Plasebo nima? Nima uchun tadqiqotlarda qo‘llaniladi?
Plasebolar (lotincha placebo – foyda bermoq so‘zidan olingan) -haqiqiy dori-darmonga o‘xshash tarzda ishlab chiqarilgan, ammo tarkibida faqat kraxmal yoki shakar kabi neytral moddalar mavjud. Plasebo faqat tadqiqotlarda qo‘llaniladi.
Garchi plasebo tarkibida faol moddalar bo‘lmasa-da, plasebo qabul qiladigan ba’zi odamlar o‘zlarini yaxshi his qilishadi. Ba’zilarida hatto "nojo‘ya ta’sirlar" mavjud. "Plasebo effekti" deb nomlangan ushbu hodisa ikki sababga bog‘liq, deydi “Dori-Darmon” AK Axborot xizmati.
Birinchi sabab - bu tasodif. Ko‘pgina tibbiy holatlar va alomatlar tegishli davolanishsiz kelib chiqadi. Shunday qilib, plasebo qabul qilayotgan odam tasodifan o‘zini yaxshi yoki yomon his qilishi mumkin. Ushbu turdagi o‘zgarishlar ro‘y berganda, muvaffaqiyat yoki yomonlashuv noto‘g‘ri plasebo bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin.
Ikkinchi sabab - bu kutish effekti (ba’zan taxminiylik deb ataladi). Preparatning ishlashini kutish ko‘pincha odamlarni yaxshi his qiladi.
Plasebo effekti – bemorlarni aslida davolovchi effekti bo‘lmagan yolg‘on dori vositalari bilan ishontirib davolash va bemorlarning o‘zlarida tuzalishga nisbatan bo‘lgan xoxishi orqali sog‘lomlashtirish fenomeni xisoblanadi. Bu effekt bir qator psixik kasalliklarda, og‘riq sindromida, bronxial astmada, Parkinson xastaligida, yurakning ishemik kasalligi va xafaqonlikda yaqqol ko‘rinadi
Plasebo effekti yolg‘on tabletkalarning bir qator xarakteristikalariga bog‘liq bo‘ladi. Jumladan, ikkilangan dozalarni ichish, hidli va achchiq tabletkalar ichish, qat’iy sxema asosida ichish, birmuncha qimmat dorilarni ichish bemorlarga oddiy preparatlarga nisbatan kuchli ta’sir etadi. Shuningdek, turli kasalliklar uchun turli rangdagi, masalan, depressiyada - sariq rangli, oshqozon yara xastaligida – oq rangli, yurak xastaliklarida – qizg‘ish rangli tabletkalar buyuriladi.
