Erda birinchi marta qachon yomg‘ir yog‘di? Olimlar javobni ibtidoiy kristallarda topdilar

Chuchuk suv birinchi marta Yer yuzasida taxminan 4 milliard yil oldin paydo bo‘lgan. Bu ilgari taxmin qilinganidan 500 million yil oldin.Avstraliyadagi Kertin universiteti geologi Hamed Gamaleldin: «Biz tsirkon kristallarida juda engil izotoplarni topdik, bu esa Yerda 4 milliard yil avval chuchuk suv borligini ko‘rsatadi», deydi.

Olimlar bu mayda tsirkon donalarini tahlil qilib, ular hosil qilgan magmada qanday kislorod izotoplari borligini aniqlashdi. Ma’lum bo‘lishicha, bu tsirkonlarda faqat chuchuk suv ta’sirida hosil bo‘lishi mumkin bo‘lgan engil izotoplar mavjud edi.

«Ushbu kashfiyot 4 milliard yil avval butun Yer okean bilan qoplangan degan nazariyaga qarshi chiqadi. Ma’lum bo‘lishicha, quruqlik va chuchuk suv biz o‘ylagandan ancha oldin paydo bo‘lgan», — deb ta’kidlaydi olimlar.

Ushbu kashfiyot Yerda hayot qanday paydo bo‘lganligini tushunish uchun muhim ahamiyatga ega. Ilgari, sayyorada birinchi tirik organizmlar taxminan 3,5 milliard yil oldin paydo bo‘lgan deb hisoblangan, ammo endi bu erda hayot uchun sharoitlar ancha oldin paydo bo‘lishi mumkinligi ma’lum bo‘ldi.

Ushbu yangi ma’lumotlar sovuq erta Yer nazariyasini qo‘llab-quvvatlaydi, bu sayyora paydo bo‘lganidan ko‘p o‘tmay, suv va okeanlarni qo‘llab-quvvatlash uchun etarlicha salqin bo‘lganligini ko‘rsatadi.

«Ushbu kashfiyot Yerning dastlabki tarixi haqidagi tushunchamizdagi muhim yutuq bo‘lib, hayotning sizib chiqishini o‘rganish uchun yangi imkoniyatlar ochadi», deydi Kertin universitetidan geoolim Gyugo Oliyeruk.

Bu haqda Nature ilmiy jurnalida chop etilgan tadqiqotda aytiladi , deb xabar beradi SciyenceAlert .

Olimlar Avstraliyaning g‘arbiy qismida topilgan qadimiy minerallarda saqlanib qolgan kislorod izotoplarini tekshirishdi. U erda, Jek Hills orasida er qobig‘ining eng qadimgi materiallari mavjud - ular allaqachon 4,4 milliard yoshda.