib berib qo‘yibdimi, ularni ham hech kim harom qila olmaydi. Ziynat kiyimlari va pokiza taomlar iymonlilar uchun bo‘lmay kim uchun bo‘lsin! Bu rizqu ro‘ziga moddiy dunyoda boshqalar ham sherik bo‘lishi mumkin, ammo oxiratda, ushbu oyati karimada ta’kidlanganidek ziynat liboslari va pokiza rizqlar faqat mo‘minlarga xos bo‘ladi.

Alloh taolo O‘z zotiga iymon keltirgan bandalariga hech qachon xushro‘y kiyim-boshlarni va pokiza taomlarni harom qilmaydi.

Kim shu ta’limotga qarshi ish ko‘rib halol taomlarni ham yemay sog‘lig‘iga zarar yetkazsa, gunohkor bo‘ladi.

Alloh taolo marhamat qiladi:

«Ey iymon keltirganlar! Alloh sizga halol qilgan pok narsalarni harom qilmang. Haddingizdan oshmang. Albatta, Alloh haddidan oshuvchilarni sevmas. Va Alloh sizga rizq qilib bergan halol-pok narsalardan yenglar. O‘zingiz ishongan Allohga taqvo qiling» (Moida surasida 87-88 oyat).

Alloh taolo halol qilgan narsa pok va foydali bo‘lishi aniq. Bu oyatlarda o‘sha pokiza va halol narsalarni harom deb hukm chiqarish mumkin emasligi ta’kidlanmoqda. Chunki hukm chiqarish, jumladan, nima halolu nima haromligining hukmini chiqarish ham Alloh taoloning O‘zigagina xosdir. Alloh halol degan narsani kim harom desa yoki Alloh harom qilgan narsani kim halol desa, kofir bo‘ladi. Unday odam Allohning ilohlik sifatiga — shariat hukmlarini chiqarish sifatiga sherik bo‘lishga uringan bo‘ladi. Shuningdek, bir kishi o‘zi uchun ham bunday hukmni chiqarib, qandaydir dindorlik sifatini ziyoda qilishga urinish, deb o‘ylashi ham noto‘g‘ridir. Bunday ish dindagi g‘uluv — haddan oshish hisoblanadi. Ushbu oyatning nozil bo‘lish sababi buni ta’kidlaydi.

Imom ibn Jarir Tabariy quyidagilarni rivoyat qiladi:

«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bir kuni o‘tirib odamlarga va’z-nasihat qildilar, ammo ortiqcha qo‘rqitmadilar. So‘ngra turib ketdilar. Shunda u zotning sahobalaridan ba’zilari: «Agar yangi bir ish qilmasak, nima degan odam bo‘lamiz. Nasorolar o‘zlariga bir qancha narsalarni harom qilishgan, biz ham harom qilaylik», deyishdi. Ba’zilari o‘ziga go‘sht yeyishni harom qildi, ba’zilari sonning yuqori qismini yemoqni harom qildi. Boshqalari kunduzi ovqat yemoqni, yana boshqalari ayollarni o‘zlariga harom qildi. Bu gap Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamga yetib borganda: «Ayollarni, taomni va uyquni o‘ziga harom qilganlarga nima bo‘ldi?! Ogoh bo‘linglar, men uxlayman ham, bedor ham bo‘laman, ro‘za ham tutaman, og‘zim ham ochiq bo‘ladi. Ayollarni nikohimga ham olaman. Kim mendan o‘zini tortsa, u mendan emas», dedilar. Shunda Alloh: «Ey iymon keltirganlar! Alloh sizga halol qilgan pok narsalarni harom qilmangiz. Haddingizdan oshmang», oyatini nozil qildi. Alloh taolo O‘zi belgilab berganidan kam ishni qilish nuqson va gunoh bo‘lganidek, Uning belgilab berganidan ortiqcha qilishga urinish ham tajovuzkorlik va gunoh hisoblanadi.

Shu qoidaga ko‘ra, Alloh taolo halol qilib qo‘ygan narsani o‘ziga harom qilib, o‘zini o‘sha narsadan tiyish bilan go‘yo Allohga qurbat hosil qilishga urinish ham gunohdir. Chunki halol va harom qilishlikning yagona sohibi Alloh taolodir, boshqa emas. Shu bilan birga Islomda sog‘liqka zararligini e’tiboridan ortiqcha ko‘p tanovul qilish ham harom qilingan. Alloh taolo

Alloh taolo marhamat qiladi:

«Eb-iching va isrof qilmang. Chunki U isrof qiluvchilarni sevmas» (A’rof surasi, 31-oyat). 

Ba’zi buzuq tabiatli odamlar yaxshi taom iste’mol qilmaslikni taqvodorlikning cho‘qqisi sifatida ko‘rsatishga urinadilar. Alloh taolo faqat yemish g‘amida, doimo uning lazzatlisini axtaruvchi qorin bandasi bo‘lishni qoralaganidek, laziz taomlardan o‘zini tiyib, sifatsiz taomnigina ixtiyor qilishni ham qattiq qoralaydi. Arab mushriklarida haj mavsumida yaxshi taomlarni yemay qo‘yish odati bor ekan. Oyati karima o‘sha odatni ham tanqid qiladi.

«Eb-iching va isrof qilmang. Chunki U isrof qiluvchilarni sevmas». Yeb-ichish gunoh emas, isrof qilish gunohdir.

Imom Buxoriy keltirgan rivoyatda Abdulloh ibn Abbos roziyallohu anhu: «Seni ikki xislat — faxrlanish va isrofgarchilik xatoga boshlamasa, xohlaganingni yeb, xohlaganingni ichaver», deganlar.

Afsuski, ba’zi kishilar yeb-ichishning xilma-xil va ko‘p bo‘lishini hayotning asosiy mezoni deb biladilar.

Bizda odamlar oziq-ovqatni isrof qilish deganda, uni yemay tashlab yuborishni tushunadilar. Bu, aslida, to‘g‘ri. Ammo keragidan ortiq yemoq ham isrofdir. Yeb-ichish kerak ekan, deb qorin bandasi bo‘lish ham musulmon insonga munosib emas.

Imom Ahmad ibn Hanbal va Imom Termiziylar Miqdom ibn Ma’diykarab al-Kindiy roziyallohu anhudan rivoyat qilgan hadisda Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: «Odam bolasi to‘ldiradigan idishlarning eng yomoni qorindir. Odam bolasiga qaddini turgizadigan yemaklar yetadi. Agar juda lozim bo‘lsa, taomi uchun uchdan bir, sharobi uchun uchdan bir va havosi uchun uchdan bir», deganlar.

Bugungi kunda oziq-ovqatni isrof darajada ziyoda iste’mol qilishning sog‘liqka asorati yaqqol namoyon bo‘ldi. Hozirgi davrning ko‘pgina xastaliklariga ushbu isrofgarchilik sabab bo‘lmoqda. Bu haqiqatni Qur’oni Majiyddan uzoq bo‘lgan g‘ayridinlar ham tushunib yetdilar. Qadimda yahudiylardan biri musulmonlardan biriga: «Sizlarning Qur’oningizning yarim oyatiga butun tib ilmi joylashgan», deb ushbu oyati karimani o‘qigan ekan.

Ming afsuski, Qur’on ahliman, deb yurganlardan aksariyatimiz bu haqiqatni tushunib yetmaymiz. Islom har bir sohada mo‘’tadillik yo‘lini tutganidek, oziq-ovqat va kiyim-bosh masalasida ham mo‘’tadil bo‘lishni talab qiladi.

Manba: islom.uz


Matnda xatolik topsangiz, o‘sha xatoni belgilab, bizga jo‘nating (Ctrl + Enter)

Bo'limga tegishli qiziqarli xabarlar

Fikr bildirish uchun qaydnomadan o'tishingiz so'raladi va telefon rakamni tasdiklash kerak buladi!