Bloomberg: Эмлаш суръатларининг сустлиги Евроиттифоққа 100 млрд евро зарар келтириши мумкин

Европада коронавирусга қарши эмлаш суръатининг «сустлиги» инвесторларни хавотирга солмоқда, чунки бу Европа Иттифоқининг иқтисодий тикланиши ва бизнесни қайта йўлга қўйишни кечиктириши мумкин. Бу ҳақда Bloomberg агентлигига таяниб, «РБК» хабар берди.

Ҳозирга қадар Европа фонд бозори айниқса, АҚШдаги технологик акцияларнинг пасайиши фонида вакцинациядан сўнг яхши натижаларни кўрсатаётган эди. Бироқ Европа фондлари кетма-кет учинчи ҳафта давомида бозордан капиталнинг чиқиб кетишини қайд этмоқда, дея таъкидлади агентлик. Ўз навбатида Bank of America ва BlackRock Investment коронавирус билан касалланиш ҳолатининг давом этиши инвесторларнинг ҳозирги стратегиясига путур етказиши мумкинлиги ҳақида огоҳлантирди.

Principal Global Investors бош стратеги Сима Шоҳнинг сўзларига кўра, Европадаги вакцинация ишларига бюрократия ва расмийларнинг қарама-қарши баёнотлари тўсқинлик қилмоқда. Бунга сиёсий курашлар, таъминотдаги узилишлар ва жамоатчиликнинг қаршилиги ҳам халақит беради, деб таъкидлади Bloomberg.

Агентлик маълумотларига кўра, Евроиттифоқда ҳар 100 кишига ўртача 8,96 доза вакцина тўғри келмоқда. Таққослаш учун, АҚШда бу кўрсаткич 26,48, Буюк Британияда 34,26, Россияда 5,11 дозани ташкил қилади. Эмлаш бўйича етакчи мамлакат Исроилда ҳар 100 кишига 95,35 дозадан вакцина тўғри келади.

«Ваҳимачи бўлиб кўриниб қолсак-да, афсуски, эмлаш ставкаларининг сустлиги евроҳудуднинг қайта тикланишига тўсқинлик қилишда давом этишини такрор айтишга тўғри келади», — деди ING Бельгия бош иқтисодчиси Питер Ванден Ховт. Bloomberg Economics'нинг ҳисоб-китобларига кўра, бизнесни қайта бошлашни бир-икки ойга кечиктириш Европа Иттифоқи иқтисодиётига 50-100 миллиард евро зарар етказиши мумкин.

Вакцина ишлаб чиқаришни кўпайтириш ва етказиб бериш бўйича янги шартномалар билан Евроттифоқ август ойининг охирига келиб — кутилганидан тахминан, икки ой олдин катта ёшли аҳолини 75 фоизини эмлаш имкониятига эга бўлади, дея тахмин қилмоқда Аирфинитй тадқиқот компанияси. Бироқ инвесторлар учун бу ҳам кеч: ёз ойларида жуда муҳим ва кетма-кет иккинчи марта сайёҳлик мавсумини ўтказиб юбориш Евроиттифоқ учун хавф туғдиради, дейди Америка банки стратеги Атанасиос Вамвакидис.

Март ойининг биринчи ҳафтасида Италия ҳукумати Австралияга коронавирусга қарши AstraZeneca вакцинасини етказиб беришни тўхтатди. Партия маҳаллий заводда ишлаб чиқарилган ва 250 минг дозани ташкил этган эди. Италия ташқи ишлар вазирлиги бу Италия ва бошқа Евроиттифоқ мамлакатларига етказиб бериладиган дори миқдори билан солиштирганда жуда катта деб ҳисоблади.

Италиянинг қароридан сўнг, Франция ҳукумати ҳам Евроиттифоқ ташқарисига COVID-19’га қарши вакцина етказиб беришни чеклашга рухсат берди.

Февраль ойи охирида, AstraZeneca 2021 йилнинг иккинчи чорагида Европа мамлакатларига вакцинанинг режалаштирилганидан ярмини — шартномага мувофиқ 180 миллион дозанинг ўрнига 90 миллиондан камини етказиб бериши маълум бўлди. Бир ой олдин компания техник носозликлар сабабли ишлаб чиқариш белгиланган муддатдан икки ой орқада қолаётгани ҳақида хабар берган эди.

Аввалроқ пандемия фонида 2020 йилда дунё бўйлаб глобал эркинлик даражаси пасайгани ҳақида хабар берилганди. Ҳозирда дунё аҳолисининг 20 фоизидан камроғи «эркин» мамлакатларда, 38 фоизи «эркин бўлмаган» давлатларда яшайди.

Шунингдек, пандемия оқибатида дунё бўйлаб 250 миллион киши ишсиз қолган. Мазкур кўрсаткич 2008—2009 йиллардаги молиявий инқирозга қараганда тўрт баравар кўп.