Prezident charchaydimi? Charchasa, nimadan kuch oladi? (oxirigacha o‘qing)

Kortejda ketyapmiz. Prezident kortejida. Ikkita “Sprinter” to‘la jurnalist, reportyor, operator, bloger. Orqada o‘tiribman, deb yozadi Mikrofon ko‘targan ayol.
- Aziza, nima bor?
- Haligi uzumchi amakining uyidan olingan non bor.
- Uzating.
Oldindagi hamkasblarim nonni oladi. O‘zaro muhokama boshlanadi: “...sindiribdi-a uzum yetishtirishni. Yana bu hali Oltiariqmas, Qo‘shtepadagi uy. Uzumning orasida bitta chirigani yo‘q. Bozorda nechpul ekan-a shu bir bosh uzum?”

Hozirgina prezident kirib chiqqan xonadon haqida nimadir qoralash uchun telefonimni yonimdan qidiraman. Topilmaydi. 8 kglik ryukzagimni ochaman. Noutbuk, 2 ta planshet, har xil zaryadkalar... Mineralka, kolbasa, pechenyelar va yana bir dunyo ashqol-dashqollar ham ryuzkakdan chiqadi. Obbo, telefonim qani?
Narigi sprinterda qoldiribman.

Ish ko‘pligidan tushlikka vaqt qizg‘oniladi. Tamaddi qilish uchun nima qo‘limizga tushsa, sumkalarga solib olamiz. Prezident odatda tushlik qilmaydi. Saylov kampaniyasidan avval ham tashriflarda yurib, biror marta tushlikka alohida soat ajratilganini ko‘rmaganman. Davlat rahbari “odamlar kutib qoladi, men ish bilan kelganman” deb ko‘proq joyga borish, ko‘proq odam bilan suhbatlashishga harakat qilishini bilaman. Bir kunda 5-8 tagacha ob’ektga borilishiga guvohman. Bir ob’ekt viloyatning u bog‘ida bo‘lsa, ikkinchisi u tog‘ida joylashgan. Shunchaki hech ish qilmasang ham yo‘lning o‘zi odamni to‘kib qo‘yadi. Baland poshna tuflilar bilan xayrlashib bo‘lganmiz. Hamkasblar yoppasiga krossovkaga o‘tib olganmiz.

Bu odatiy manzara. Prezident ortidan yurganda, yugurib ham yetolmaysan. Daqiqalar g‘animatligi uchun shoshganda goh u mashina, goh bu mashinaga chiqib qolamiz.

Kortej har xil yo‘ldan yuradi. Kechagina asfaltlanganidan ham, o‘ydim-chuquridan ham. Chang ko‘chalar, loy ko‘chalardan ham. “Asfalt yangi ekan” deyman oynadan qarab. Prezident buniyam gapirgani esga tushadi: “Nega men birov yillab yo‘qlab bormagan joylarni tanlayman? Prezident kelsa, odamlarga hech bo‘lmasa, yo‘l keladi. Prezident pastga tushsa, shu bahona hamma “kattakonlar” ham qishloqqa keladi. Men bularni bilaman, aldashning hojati yo‘q, pala-partish emas, sifatli yo‘l quringlar” .

Odatda prezident kortejdan yoki vertolyotdan tushgach, darhol o‘zi kuzatgan tevarak haqida gapiradi. Masalan, bir gal Toshkent viloyati ustidan vertolyotda uchib o‘tib “katta yerlar qaqrab yotibdi, odamlarning katta tomorqalari bo‘m-bo‘sh, cho‘p cuqsa ham unadigan joyku, ekin eksa oilasiga foydaku” deb kuyingandi. O‘tgan hafta esa biz jurnalistlarga Bo‘zatovning daraxtlarini uchini ko‘rsatib, “Bo‘zatovda tuproq coz, daraxtlarining ildizi tozaligini terakning barglari to‘kilsa ham eng uchi yashil bo‘lib turganidan bilsa bo‘ladi, ko‘rdilarmi” dedi. Kecha esa paxta klasterida bo‘lib, yana jurnalistlarga ko‘p armonini ochiq aytdi:

- Meni juda qiynagan bu paxta. 100 yil manfaat olib kelmagan shu paxta bilan yashadik. Xalqimiz paxtani deb aldandi. Davlat buyurtmasini bekor qilib, xususiyga berganimiz sababi ham shu. Fermer manfaat bo‘lsa paxta eksin, bo‘lmasa o‘ziga foyda keltiradigan, iqtisodga foyda bo‘ladigan boshqa ekin bilan shug‘ullansin. Hech qanday to‘siq yo‘q hozir. 1997 yilda Isroilga paxta yetishtirishni o‘rganish uchun borib ko‘rganman. Paxtani teradi-yu zum o‘tmay chigitini moy qiladi, kompyuter tola-ip qiladi. Hozir gaplashganim- “Netafim” kompaniyasini o‘sha vaqtdayoq o‘zimizga olib kelmoqchi bo‘lganman. Bular kamida 70 sentnergacha paxta yetishtirardi. Ammo bu kompaniya davlat buyurtmasi bilan ishlamasdi-da. Bizning texnikalar ishlatilgach, ochiqda yotishini ko‘rib, cuvdan umuman noto‘g‘ri foydalanganimizni ko‘rib, “bo‘lmaydi” deb ortiga qarab ketishgan. Mana hozir shu kompaniya yordamida klasterning o‘zi paxtani tomchilab sug‘oryapti, shu shlangning nuqtasidan har bir ko‘chatga kaliysi, minerali ham tushib, suvni uvol qilmasdan Farg‘onaning cho‘l zonasida 10 sentner ham paxta chiqmaydigan yerida 45 sentrgacha hosil oladigan qildi. Paxta xomashyomas, tayyor mahculot bo‘lib foydaga kiradi. Qilsa bo‘lar ekanku!

Xorijlik mutaxassis ham prezidentning gapini tasdiqlaydi. Bu yerda paxtani bo‘liq qilib yetishtirilganini “this is a fantastic result” deydi.

Men, umrida paxta terib ko‘rmagan Qurbonova, eslayman: 1 kg paxta uchun ming marta egilib-enkayish kerakligini Shukur Xolmirzayevda o‘qigandim, paxtani deb ariqlarda sho‘r suv va pestisidlar oqib, paxtani deb avlod, ta’lim va Orol mayib bo‘lganini bilaman. Bu eshitgan gaplarim faqat. Paxta haqidagi gaplarni azobini chekkanlar yaxshiroq yozadi va tushunadi...

Hali hammasi zo‘r bo‘lib ketmaganini ham prezident ham aytadi. Fermerlarning hammasi ham klaster degan dunyo uchun oddiy tizim, biz uchun allambalo bilan til topishganicha yo‘q, klaster va fermerlar o‘rtada ixtiloflar chiqib turishini o‘zim ham o‘qib qolaman. Paxta islohoti hali oxiriga yetmagan, deydi prezident. “Ilm olib kirmagunimcha, qishloq xo‘jaligiga bozor iqtisodiyotini olib kirmagunimcha tinchimayman”, deb qo‘yadi orada.

Huv o‘sha fevralda Namanganga kelganda prezidentdan atay so‘rab olgandim: “iltimos, jurnalistlar bilan tez-tez muloqot qilib tursangiz”... Prezident o‘shandan beri va’dasida turibdi, har tashrifda vaqt ajratadi. Kayfiyatimiz, nimalarni ko‘rganimizni so‘raydi, u yoki bu ishdan maqsadini tushuntiradi. Biz jurnalistlar ham qiziq manyovrlarni o‘rganib olganmiz. Hammamiz alohida tarqalmay, bir joyga jam bo‘lib olsak, rahbar befarq o‘tib ketmaydi: “o‘o‘o‘ komanda shu yerdaku” deb albatta to‘xtaydi va kamida 15 daqiqa suhbatlashadi. Shunday paytlarda har safar o‘zim ichimda aytaman: “qilsa bo‘lar ekanku!”

Chunki, “Prezident Puli” (akkreditasiyadan o‘tgan turli OAV vakillari guruhi)dagi jurnalist bo‘lib ham 1 chaqirim naridan turib yoki xonaga kirgazib yuborilgan holatda davlat rahbari aytgan gaplarni eshitmay efirga material tayyorlagan paytlarimiz bo‘lgan. Ya’ni, jurnalistlar bunday masofada va muloqotda avval hech qachon ishlamagan. Ochig‘i, prezident muloqot qilayotganda tv jurnalistlari lavhasi uchun stendapini yozishi ham fantastika edi. Yozishga uyalaman, ammo shunday bo‘lgani rost. Hozir esa eng zo‘r rakursni tanlash-kanallar o‘rtasida raqobat. Atrofdagilarning “prezident ishlayaptimi, jurnalist ham o‘z vazifasini bajarib yuribdi-da” degan qarashlariga yetib kelganimiz uchun ming shukr.

Ha-ya kortejda ketayotgandik. “Sevimli”ning muxbiri Jahongir Olimov iltimos qilib qoladi: “O‘rtoqlar, 2 daqiqa tinchlik bo‘lib tursa, nagovorimni yozib olsam”. Qiy-chuvimiz tinadi, “Sprinter” silkina-silkina aeroport tomonga shoshiladi. Jahongir efir uchun telefonda o‘z ovozini yozishni boshlaydi: “Shavkat Mirziyoyev 28 centyabrning o‘zida Farg‘ona viloyatiga safarini yakunlab, Andijon viloyatiga jo‘nab ketdi. Jahongir Olimov, Sanjar Shermuhammadov, “Zamon” dasturi uchun”. “Va bir guruh jim o‘tirib turgan jurnalistlar” deyman charchagan bo‘lsa-da mashinaning o‘zida lavhasini montaj, maqolasini tahrir qilib ketayotgan hamkasblarimga kulgu ulashib))

Shavkat Mirziyoyev uchib ketadi. “Farg‘onaning o‘zida ming kishi bilan uchrashdi-yov, qandoq charchamas ekan” deyman ichimda.

Ha-ya, jurnalist Gulnoza Husanova kecha prezidentdan shuni so‘rab oldi: “Shavkat Miromonovich, 2 haftadan beri sizga hamroh bo‘lib yuribmiz. Hammamizda shu savol: prezident ham charchaydimi? Charchagan paytlaringizda nimadan kuch olasiz?”
Javob qanday bo‘ldi, deysizmi? Videoda ko‘ring.