Саида Мирзиёева: Алифбо масаласига нуқта қўйиш керак

Айни вақтда Тошкентдаги “Tashkent City Congress Hall”да “Жадидлар миллий ўзлик, истиқлол ва давлатчилик ғоялари” мавзуида халқаро конференция бошланди.

Мазкур тадбир Миллий масс-медиани қўллаб-қувватлаш ва ривожлантириш жамоат фонди томонидан Қатағон қурбонлари хотираси давлат музейи, Фанлар академияси Тарих институти ва Туркий давлатлар ташкилоти билан ҳамкорликда ташкиллаштирилмоқда.

Тилда, фикрда, ишда бирлик

Юртимизда ташкиллаштирилаётган ушбу конференция тараққийпарвар аждодларимизни нафақат хотирлаш, балки улар бошлаб берган бирлик ҳамда тараққиётни давом эттириш учун муҳим қадамлардан бири бўлди.

Давлатимиз раҳбарининг конференция иштирокчиларига йўллаган табригида айтилганидек, “Муштарак тарихимизнинг ёрқин саҳифаларини ташкил этадиган маърифатпарвар аждодларимизнинг ибратли фаолиятини, уларнинг ўз қиммати ва аҳамиятини ҳамон йўқотмасдан келаётган бой меросини ҳамкор давлатлар ҳамда халқаро ташкилотлар вакиллари, таниқли хорижий олимлар билан биргаликда теран тадқиқ ва тарғиб этиш бизнинг устувор вазифамиздир...”

Сўнгги йилларда юртимизда ХХ асрдаги қаттол қатағон машинаси қурбони бўлган зиёлиларимиз, фаол ва заҳматкаш халқимиз вакилларининг хотирасини абадийлаштириш, уларнинг илмий ҳамда ижодий меросини янада чуқурроқ ўрганиб, тарғиб қилишга қаратилган кўплаб тадбирлар, форум-конференциялар ўтказиб келинмоқда, кўргазмалар, музей ҳамда жамоат фондлари ташкил этилди. Шунингдек, бугунги кунда Бухоро шаҳрида ҳам Жадидчилик тарихи музейи ташкил этилиб, миллат ойдинларининг фаолияти муфассал ўрганиш имконияти яратилмоқда.

Бугунги кунда Янги Ўзбекистонда инсон қадри улуғланадиган адолатли, эркин ва обод жамият, халқпарвар давлат, фаровон ҳаёт барпо этишга қаратилган ислоҳотларимиз жадид боболаримизнинг эзгу ғоя ва дастурларига ҳар жиҳатдан уйғун ва ҳамоҳангдир.

Шу боис, халқимиз озодлиги ва Ватанимиз равнақи йўлида азиз жонларини фидо қилган аждодларимиз хотирасини абадийлаштириш, уларнинг фаолияти ва меросини янгича тафаккур асосида ўрганиш ҳамда тарғиб этишга алоҳида эътибор берилмоқда, — дейилади Президент табригида.

Юртимизда яратилаётган ушбу имкониятлар, ўз навбатида, фақатгина юртдош тарихчиларимизни эмас, халқаро миқиёсда илм кишиларини ҳам жалб этмоқда. Бугунги кунда Қозоғистон, Қирғизистон, Тожикистон, Туркманистон, Озарбайжон, Туркия, Россия, Венгрия, АҚШ, Германия, Нидерландия, Швеция, Япония ва бошқа мамлакатлардан таниқли олимлар қизиқиш билдириб, ўз тадқиқотлари давомида юртимиздаги ушбу имкониятлардан фойдаланишмоқда.

Ҳеч нимадан қўрқмай, аниқ мақсад сари ҳаракат қилиш лозим!

Давлат раҳбари нутқидан сўнг сўзга чиққан Президент ёрдамчиси Саида Мирзиёева ўз нутқи давомида барча ўзбек хотин-қизларини фаол бўлишга, билим олишга чорлаб, ўрнак ўлароқ Марям Султонмуродовани хотирлади. “Мен таълим олиш учун Европага борган, ўз юртига қайтгач, ноҳақ айбловлар билан қийноққа солинган, турли азоб ва синовларга қарамай, руҳи синмаган жадидлар издоши Марям Султонмуродовани эслаб ўтмоқчиман. Унинг матонати, қатъияти, бошига қандай оғир кунлар тушмасин, ҳаётини Ватан ва миллат хизматига бағишлагани барчамизга ибрат мактаби бўла олади.

Бугун, шу фурсатдан фойдаланиб, барча хотин-қизларимизни ҳаётда фаол бўлишга, билим олишга, ўз устиларида ишлашга, Марям каби ҳеч нимадан қўрқмай, аниқ мақсад сари ҳаракат қилишга чақираман. Чунки, бугун Ўзбекистонда илм-маърифатга интилиш хавф эмас, балки эҳтиёждир. Ва бугунги Ўзбекистонга ана шундай Марямлар жуда керак.”, — дейди Саида Мирзиёева.

Бу — Ватан ва миллат шаънига дахлдор масала

Саида Мирзиёева Абдулла Авлонийнинг “Ҳар бир миллатнинг дунёда борлигини кўрсатадиган ойнаи ҳаёти – тил ва адабиётидир. Миллий тилни йўқотмоқ миллатнинг руҳини йўқотмоқдир”, деган сўзларидан иқтибос келтириб, конференция иштирокчилари эътиборини муҳим бир масалага қаратди. Мирзиёева "Ўтган йиллар давомида миллий алифбомизни ислоҳ қилиш масаласида кўплаб фикрлар тингланди, қизғин баҳслар олиб борилди. Аммо бир тўхтамга келинмади.

Лекин мен бир мисолга эътиборингизни қаратмоқчиман. Лотин ёзувига асосланган алифбомизда ҳатто Ватанимиз номи ҳам, cиз мониторда кўриб турганингиздек, турли жойларда турлича ёзилмоқда.", — дея конференция иштирокчиларига қуйидаги расмни кўрсатди.

Зал бироз сукутга чўмгач, “Энди Сизга савол бермоқчиман: монитордаги “Ўзбекистон” сўзининг қайси шакли тўғри?

Кўриб турганингиздек, бир қарашда оддий кўринган имло белгиси бутун бошли Давлат ва Миллатнинг номи хато ёзилишига сабаб бўлмоқда. Мен буни тузатиш зарур бўлган ҳолат деб биламан. Биз бундай масалаларда ҳадеб баҳслашавермай, тезроқ қарор қабул қилишимиз, йўл қўйилган бу жиддий хатони зудлик билан тузатишимиз муҳим деб ҳисоблайман. Чунки, гап бизнинг Миллатимиз, ғуруримиз, юртимиз номи ҳақида кетяпти.

Тўғри, алифбо ислоҳоти янги баҳслар, тортишувлар, кўзда тутилмаган молиявий харажатларни келтириб чиқариши мумкин. Лекин яна бир бор таъкидлайман, гап Ватан ва Миллат номини тўғри ёзиш ҳақида кетар экан, бундай баҳс ва тортишувларни бас қилишимиз, алифбодаги айрим ўзгаришларни жорий этишимиз ва шу билан алифбо масаласига қатъий нуқта қўйишимиз зарур, деб ҳисоблайман!”, — дея таъкидлади Саида Мирзиёева.

Шундан сўнг навбатни Туркий давлатлар ташкилоти раҳбари Кубаничбек Омуралиев сўзга чиқиб, ушбу конференция ўтган асрнинг ўзига хос маънавий-маърифий ҳамда инқилобий ҳодисаси ҳисобланган жадидчилик ҳаракатини янада кенгароқ ўрганишга хизмат қилиши билан барча туркий халқлар учун бирдек муҳим эканлигини билдирди.

Жадидлар орзусининг рўёби

Очилиш маросимининг якунловчи нутқини сўзлаган Темур Хўжаўғли бугунги кунда Президент томонидан амалга оширилаётган ишлар алоҳида эътирофга сазовор эканини таъкидлаб, ўз вақтида Бухоро Халқ Совет Республикаси раҳбари бўлган отаси Усмонхўжа Пўлатхўжаев айни шундай кунларни орзу қилганлиги, Ўзбекистонда жадидлар томонидан амалга оширилмай қолган ишлар рўёби бугун қайта бўй кўрсатаётганини эътироф этди.

— Бу ерда Ҳурматли президентимиз Шавкат Миромонов Мирзиёевнинг бир неча йиллардан буён таъкидлаб келаётган нутқларидан баъзи ҳодирсаларни эслаб ўтиш жоиз. 2022 йил 21 декабрда Олий Мажлисда сўзлаган Ўзбекистон халқига мурожаатномасида сўзлаган нутқида жадид боболаримизнинг улуғ йўли ҳақида шуларни сўзлаган эдилар. “Биз қадимий ва бой тарихимизни, айниқса, оғир шароитда илм-маърифат, инсон эркинлиги, халқ озодлиги, Ватанга, миллий қадрятларга меҳр ва садоқат ғояларини дадил кўтариб чиққан жадид боболаримиз фаолиятларини янада чуқур ўрганишимиз лозим. Уларнинг улуғ мақсадлар йўлидаги мардона кураши ва фидойилиги янги Ўзбекистонни қуришда барчамиз, аввало, ёшларимиз учун ибрат мактаби бўлиб хизмат қилади.”