Pestisidlar o‘z joniga qasd qilishga olib kelishi mumkin
Dunyo olimlari pestisidlarning salbiy ta’siriga duchor bo‘lgan odamlar o‘z joniga qasd qilishga moyil ekanligini aniqladi. Bu haqda Markaziy Osiyoda qishloq xo‘jaligini rivojlantirishga bag‘ishlangan tadbirda J.Jiyembayev nomidagi Qozog‘iston o‘simliklarni himoya qilish va karantini ilmiy tadqiqot instituti boshqaruvi raisi Baqitjan Duysembekov ma’lum qildi.
Uning so‘zlariga ko‘ra, qishloq xo‘jaligida pestisidlar keng qo‘llaniladi. Biroq, barcha fermerlar zarur ehtiyot choralarini bilmaydi. Shuning uchun pestisidlar bilan zaharlanish holatlari mavjud.
“Bugungi kunda jahon olimlari pestisidlarning salbiy ta’sirini o‘rganib, targ‘ib qilmoqda. Agar u tartibsiz ishlatilsa, texnologiya saqlanib qolmasa, u nafaqat atrof-muhitga zarar yetkazadi, balki oziq-ovqat orqali inson salomatligini buzadi. Ushbu dorilarning salbiy ta’siri tufayli har yili dunyoda 15 mingga yaqin odam o‘z joniga qasd qiladi. Afsuski, bunday achinarli holat mamlakatimizda ham uchrab turibdi,”- dedi u.
Bundan tashqari, janubiy viloyatlarda paxta maydonlari, issiqxonalar, olma bog‘lari zararli organizmlar, begona o‘tlar va kasalliklarga qarshi bir mavsumda bir qancha muolajalar amalga oshirilayotganini ta’kidladi.
“Me’yorga rioya qilmaslik oqibatida zararli organizmlarning qarshiligi kuchayadi. Shuning uchun uni bartaraf etish maqsadida fermer xo‘jaliklari preparatni sepish vaqtida miqdorini oshirib, talabga rioya qilmayapti. Natijada toksikologik mahsulotlar inson tanasiga kiradi. Insonning qon aylanish tizimiga singib, saraton, o‘pka, yurak xastaliklariga olib keladi, hatto odamlarning asabiylashishiga va o‘z joniga qasd qilishiga olib keladi”, - deydi mutaxassis.
Baqitjan Duysembekovning fikricha, qisqa vaqt ichida parchalanib ketadigan preparatlaridan foydalanish kerak. Ekologik toza tizimga aylanish uchun biologik kurash usulini joriy etish zarur.
“Institut devorlari ichida joylashgan laboratoriya va biofabrikalarimizda 15 ta bosh foydali hasharot yetishtirib, ularni ko‘paytirish texnologiyasini ishlab chiqdik. Bundan tashqari, biologik dori vositalarini ro‘yxatdan o‘tkazyapmiz. Olimlarimiz fermerlarga eng samarali usullarni taklif qiladi. Fermer zararkunandalarga qarshi kurashda malakali bo‘lishi kerak. Ular o‘z dalalarida kasallikni to‘liq aniqlamaguncha, ularga dori sepmaslik kerak”, - deb tushuntirdi olim.
