Pragmatik yondashuv, konstruktiv muloqot va mushtarak manfaatlar yo‘lida birlashish

19 sentyabr kuni Birlashgan Millatlar Tashkilotining Nyu-York shahridagi qarorgohida BMT Bosh Assambleyasi 78-sessiyasi o‘z ishini boshladi, unda O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev nutq so‘zladi.

Davlatimiz rahbari o‘z nutqida jahon hamjamiyatiga O‘zbekistonning zamonaviy kun tartibidagi dolzarb masalalar bo‘yicha fundamental qarashlarini taqdim etdi hamda mamlakatni siyosiy, ijtimoiy va iqtisodiy modernizasiya qilishning ustuvor yo‘nalishlarini belgilab berdi.

Prezident, eng avvalo, xalqaro munosabatlar tizimida fundamental o‘zgarishlar yuz berayotgan bir sharoitda amaliy hamjihatlik va hamkorlik ruhini saqlash, umumiy manfaatlarni mavjud ziddiyatlardan yuqori qo‘ygan holda, mamlakatlarni jipslashtirish g‘oyasi har qachongidan ham dolzarb bo‘lib qolayotganini, shu bilan birga so‘nggi yillarda birgalikdagi sa’y-harakatlar tufayli Markaziy Osiyoda yaxshi qo‘shnichilik, barqarorlik, o‘zaro hamkorlik va rivojlanish yo‘lidan qat’iy borayotgani ta’kidladi.

Qayd etish lozimki, O‘zbekiston qo‘shni davlatlar bilan ikki tomonlama munosabatlarning strategik asoslarini hamkorlikni mustahkamlash, mintaqaviy xavfsizlikni saqlash, savdo-iqtisodiy hamkorlikni rivojlantirish, qardosh xalqlar bilan madaniy-gumanitar aloqalarni chuqurlashtirish yo‘lida qayta ko‘rib chiqib, mintaqa davlatlari bilan munosabatlarni o‘zaro manfaatli munosabatlarga yetkazishga muvaffaq bo‘ldi.

Prezident tomonidan xalqaro hamjamiyatning e’tiborni mintaqaviy jarayonlarga qaratilishi O‘zbekiston tashqi siyosatida Markaziy Osiyoni tinch va gullab-yashnayotgan hududga aylantirish bundan buyon ham ustuvor maqsad bo‘lib qolishining yorqin belgisidir.

Davlatimiz rahbari mintaqaviy siyosatda erishilgan yutuqlar bilan bir qatorda, mamlakatlarimiz oldida turgan bir qator dolzarb vazifalar, xususan, dunyodagi keskin ekologik vaziyatga to‘xtalib o‘tdi. Bu borada Shavkat Mirziyoyev o‘z ma’ruzasida O‘zbekistonning Orol fojiasi oqibatlarini bartaraf etish borasidagi sa’y-harakatlari, mintaqadagi iqlim o‘zgarishining salbiy ta’siri alohida e’tibor qaratdi. O‘zbekiston tomonidan BMT Bosh kotibining suv resurslari bo‘yicha maxsus vakili lavozimini ta’sis etish, Markaziy Osiyoda suvni tejaydigan texnologiyalar platformasini yaratish va yashil rivojlanish doirasida tizimli hamkorlikni yo‘lga qo‘yishni tashabbuslari qo‘llab-quvvatlanishi mamlakatimizning «yashil» kun tartibidagi dolzarb masalalarni hal etishdagi qat’iy intilishini ifodalaydi.

Bundan tashqari, nafaqat mintaqaviy, balki xalqaro xavfsizlikni ta’minlash jarajoniga bevosita bog‘liq Afg‘onistondagi vaziyatga e’tibor qaratildi.

2017 yildan boshlab O‘zbekiston Afg‘oniston bilan savdo, transport, energetika, ta’lim sohalarida aloqalarni rivojlantirish, bu mamlakatni mintaqaviy savdo-iqtisodiy aloqalarga jalb etish borasidagi sa’y-harakatlarini sezilarli darajada faollashtirdi.

Toshkent Markaziy Osiyo davlatlarining Afg‘onistondagi vaziyatni barqarorlashtirish bo‘yicha xalqaro sa’y-harakatlardagi ishtirokini kengaytirishda muhim rol o‘ynadi. O‘zbekiston nafaqat afg‘on muammosiga xalqaro e’tiborni qaratishga o‘z hissasini qo‘shdi, balki bu mamlakatni Markaziy Osiyoning ajralmas qismi, Markaziy va Janubiy Osiyo o‘rtasidagi bog‘liqlik loyihalarida muhim bo‘g‘in sifatidagi butunlay yangicha tasavvurni ilgari surdi.

Shu ma’noda, Davlatimiz rahbari nufuzli minbardan turib, dunyo hamjamiyatini Afg‘oniston muammosini hal etish yo‘lida birlashishga bo‘lgan chaqirig‘i xalqaro hamjamiyat uchun tinch va barqaror, mintaqaviy hamkorlik jarayonlarida ishtirok etadigan, qo‘shnilari va boshqa mamlakatlar bilan o‘zaro manfaatli sheriklik uchun ochiq Afg‘oniston kerakligini belgilaydi.

O‘zbekiston Prezidenti tomonidan ilgari surilgan va keng e’tirof etilgan tashabbuslar nafaqat milliy manfaatlarni samarali ta’minlash, balki Markaziy Osiyo mintaqasida barqarorlik va farovonlikni mustahkamlash, jahon mamlakatlari oldida turgan xavfsizlik va taraqqiyotni saqlashning umumiy muammolarini hal etishda dasturiy ahamiyat kasb etishi muqarrardir.

Shu bilan birga, shu kunning o‘zida O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev Markaziy Osiyo mamlakatlari va Amerika Qo‘shma Shtatlari yetakchilarining «C5+1» formatidagi birinchi sammitida ishtirok etdi.

2015 yilda Samarqand shahrida tashkil etilgan «S5+1» shakli Markaziy Osiyo davlatlari va Amerika Qo‘shma Shtatlari o‘rtasidagi ochiq va konstruktiv muloqot, barcha sohalarda samarali hamkorlikni rivojlantirish uchun muhim maydonga aylandi.

Avval ushbu shakldagi uchrashuvlar tashqi ishlar vazirlari darajasida bo‘lib o‘tgan. «C5+1» yetakchilarining uchrashuvi ilk bor o‘tkazilgani uning tarixiy ahamiyatini belgilaydi.

Shu nuqtayi nazardan, Prezident Markaziy Osiyo mintaqasida do‘stlik, o‘zaro anglashuv va sheriklik munosabatlari mustahkamlanib borayotgani, bu keng hamkorlik uchun yangi va noyob imkoniyatlar yaratayotganini yuksak baholab, savdo-investisiyaviy faoliyatni kuchaytirish, mintaqada transport yo‘laklarini rivojlantirish, «yashil» kun tartibini ilgari surish, inson huquqlari va gender tenglikni ta’minlash, ta’lim dasturlarini kengaytirish, Afg‘onistondagi vaziyatning tinch yo‘l bilan hal etilishiga ko‘maklashish kabi butun mintaqa rivoji uchun strategik ahamiyatga ega ustuvor yo‘nalishlar ko‘rsatib o‘tdi.

Markaziy Osiyo O‘zbekiston tashqi siyosatining ustuvor yo‘nalishi etib belgilangani sababli, ushbu muloqot shakli doirasidagi o‘zaro hamkorlik mintaqadagi ijobiy integrasiya jarayonlariga bevosita ta’sir etuvchi omil sifatida muhim ahamiyatga kasb etadi va davlatlar o‘rtasidagi ko‘pqirrali aloqalarga yangi su’rat bag‘ishlaydi.

Shaxzoda Jumaniyazova,
Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universiteti huzuridagi
Istiqbolli xalqaro tadqiqotlar instituti Amerika o‘rganish markazi yetakchi ilmiy xodimi